Xeyrin çöküşü. Zaur Pənahov
dözülməz istiyə çatdırmazdan əvvəl, nakralar və Eçso yenidən istirahət üçün dayanmışdılar, ancaq bu dəfə istirahət üçün daha fərqli və gözəl bir yer seçmişdilər.
İndiyə kimi, bəlkə də, heç bir insanın girmədiyi bu yer müxtəlif növ kol bitkiləri və cır meyvə ağacları ilə zəngin idi. Yaxınlıqda axan dayaz çayın sərin havası və insanı bu sükutda valeh edən səsi Eçsonun qulaqlarında əvəzolunmaz bir musiqi kimi səslənirdi. Meşənin bu hissəsində ağaclar daha seyrək, kollar isə daha sıx yerləşmişdi. Bir müddət sonra Etrak həmişəki kimi perimetri yoxlamağa, Aqren isə artıq boşalmağa başlayan su qablarını doldurmağa yollandı.
Eçso indiyə kimi meşənin heç bir yerində görmədiyi quş və böcəkləri burada çox tez-tez görürdü. Ağzında başı qoparılmış bir böcəklə yuvasına qayıdaraq yenicə tüklənmiş balalarını yemləyən qəribə görünüşlü quşu seyr edərkən bir tərəfdən də meşədə gəzib buranın hansı növ bitkilərlə zəngin olduğunu öyrənməyə başladı.
“Sən nə edirsən? Bunlar zəhərli ola bilər.” Aqren Eçsonun iştahayla meşə meyvələrini yediyini görüb xəbərdarlıq etdi.
Eçso yanaqları dolu, zeytuna bənzər qırmızı bir meyvəni ağzına ataraq “Narahat olma,” dedi. “Yoxsa yadından çıxıb, mən xenerayam və demək olar ki, bitkilər üzrə mütəxəssisəm.”
Qadın nakra bir az sakitləşərək “Yenə də bu qədər meyvəni yemək düzgün deyil,” dedi. Eçsonun dolu su qabını qaytarıb yerə oturdu. “Bunların içində tanımadığın bitkilər ola bilər.”
“Mənim tanımadığım bitki yoxdu. Bura bax, gör nə tapmışam.”
Meyvələrdən kənara qoyduğu tünd yaşıl rəngli tüklü otu göstərərək “Buna Aten şi deyirlər,” deyə izah etdi, “qarışqa gücü deməkdi. İnsanı yorulmağa qoymur. Əsl ehtiyacım olan şeydi.”
Döyüşçünün rəngarəng meyvələrə baxdığını görüb “Narahat olma, yeyə bilərsən, bunlardan sənə ziyan gəlməz. Bundan başqa,” zeytuna bənzər qırmızı meyvəni göstərərək dedi. “Bu meyvə arıq adamları zəiflədərək haldan salır. Əlbəttə, mənə heç bir təsiri olmur.”
Aqren yumruq böyüklüyündə, şumal üzlü, narıncı bir meyvə götürərək kiçik bir dişlək aldı. “Dadlıdı,” dedi, daha bir dişlək alaraq. “Dadı bir az qəribədi, amma xoşuma gəldi.”
“Bu meyvə mati adlanır, ancaq bu ərazinin meşələrində tapmaq olar. Bildiyimə görə soyuqdəymə və bədəni zəiflədən buna bənzər xəstəliklərə qarşı böyük müalicəvi üstünlükləri var. Həm də sizin o yaşıl yeməyiniz kimi qidalıdı.”
“Bəs bu nədir?” Aqren açıq sarı, sərt üzlü başqa bir meyvəni göstərərək soruşdu.
“Bunun müalicəvi üstünlükləri əlindəki ilə eynidir, əlavə olaraq yetişdiyi ağacın qabığını qaynadıb içsən bir çox mədə problemlərinin qarşısını alar,” deyə Eçso əsl mütəxəssis kimi cavabladı. “Bizim qəbilədə ona nin-jin deyirlər, amma daha çox cora adı ilə tanınır.”
Aqren təəccüblə gülümsəyərək “Sən ki, əsl mütəxəssissən,” dedi. “Bu qədər adı və onların xüsusiyyətlərini yadında necə saxlamısan? Güclü yaddaşın var.”
Eçso “Bu elə də çətin deyil,” dedi təvazökarca. “Sadəcə olaraq bitkilər xoşuma gəlir.”
Bir müddət sonra Etrak da onlara qoşularaq ilk dəfə ikisi ilə birlikdə oturdu. Aqrenin yediyi narıncı meyvədən birini götürərək, “Gün yarımlıq yolumuz qalıb,” dedi.
Meyvəni yemə tərzi Eçsonun diqqətini çəkmişdi. Bu qədər dadlı meyvəni elə yeyirdi ki, elə bil su içirdi. Üz cizgilərində meyvənin dadını bildirən heç bir dəyişiklik hiss olunmurdu. Eçso həm də təcrübəli nakranın hansı meyvələri yediyinə fikir vermişdi. Böyük ehtimalla Etrak da bitkilər haqda az bilmirdi.
“Xarp şəhərinə çatandan sonra evə qayıda biləcəksən,” dedi Aqren.
“Ümid edirəm orada məni qazzalar tanımaz.”
“Narahat olma, səni orada axtarmaq heç kimin ağlına gəlməz,” deyə Aqren bildirdi. “Axtarsalar da biz sənin adını təmizə çıxarıq.”
Eçso “Hələ də başa düşmürəm,” dedi şübhəylə. “Bu necə ola bilər axı? Yəni açıq görünür ki, burada qəribə nə isə var. Yaxşı, qəbul edirəm qocanın ölümündə məndən şübhələnə bilərdilər. Amma yalnız şübhələnə bilərdilər. Bizə vidraların hücum etdiyini nəzarətçi gördü, bundan başqa bütün kənd zəngin bu cür çalınmağının nə mənaya gəldiyini yaxşı bilir. Qocanı mənim öldürmədiyimi göstərən bu qədər dəlil ola-ola qazzalar onu mənim öldürdüyümdən o qədər əmin idilər ki, heç mənə qulaq da asmadılar.”
“Qazzaların bu ittihamı məni də təəccübləndirdi. Bunun nə mənaya gəldiyini çox düşünsəm də ağlıma məntiqli heç nə gəlmir. Hayıf ki, tədqiqat aparmağa vaxtımız olmadı.”
Eçso “Çətin ki bir şey tapardınız,” dedi başını yelləyərək. “Orada bir dənə də olsun vidra cəsədi qalmamışdı. Bütün sübutların itməyi bir yana, hətta qocanın sinəsində bıçaq yarası olduğunu deyirlər. Guya mən onu bıçaqla öldürmüşəm, təsəvvür edə bilirsiniz, mənim soyuqqanlı bir vəhşi kimi onu bıçaqla öldürdüyümü düşünürlər. Ömrümdə belə şey eşitməmişdim.”
Aqren üzünü silahdaşına çevirərək “Siz necə fikirləşirsiniz? Onlara nə lazımdı?” deyə soruşdu.
Etrak “Bilmirəm,” dedi. “Yəqin, səhv salıblar.” Silahdaşı başqa bir sual vermək üçün ağzını açmamış “Məncə, bu qədər kifayətdir,” deyərək ayağa qalxdı. “Yola çıxsaq yaxşı olar.”
Bugünkü istirahətləri digərlərinə nisbətən qısa olsa da heç biri buna etiraz etmədi. Eçso qalan meyvələrin yaxşısından bacardığı qədər çantasına doldurub yollarına davam etdilər.
Günəş batmaq üçün yenidən qərbə doğru əyilib hava soyumağa başladıqda Eçso qadın nakra ilə həmişəki söhbətlərinin ən qızğın yerində idilər. Eçso döyüşçünün nakra texnikası və silahları haqda danışdıqlarının bəzilərilə razılaşmır, qazza silahlarının daha güclü və qorxuducu olduğunu bildirirdi. Əlbətdə hər cümləsində nakra texnikasını nə qədər bəyəndiyini təkrarlamaqdan da əl çəkmirdi.
“Məsələ silahda ya döyüşçünün fiziki qurluşunda deyil, məsələ düşmənə ayaq uydurmaqdadır,” dedi Aqren. “Hansı döyüşçü növünün daha üstün olduğunu demək çətindir. Nakralar və ya qazzalar. Ayrı regionlarda fəaliyyət göstərsələr də qazzalar da nakralar kimi çox illik təlimlər və ağır sınaqlardan keçirlər.”
“Hə ancaq bunu qəbul et ki, hər iki sabitlik döyüşçüləri insanları yalnız vidradan yox, həm də digər insanlardan qoruyurlar. Quldurlardan danışıram. Hə nakralar öz cəldlikləri və incə qılıncları ilə vidralara qarşı daha üstündülər. Amma qazzalar quldurlara qarşı əvəzolunmazdırlar.”
Bu vaxt Aqren yerindəcə donub qaldı. Eçso bir anlıq onun son dediyi sözü düşündüyünü zənn etdi, lakin qadın nakra elə bir heykələ