Ena Murray Keur 5. Ena Murray
ENA MURRAY
KEUR 5
Die kluisenaar van Abendruhe • Sluiers van die nag • Junior in saal 7
Jasmyn
1
Magriet sit diep ingedagte by die een agtervenster en uitstaar terwyl die netjies geklede chauffeur behendig deur die stadsverkeer vleg. ’n Oomblik bring sy haar gedagtes na die hede terug en glimlag geamuseerd teen die blinkende agterkop van James vas. Tant Estelle vind dit noodsaaklik dat hulle ’n chauffeur met uniform en al moet hê as simbool van status en aansien.
Dan frons Magriet. Wat skuil agter hierdie skielike uitnodiging van oom Dirk? Dis lanklaas dat sy ’n uitnodiging na die luukse woning van haar ryk oom aan moederskant ontvang het. Om die waarheid te sê, dis die eerste keer ná die petalje tussen Kobus en Thero …
Magriet sluit doelbewus haar gedagtes af toe dit hierdie punt bereik. Sy wil liewer nie nou aan daardie onaangename tyd terugdink nie. Sy is ook nie ’n mens wat haatdraende gevoelens bly koester nie, en in alle redelikheid moet sy erken dat oom Dirk en tant Estelle seker ook goeie grond gehad het vir baie van hul argumente wat hulle daardie tyd geopper het. Tog was dit die manier waarop hulle dit gedoen het wat so diep seergemaak het.
Die motor kom skielik tot stilstand en Magriet besef dat hulle reeds die imposante woning van die Van Zyls bereik het. Met ’n vriendelike “Dankie, James”, stap sy na die voordeur. Sy sal nooit droom om by hierdie ryk tante van haar sommer in te stap nie en sy lui die voordeurklokkie soos sy weet dit van haar verwag word.
Ná ’n paar sekondes swaai die voordeur oop en ’n meisie in ’n kraakwit oorrok verwelkom haar glimlaggend.
“Middag, juffrou Magriet.”
“Middag, Violet. Is die mense tuis?”
“Ja, juffrou, juffrou kan maar binnekom. Ek sal vir mevrou gaan sê juffrou is hier.” Die “mevrou” word op so ’n toon uitgespreek asof Violet van die een of ander koninklike hoogheid praat en Magriet lag weer in haar enigheid. Sy weet haar tante se oorbewustheid van status irriteer baie van haar vriende tot sterwens toe, maar Magriet vind dit altyd baie amusant. Daar word in die Marais-huis alte dikwels goedig daarmee gespot.
Terwyl sy in die groot sitkamer wag, verdwyn die lag egter van haar gesig en versober die grys oë. Oom Dirk, haar ma se broer, in wie se suksesvolle sakeonderneming sy as sekretaresse werksaam is, het haar vanmiddag kort voor sluitingstyd na sy kantoor ontbied. Dit het vir haar vreemd voorgekom, want oom Dirk laat nie toe dat familieverbintenis ’n rol speel in sy werk nie.
Soos elke ander gewone meisie moes sy ’n paar jaar gelede aansoek doen om die vakante betrekking by die Van Zyl-firma. Haar aansoek is net so streng oorweeg soos elkeen van die ander. En indien van die ander aansoekers beter kwalifikasies as sy gehad het, sou sy beslis nie die pos gekry het nie. Die feit dat die baas van die firma haar ma se broer is, sou niks aan die saak verander het nie. Sommer ook met die intrap het Magriet besef dat oom Dirk tuis en meneer Van Zyl in die onderneming twee verskillende mense is. Hy het haar formeel in kennis gestel dat haar aansoek suksesvol was en die hoop uitgespreek dat sy daar gelukkig sal wees. Magriet het dadelik die hele situasie gesnap en as “juffrou Marais”, soos sy aangespreek is, “meneer Van Zyl” ewe formeel bedank en op haar beurt die hoop uitgespreek dat sy bevredigende werk sal lewer.
Daar was goedkeuring in oom Dirk se oë en hy het by homself gedink: Oulike dogter hierdie van Marie. Sy ken haar plek. Sy sal haar nooit opdring nie. Ek was verniet bang dat sy misbruik sal maak van die feit dat ons familie is.
Hulle was dus op formele voet gedurende werkure. Net die enkele kere dat Magriet hom buite werktyd te sien gekry het, het sy weer “Magriet” geword, en haar baas “oom Dirk”. Magriet twyfel of iemand op kantoor bewus is van die familieband tussen haar en haar werkgewer.
En toe vanmiddag, die heel eerste keer, het oom Dirk haar na sy kantoor ontbied oor ’n persoonlike saak.
Sy het die deur agter haar toegetrek en beleef gevra: “U wou my spreek, meneer?”
Hy het opgekyk en na ’n stoel gewys. “Ja. Kom sit, Magriet.”
Sy het penregop op die aangebode stoel gaan sit en gedink daar skort beslis iets as sy op kantoor “Magriet” genoem word.
“Ja, meneer?”
“Vergeet die ‘meneer’ ’n oomblik, Magriet,” het hy effens ongeduldig laat hoor. “Jy het ons lanklaas besoek. Wil jy nie vanmiddag ná werk ’n bietjie daar aankom nie?”
“Wel … me … oom Dirk, ek kan maar, as u wil hê …” het sy aarselend geantwoord en haar bes gedoen om nie te verbaas te klink nie.
“Ek sal dit baie waardeer, Magriet. Kom drink ’n koppie tee daar. Ek sal jou tante bel en sy kan vir James met een van die ander motors stuur om jou by die werk te kom haal.”
“Ek kan maar met die bus ook ry, oom …” Maar daarvan wou hy nie hoor nie.
“James sal jou ná werk hier oplaai. Ek moet ongelukkig na ’n vergadering toe gaan, maar ek sal so gou moontlik huis toe kom. Jy kan vir my daar wag totdat ek kom, en dan sal ek jou self terugneem plaas toe.”
Magriet se verbasing het skielik oorgeslaan in onrus. Hierdie uiterste bedagsaamheid teenoor haar is vreemd. Dat daar iets agter hierdie skielike uitnodiging skuil, staan soos ’n paal bo water.
Estelle van Zyl se oorvriendelike glimlag toe sy die sitkamer binnestap, versterk hierdie vermoede net meer. Tant Estelle het nog altyd ’n soort beleefde, half neerbuigende vriendelikheid teenoor Magriet en dié se huismense gehandhaaf en baie goed die gevoel by Magriet gevestig dat, hoewel hulle familie is, die Van Zyls ’n hele trappie hoër as die mindergegoede Marais’s is. Daarom het die twee gesinne nooit juis oor en weer gekuier nie. Magriet kon nooit tuis voel in hierdie stywe, formele rykmanswêreld van tant Estelle nie. Dit was meer uit pligsgevoel dat sy die enkele kere in die verlede ’n uitnodiging hierheen aangeneem het, meestal wanneer daar vir Thero, die dogter van die huis, ’n groot partytjie gereël is. Magriet was heimlik verlig dat hierdie soort uitnodigings die afgelope jare al minder geword het. Sy het tog net nie ingepas in hierdie atmosfeer waarin haar ryk niggie grootgeword het nie, en die verskil tussen die twee niggies was net opvallender by sulke geleenthede.
Tant Estelle het later maar haar skouers ongeërg opgetrek en Magriet se naam van die uitnodigingslys geskrap. Sy het haar getroos dat sy haar plig gedoen het. Maar Magriet was haar innig dankbaar vir hierdie besluit.
En nou, skielik, loop tant Estelle vandag oor van vriendelikheid.
“Magriet! Ek is baie bly om jou weer te sien!” Dan betig sy haar glimlaggend: “Jy het ons die afgelope tyd skromelik afgeskeep!”
Magriet glimlag maar net beleef. Tant Estelle weet tog so goed soos sy dat dit nog altyd ’n ongehoorde ding vir die Marais-kinders was om ongenooid besoek by hul oom en tante te kom aflê.
Die deftige dame maak verskoning vir Thero se afwesigheid en sê dat sy darem binnekort verwag word.
Toe word hulle met tee bedien, en is net besig om tee te drink, toe Thero haar verskyning maak. Soos altyd lyk sy soos ’n prentjie en Magriet, wat al teen hierdie tyd aan haar niggie se skoonheid gewoond behoort te wees, snak onwillekeurig na asem. Die kort tennisrokkie vertoon die slanke, bruin bene ten beste en sluit styf om die ongelooflike skraal middeltjie. Die blonde hare hang in ’n goudkleurige gordyn oor haar skouers en die rooi lippe lag haar vrolik toe – en dit ontlok ’n wederkerige en spontane glimlag van Magriet.
Thero is werklik die enigste mens in hierdie gesin teenoor wie Magriet gemaklik voel en van wie sy hou – hoewel dit vreemd is, omdat die twee niggies teenoorgesteldes is in hul uiteenlopende soort lewe, asook wat geaardheid betref. Thero is ’n bedorwe brokkie en kan soms onmoontlik selfsugtig, eiesinnig en hardkoppig wees. Sy openbaar alte dikwels die kenmerkende eienskappe van die verveelde rykmansdogter wat sy is, ’n jong meisie van drie en twintig wat die woordjie “nee” nie ken nie en dit ongeërg uit haar pad stoot as dit miskien in haar pad kom. Tog is sy die enigste in die gesin wat Magriet