Tomris Xan . Əhməd Haldun Dərzioğlu
budaqları böyüyür, böyüdükcə ona dolanır, dolanır, nəhayət, onu sıxaraq boğur.
Gördüyü yuxu Astiaqa çox pis təsir etdi. Ertəsi gün səhər yenidən maqları çağırtdıraraq yuxusunu onlara danışdı. Maqlar uzun zamandır, onu gözləyən təhlükənin yaxınlaşdığını, hətta çox yaxında olduğunu söylədilər. Hökmdar bu yozumu dinlədikdən sonra daha da həyəcanlandı. Çünki qurduğu imperiyanın sonunu gətirəcək uşaq artıq dünyaya gəlmişdi. O, bu oğlanı mütləq yox etməliydi. Artıq oturub gözləməyin mənası qalmamışdı.
Astiaqın qızı Mandana övladına Kir adını verdi. Uşağın xüsusi xarakteri, fərqli xüsusiyyətləri yox idi. Əgər bəxti, taleyi dəyişməyəcəkdisə, adi kölə övladı kimi yaşayacaqdı.
Astiaq Midiyanın əsilzadə ailələrindən olan, özünün sadiq adamı hesab etdiyi Harpaqosu yanına çağırdı. Baş verənləri ona danışıb dedi:
– Qızım Mandananın oğlu Kir öldürülməlidir! Hansı şəkildə edirsənsə, et, yeganə tələbim bu işi tez zamanda yerinə yetirməndir. Bunun üçün hər şey sənin xidmətindədir. Onu öldür və dəfn et! Bu barədə də heç kimə, heç nə danışma.
Hökmdar həm öz doğma qanından olan bir uşağın öldürülməsini istəyir, həm də bunu heç kimin bilməməsini tələb edirdi. Çünki gələcəkdə azyaşlı uşağı öldürən hökmdar kimi xatırlanmaq istəmirdi.
Astiaqın danışdıqlarından təsirlənən Harpaqos həm Midiyadakı əsilzadə ailələrdən birindən gəldiyi üçün, həm də öz hakimiyyətlərinin süquta uğramasından qorxaraq çətin də olsa, kralın dediklərini yerinə yetirməyə qərar verdi. Yanına ordudan sayılıb-seçilən bir neçə əsgər götürdü və Mandananın kölə həyat yoldaşı ilə birlikdə yaşadığı uzaq vilayətə yola düşdü. Bu vəziyyət qarşısında heç nə edə bilməyən yazıq qadın və həyat yoldaşı Kambiz nə qədər müqavimət göstərməyə çalışsalar da, yeganə övladlarını onların əlindən xilas edə bilmədilər. Kirin əsgərləri müqavimət göstərən kölə Kambizi öldürdülər. Mandananı isə təkbaşına orada buraxdılar.
Harpaqos bu ağ bezə bükülmüş və ona yazıq baxışlarla baxan körpəni öldürməyə qərarlı olsa da, bacarmadı. Əsgərlərini arxada buraxaraq həyəcanlı şəkildə Mandananın yaşadığı kasıb vilayəti tərk etdi.
Qucağındakı uşaq isə sakit şəkildə sonunu gözləyən qurban idi.
Harpaqos həmişə ağlına və məntiqinə güvəndiyi həyat yoldaşına baş verənləri danışdı:
– Hökmdarın əmridir. Bu uşaq öldürülməlidir, ancaq vicdanım yol vermir, onu öldürüm. Mənə kömək et!
Qadın çox vicdanlı insan idi. Belə ədalətsiz şəkildə körpənin öldürülməsinə icazə verə bilməzdi. Baş verənlərə görə həyat yoldaşına əsəbləşdi:
– Əsla gözümün önündə belə ədalətsizliyin olmasına razılıq verə bilmərəm. Əgər kral öz qanından olan körpənin öldürülməsini çox istəyirdisə, nə üçün bunu özü etmədi? Biz qatil deyilik.
– Bəs nə edəcəyəm? Çox çarəsizəm. Əgər verdiyi əmri yerinə yetirmədiyimi öyrənsə, boynumu vurdurar, – Harpaqos dedi.
Həmin gecə səhərə qədər düşündülər. Axırda bu işi başqasına həvalə etməyi qərarlaşdırdılar. Beləliklə, günahda şərik olsalar da, haqsız yerə öldürülən körpənin qatilləri özləri olmadıqları üçün az da olsa, təsəlli tapacaqdılar.
Harpaqosun qəddar köləsi var idi. Adı Mitradat olan kölə insanları öldürməyi özünə vəzifə bilir, bu işi tərəddüd keçirmədən edirdi. Harpaqos bunu son çıxış yolu hesab etdi və onu səslədi:
– Mitradat, səndən çox gizli və məsulliyyətli bir işi yerinə yetirməyini istəyirəm. Ancaq bu işin səbəbini soruşmayacaqsan!
– Buyurun! Əmr edin, sahibim. Sizin əmriniz nə olursa-olsun, yerinə yetirməyi özümə borc bilirəm.
– Gördüyün bu körpəni götür və öldür. Hansı şəkildə öldürməyini mən daxil olmaqla, heç kimə söyləmə. Əgər uşaq yaşasa, gələcəkdə hamımızın başına bəla olacağını unutma!
Bu, əslində, Mitradat üçün elə də çətin tapşırıq deyildi. Sahibinin əmrini dərhal qəbul etdi. İşi yerinə yetirəcəyi təqdirdə qarşılığında çox böyük mükafat alacağını yaxşı bilirdi. İnsan qanı axıtmaqdan həzz alan qatil kölə günahsız körpəni qucağına alıb getdi.
Harpaqos körpəni uzaq bir yerdə öldürməyi tapşırmışdı. Ona görə də kölə üçün atlara qoşulmuş araba hazırlatmış, bir də bir neçə əsgər ayırmışdı. Bu günə qədər sahibindən aldığı hər tapşırığı yerinə yetirən insafsız qatil bu körpəni də asanlıqla öldürəcəkdi. Onu arabanın altına qoyub əzər və ya sıldırım qayadan ata bilərdi. Ancaq o, bir anlıq qəribə hisslərə qapıldı. Nə olursa-olsun, sahibi üçün əhəmiyyətli və dəyərli olan bu körpə uşağı həyat yoldaşına göstərməliydi. Onsuz da bu dəfəki ovu onun üçün təhlükəli deyildi, istədiyi an axırına çıxmaq olardı.
Bütün bunları düşündükdən sonra Mitradat sahibinin tapşırdığı dəyərli körpənin kim olduğunu, sahibinin ona hansı dərəcədə etimad etdiyini həyat yoldaşına göstərmək qərarına gəldi. Həyat yoldaşı hamilə idi. Yaxın zamanda dünyaya övlad gətirməli idi. Mitradat həyat yoldaşının oğlan doğmasını istəyirdi. Bunun üçün nəzir deyib niyyət eləmişdi.
O, evinə gəlib çatanda içəridən fəryad səsləri eşidildi. Nə baş verdiyini anlamaq üçün həyəcanla evə tərəf getdi. İçəri daxil olanda gördükləri onu dəhşətə saldı. Uşaq xəstə və zəif olduğu üçün elə doğulan kimi dünyadan köçmüşdü.
Həyat yoldaşının söylədiyi ağılar onu sarsıtdı. Aylarla bətnində bəslədiyi övladının səsini eşitmədən o dünyaya yola salması qadına çox pis təsir etmişdi.
Bu əsnada Mitradatın qucağındakı körpə ağlamağa başladı. Baş verənlərdən sarsılan həyat yoldaşı eşitdiyi səs qarşısında nə edəcəyini bilmədi.
– Bu uşaq kimdir? – soruşdu.
Mitradat məsələni həyat yoldaşına danışdı. Qadın baş verən bu hadisələr qarşısında təəccübünü gizlədə bilmədi. Həyat yoldaşının danışdıqları və bir az əvvəl baş verənlər onun uzun düşüncələrə dalmasına səbəb oldu. Qadın sarsılmışdı:
– Sən indi barmaq boyda körpəni öldürəcəksən? Günahsız uşağın canını necə ala bilərsən? Əslinə qalsa, dünyaya gətirdiyim övladın sevincini yaşaya bilməməyimin səbəbini günahsız insanları vicdansızcasına öldürməyində, tökdüyün qanlarda, səbəbsiz yerə qətl etdiklərinin qarğışlarında görürəm. Bu qarğışlar körpəmi məndən aldı. Əlbəttə, bu, uca Tanrının ədalətinin təcəssümüdür. Bəli, övladım vicdansız davranışlarının qurbanı oldu.
– Bu mənim vəzifəmdir, –Mitradat dedi, – əlimdən başqa iş gəlmir. Allah məni…
– Bəsdir! – həyat yoldaşı qışqırdı. Bu zaman səsi elə kəskin çıxdı ki, körpə fəryad etməyə başladı.
Qadın həyat yoldaşından uşağı