Ama Stelaro. Baena Nuno
ili finiĝas per "ar"5
Terezo
Eĉ "queimar"6, ekzemple, profesoro?
La Profesoro
Jes, sinjorino, ĝi estas el la unua konjugacio.
Terezo
Mi bone scias; sed ĉu ĝi estas freŝa?
La Profesoro
Ĝi havas "ar" en la fino.
Terezo
Jes, kiam oni surblovas la brulvundon.
La Profesoro
Tiu procedo mnemonika estas ekskluzive mia.
Terezo
Kaj ĉu vi havas alian por la ceteraj konjugacioj?
La Profesoro
Mi pripensas pri tio, sinjorino.
Sceno oka
La Profesoro, Terezo, Edmundo kaj Alberto
Alberto
(eniras kun brovoj kuntiritaj kaj sidiĝas krucigante la krurojn)
Mi ĉeestas!
La Profesoro
Bonan tagon… (Fiksante lin per la rigardo kaj al si mem.) Tiu ĉi estas la alia… (Laŭte.) Mi pensas, ke por hodiaŭ ni havas ekzercon de verkado, ĉu ne vere? (Esplorante kajeron.) Jen estas en mia notlibro. (Legante.) "Por la filoj de komandoro Barboza, ekzercoj de verkado kaj kilogramo da kafo"… (La knaboj ridas. Korektante.) Ne, la kafo estas por mi. (Fermante la kajeron.) Kia temo?
Edmundo
Laŭvola.
La Profesoro
Laŭvola… Tre bone. Kaj… ĉu vi ambaŭ ĝin faris?
Alberto kaj Edmundo (samtempe)
Jes, sinjoro.
La Profesoro
Tre bone.
Terezo (al Alberto, mallaŭte)
Sidu dece.
La Profesoro
Sinjoro Alberto. (Alberto stariĝas.) Legu vian ekzercon.
Alberto
Nature?
La Profesoro
Kompreneble.
Alberto
Iafoje vi postulas, ke ni legu emfaze.
La Profesoro
Jes, vi estas prava. Sed hodiaŭ mi volas, ke vi legu nature.
Alberto (legante dolĉe)
"Tagiĝo."
Edmundo (surprizita)
"Tagiĝo!"
Alberto
Pro kio la miro? La profesoro diris, ke mi evitu la malklarecon: pli klara ol la tagiĝo… nur la tagmezo.
Edmundo
Sed ankaŭ mi…
La Profesoro
Sol lucet omnibus. La suno lumas por ĉiuj.
Alberto (superece)
Kiu scias, ĉu Dio faris la tagiĝon, nur por ke mia klera frato ĝuu kaj priskribu ĝin?
Terezo
Ne koleriĝu.
Alberto
Mi ellitiĝis je la kvina: panjo povas atesti, kion mi diras; mi iris en la ĝardenon por surprizi la unuan lumradion. Kion mi vidis, tio estas tie ĉi, bona aŭ malbona. (Dum la legado, Edmundo ne povas sin moderigi, esprimante per gestoj nereteneblaj sian indignon. La profesoro signofaras, ke li kvietiĝu; Terezo devigas lin sidiĝi, lin kvietigas. Alberto ne maltrankviliĝas kaj proporcie, laŭ li legas, grandiĝas lia entuziasmo): "Malforta koloro heligas serenan la ĉielon. La rando de l’ horizonto ruĝetas, koloriĝas per purpuro – oras trio strekas ĝin, brilegante. La nestoj vekiĝas, kaj la birdaro forflugas ĝoje, pepante tra la libera spaco. La arboj rebrilas, malseketaj de roso; gutoj brilantaj ektremas sur la delikataj folioj, kaj la akvoj rapidetaj kantas murmure…"
Edmundo (ne povante sin reteni)
Sed tio estas el mi!
La Profesoro
Silentu!
Edmundo
Li forŝtelis.
Terezo
Tion oni ne diras!
La Profesoro
La verbo "forŝteli", de la vidpunkto de la ĝentileco, estas neregula, neregulega. Ĝi ne estas dirinda, ĝi ne estas konjugaciinda, ĝi ne estas uzinda.
Edmundo
Eĉ kiam ĝi estas la esprimo de la vero?
La Profesoro (kategorie)
Nunc et semper! Nun kaj ĉiam!
Alberto (tre kviete)
Ĉu mi povas daŭrigi?
Terezo
Jes, vi povas.
Alberto (daŭrigante)
"…kantas murmure…"
La Profesoro
Kiel bonege!
Alberto
"…kantas murmure kaj agrable. La brutaro blekas sur la kampoj; sonorilo aŭdiĝas de malproksime; la kulturisto aperas ĉe la pordo de sia kabano, kaj, feliĉa, rigardante la leviĝantan sunon, suprenlevas la manojn, kvazaŭ por danki al la Kreinto la bonfaron de la lumo." Mi finis (sidiĝas).
La Profesoro
Lukse bele! Lukse bele! Nun sinjoro Edmundo. Mi jam scias, ke vi elektis la saman temon, sed ne estas temoj, ne jam pritraktitaj de la poetoj… Nihil novi sub sole. Nenio nova sub la suno… kaj ĉiam aperas novaĵoj. La verko de via frato estas bonega, sed la via povas esti pli bona. Ni vidu.
Edmundo
Sed ĝi estas la sama… Mi certigas, ke Alberto kopiis… Mi ne legos. (Lasas la verkaĵon sur la tablo. Terezo, nerimarkite, forprenas ĝin, kaj malferminte libron, kaŝas la paperon inter la folioj.)
Alberto
Ĉu mi kopiis?!
Edmundo
Ja, vi kopiis!
Terezo
Sed kiel tio okazis?
Edmundo
Tie ĉi mem. Mi estis fininta mian taskon, kiam Alberto eniris, demandante, ĉu mi jam faris la ekzercon. Mi respondis jese, kaj li, kiu estas ruza, eklaŭdis min: "ke mi certe skribis belan paĝon, ke mi estas talentplena, ke mi versofaras admirinde…" kaj…
La Profesoro
…kaj vi lasis la fromaĝon fali.
Edmundo
La fromaĝon?! Kian fromaĝon?
La Profesoro
Jes, kiel ĉe la fablo de l’ korvo kaj la vulpo.
Edmundo
Post multe da babilado, da bedaŭro, li petis, ke mi donu al li la verkon por ĝin montri al Aŭgusto. Mi, naive, transdonis al li…
Alberto
Vi mensogas!
Terezo (admone)
Alberto!
La Profesoro
Do, ekzistas malhonestaĵo.
Edmundo
Jes, sinjoro, kaj la viktimo estas mi.
Alberto (atakante)
Ekpruvu! Li diras, ke mi iris por montri la verkon
ar – signifas portugale "aero". Ĝi estas ankaŭ la finaĵo de l’ verboj de la unua konjugacio portugala.
queimar – (elparolu: kejmar, la akcento sur la lasta silabo) signifas: bruli.