Сэһэн, кэпсээннэр. Тимофей Сметанин
өссө биир атын провод төбөтүн тарпытыгар били чуучула турбут сирин ойоҕоһуттан саа эһиннэ. Бөөлүүн киһитэ суох бинтиэпкэни хаалларан сомуогун туруоран баран чыыбыһыгар проводы баайбыппыт.
Көрөн сыттахпына, күөх бөлкөй от улам-улам үрдээн истэ. Гурьяновка хайыһан хаҥас харахпын быһа симним. Ити «чуучуланы тарт» диэн этэр оннугар туттуллар бэлиэ этэ.
Гурьянов проводы тарта быһыылаах, чуучула өрө күөрэйдэҕэ буолуо, күөх от бөлкөйө өрө тахсан истэ. Снайперскай саам оптическай приборунан ити бөлкөй от немец төбөтө буоларын көрө сытабын. Кыҥаан-кыҥаан баран ыттым. Бөлкөй от, били мааҥытын курдук оргууй буолбакка, эмискэччи ньимис гынна.
– Өллө. Немец өллө!
Утаакы буолбата, өстөөх диэкиттэн тыас сирилээтэ. Икки миинэ кэлэн биһиги таспытыгар тэҥҥэ эһиннилэр.
Онтон… Онтон, доҕоор, миинэлэр түс да түс, эһин да эһин буоллулар.
– Биэс, алта… уон биир, – Гурьянов уон түөрт миинэҕэ дылы ааҕан баран, эстибит миинэлэр ахсааннарын сүтэрдэ. Ол кини ахсааны уон түөртэн үөһэ билбэтиттэн буолбакка, миинэлэр олус чугастан түһүтэлээн буорунан-сыыһынан саба көммүттэриттэн буолбута.
Итинтэн ыла хас да хонук ааста.
Бүгүн Гурьянов биһикки атын сиргэ ананан дэриэбинэ сэмнэҕин хоту уһугар уон үһүс ориентирга «бултуурбутун» саҕалаатыбыт.
Итинтэн кэнники били немец снайперыттан киһи өлбүт, бааһырбыт сураҕа иһиллибэт.
– Тоҕойуом, Гурьянчик, тоойуом, Чээрин, эбии хааһы наада буолаарай? – диир буобар Бычков уонна хааһылаах иһитин хаппаҕын лабырҕатар.
Кэнники күннэргэ Гурьянов биһикки «булпут» орто соҕустук барар. Гурьянов ахсааныгар 9, мин ахсааммар – 7, – барыта уон алта немец дууһатыгар турдубут.
Биһиэхэ икки күннээх сынньалаҥ биэрдилэр.
Тэһийбэккэ кэпсэтии, сэһэргэһии ыраатта.
Урут сэриигэ да киириэх иннинэ буоларын курдук, Гурьянов биһикки ону-маны омуннаан, фантазиялаан кэпсэтэрбит бу күннэргэ үксээтэ.
– Арай эн биһикки куйах кэтэн, былыргы бухатыырдар курдук тимир сүллүгэстэнэн баран немецтэри үлтү сынньар буолуох. Өстөөх танкаларын көтөҕөн ыла-ыла, бэйэ-бэйэлэригэр үлтүрүтэ быраҕаттыыр буолуох.
– Арай эн биһикки, били остуоруйаҕа этиллэр курдук, киһи кэттэҕинэ көстүбэт бэргэһэлээх буолуох.
– Көстүбэккэ кэлэн баран өстөөхтөргө уһун уочараты автоматтан биэр.
– Суох. Бэйэҥ эрэ көстүбэккин, оттон автомат көстөр.
– Оччоҕо… Оччоҕо автомакка эмиэ бэргэһэ кэтэрдиэххэ.
– Гитлер хоһугар эмискэ киир уонна «Кэндэ хох!» диэ.
– Арай эн биһикки…
Биһиги кэпсэтиибитигэр «арай», «өскөтө» диэн тыллар элбээн истилэр. Ити «өскөтө» биһигини улахан суолу оҥорорго, саҥаны айарга аҕалла.
Чахчы улаханы, чахчы саҥаны айарга!
Биһиги немецтэри «биир-биэс» диэбэккэ эрэ дьиктитик төгүрүйэн ылар ньыманы толкуйдаатыбыт. Биһиги чаастарбыт соҕотохто өстөөх кэтэҕэр баар буола түһэллэр, үлтү охсоллор – хайдах курдук кыайыыный! Биһиги чахчы үчүгэйи толкуйдаатыбыт быһыылаах.
«Катюшаны»,