Песні жальбы. Якуб Колас
бяжыць,
А хваля паветра
Дрыжыць і дрыжыць…
Люблю я прывольле
Шырокіх палёў,
Зялёнае мора
Буйных каласоў.
Усход сонца
На усходзе неба грае
Пераліўным блескам,
Сыпле золата над гаем
I над пералескам.
Чуць-чуць дрогне, праліецца
Чырвань на усходзе —
Гэта неба усьміхнецца
Людзям і прыродзе.
Сьмех адказны, сьмех шчасьлівы
Ходзіць на пагорках.
Час сьвітаньня – час зычлівы…
Гаснуць, нікнуць зоркі.
Шырай, шырай зараніца
Разьнімае крыльле,
Нібы пожар б’е крыніцай
Там, на небасхіле.
Сноп праменьняў, пышна ўзьняты,
Сее бляск-чырвонцы —
Гэта неба сьцеле шаты
На дарогу сонцу.
Над палямі мрок прарваўся,
Па нізах расплыўся,
Лес туманам заснаваўся,
Луг расой абмыўся.
Агнявыя валаконцы
Ткуцца ў шоўк чырвоны —
Гэта хмаркі ладзяць сонцу
I дзяньку кароны.
Як прыемна пахне збожжа!
А вакол – спакойна!
Эх, як слаўна, як прыгожа,
Хораша, прыстойна!
I сабрала неба фарбы
Колераў дзівосных…
I дзе ёсьць такія скарбы
Гожства, сугалосься?!
Ноч
Між палёў шырокіх
Я адзін стаю,
Ахваціла ціша
Ўсю душу маю.
Ночанька мая ты,
Водблеск глыбіні!
Ты душу чаруеш
Сьпевам цішыні.
Многа ў гэтым сьпеве
Водгукаў жывых,
Іх ня зловіш вухам,
Чуеш сэрцам іх.
Ночанька мая ты,
Ціхі сон вясны!
Колькі зор на небе!
Як блішчаць яны!
Водблескам пажару
Неба край гарыць —
Там двурогі месяц
Выплыў з-за гары.
Ночанька мая ты,
Ціхая дума!
Не ахваціш вокам,
I тых слоў няма
Апісаць твой вобраз,
Хараство, спакой —
Толькі ў цябе ўнікнеш
Чуткаю душой.
Месяц
Ціха месяц адзінокі
Ходзіць ў небе над зямлёю.
Неразгаданы, далёкі,
Што ты бачыш пад сабою?
Бачыш сьлёзы ты людскія,
Як яны з расою льюцца,
А ў тумане думкі злыя
Горкім плачам аддаюцца;
Як бяз волі і бяз хлеба
Працавіты люд наш гнецца…
Кінь ты жальбу нашу ў неба —
Няхай неба ўскалыхнецца!
Хмары
Ціха калосься, схіліўшы галовы
Шэўчуць у межах палёў;
Толькі ж ня слухае неба іх мовы —
Жальбы ржаных калосоў.
Сіняе небо ўсё сонцэм заліто;
Полудзень, вар, цішына.
Дожджыка просіць зялёнае жыто,
Хочэ дажджу ярына.
Вот із-за леса далёка,