Што новага ў новых медыя? Зборнік эсэ. Аляксей Крывалап
rel="nofollow" href="#note22" type="note">22.
Але ж па-ранейшаму ў межах меметыкі адкрытымі застаюцца наступныя пытанні: 1) як вымераць мем як адзінку культуры; 2) у якой ступені адрозніваюцца культурная і біялагічная эвалюцыі; 3) ці адпавядае меметыка такім стандартным патрабаванням да класічнага разумення навукі, як валіднасць, кагерэнтнасць, сфальсіфікаванасць і інш.
Мемы і медыявірусы
Абапіраючыся на здабыткі меметыкі, Дуглас Рашкоф (Douglas Rushkoff) прапаноўвае паняцце «медыявірус». У сваёй кнізе «Медыявірус. Як поп-культура патаемна ўздзейнічае на вашу свядомасць» ён выкарыстоўвае панятак медыявіруса для пазначэння падзей у галіне сродкаў масавай камунікацыі, здольных правакаваць ці радыкальным чынам уплываць на грамадскую думку. Кніга практычна цалкам складаецца з прыкладаў таго, якія маніпулятыўныя тэхнікі выкарыстоўваюць масмедыя для прасоўвання інтарэсаў буйных карпарацый.
Паводле тэорыі Д. Рашкофа, сродкі масавай камунікацыі, хочуць яны гэтага ці не, за грошы рэкламадаўцаў прасоўваюць паўсюднае спажывецтва (кансьюмерызм) і фарміруюць грамадскую думку зыходзячы з інтарэсаў рэкламадаўцаў, ствараючы адпаведную карціну свету. Інфармацыйная сфера ці медыяпрастора з крыніцы інфармацыі пра рэальнасць ператварыліся непасрэдна ў рэальнасць, якая існуе па ўласных законах і якая мае групы ўплыву, здольныя праводзіць нешта накшталт медыядыверсій (тады гэта яшчэ не называлася гібрыднымі інфармацыйнымі войнамі, якія мы цяпер штодня можам пабачыць у сацыяльных сетках).
У сваёй кнізе Д. Рашкоф падрабязна апісвае медыяпадзеі як трыгер сапраўдных сацыяльных перамен, хуткасць і маштабы распаўсюду інфармацыі магчыма параўнаць з эпідэміяй нейкага віруса. І ў яго канцэпцыі яны так і называюцца – медыявірусы. Запускам у інфармацыйную прастору такіх медыявірусаў займаюцца медыяактывісты, PR-спецыялісты і маркетолагі, якія дзякуючы сваім ведам у сферы сацыялогіі, маркетынгу, сацыяльнай псіхалогіі і НЛП падрываюць мапу спрошчанай рэальнасці сучаснага чалавека. Вынікамі такіх дыверсій могуць карыстацца палітыкі падчас электаральных кампаній, транснацыянальныя карпарацыі і хто заўгодна яшчэ, хто зацікаўлены ва ўплыве на грамадства23.
Па сваёй сутнасці медыявірусы – гэта і ёсць тыя мемы і мемплексы, якім была прысвечана першая частка дадзенага эсэ. Іх спецыфіка палягае ў тым, што медыявірусы працуюць выключна ў інфармацыйнай сферы і здольныя змяняць чалавечае ўспрыманне падзей у свеце. Пачатковай прыступкай паспяховага медыявіруса можа быць усё, што заўгодна, як то вынаходства або тэхналагічнае адкрыццё, сэкс-скандал, выказванне публічнай асобы, рэзананснае інтэрв'ю і інш.
Інфармацыя, якая выклікала зацікаўленасць у спажыўцоў і атрымала шырокі розгалас, здольная ў лічаныя гадзіны прывесці да зрухаў у масавай свядомасці. Д. Рашкоф лічыць, што ў гэты момант уключаецца эфект матылька: нязначнае змяненне ў адной частцы комплекснай сістэмы можа прывесці да катастрафічных наступстваў у яе іншых частках.
Тэкст Д. Рашкофа абапіраецца збольшага
Рашкофф, Д. Медиавирус. Как поп-культура тайно воздействует на ваше сознание. / Д. Рашкофф, М.: Ультра. Культура – 2003. – 368 c.