Schalkie van Wyk Keur 12. Schalkie van Wyk
na Ilse. “Ek weet Sonja kan my nie verdra nie, maar ek kan dit nie help nie, Ilse. Henk is die man vir my – ek weet dit. Ek weet julle dink almal ek stel net in mooi klere en partytjies belang, maar dis nie regtig so nie. As ek ’n man soos Henk gehad het, sou ek heeltemal anders gewees het. Maar hy is so koud en onbereikbaar, amper soos iemand in ’n droom.”
“ ’n Droom anderkant die horison,” glimlag Ilse begrypend. “Ek dink ons het almal sulke drome, Tanya – drome wat ons graag eendag sal wil bewaarheid, maar dis nie altyd moontlik nie. Ek het ’n droom om eendag gelukkig getroud te wees, om ’n huis en kinders te hê, maar ek weet nog nie eens wie die man sal wees nie. Dis daarom dat ek sê my droom lê anderkant die horison, want ek kan nog nie eens sien wie almal in my droom sal wees nie.”
“Dalk nog Henk,” sê Tanya skor en daar is ’n wrang trek om haar vol mond.
“Henk? Wat laat jou so dink? Lyk dit of ek op hom verlief is?” vra Ilse geïrriteerd.
Tanya vee senuweeagtig ’n paar los hare uit haar gesig en antwoord vinnig: “Moenie jou vir my vererg nie, Ilse, maar … Het jy nog nooit agtergekom hoe Henk na jou kyk nie? Nie dikwels nie, maar soms as hy dink niemand kyk na hom nie. En hy tree altyd vreeslik beskermend teenoor jou op. Ek onthou ek het eendag iets van jou en Bruce gesê, en Henk was dadelik op sy perdjie. Hy’t gesê Bruce kan maar gerus sy pa se geld mors en vir jou duur etes koop, maar Bruce sal nog leer dat hy nie ’n oulike meisie met sy baie geld kan koop nie.”
Hy hét amper, dink Ilse skuldig en glimlag gerusstellend vir Tanya. “Dit klink nog glad nie asof Henk verlief is op my nie, Tanya. Miskien sien jy maar net dinge raak wat nie daar is nie, juis omdat jy op hom verlief is. As jy miskien minder uitgaan en harder studeer en nie so opsigtelik … jouself opdring aan hom nie … Ek’s jammer dat ek so reguit praat, maar as jy vir Henk wil hê, sal jy anders moet optree. Ek glo nie enige man hou juis daarvan as ’n meisie agter hom aanloop nie. Dis tog per slot van rekening die man se voorreg om op al wat vrou is jag te maak!”
“En as hy nie belangstel nie?” vra Tanya en sug moedeloos. “Henk weet wat ek alles vir hom kan gee! My pa het vier plase en ’n hele paar besighede. Henk sal nie ’n plaasbestuurder op ’n ander boer se plaas hoef te word nie. My pa het beloof om vir my ’n plaas present te gee as ek met ’n boer trou.”
“Jy sê Henk weet daarvan?”
“Ek het so gesê,” kom dit onstuimig. “Hy … hy het my so te sê uitgelag. Net gesê dis ’n gelukkige ou wat met my trou, want hy sal in die botter gaan sit. Waarom moet arm mense altyd so trots wees?”
“Arm? Sover ek weet, is Henk se pa skatryk!” antwoord Ilse onthuts.
“O, ek weet, maar sy pa het hom onterf. Hulle is in elk geval nie vriende nie, en dit gaan hom nie in die toekoms help as hy niks anders as ’n geleerde bywoner op ’n ander man se plaas is nie. Ek dink Henk is kinderagtig.”
Ilse weet dis gefrustreerde drome wat so praat. Sy glimlag begrypend. “Dalk besluit hy anders as hy eers klaar is met die eksamen … Wie weet?” sê sy bemoedigend en stap na die tafel. “Wil jy koffie hê?”
Tanya kyk na haar armhorlosie en spring op. “Goeiste, nee, kyk net hoe laat is dit! Ek sal moet spring as ek betyds klaar wil wees vir Janus!”
Sy vlieg by die deur uit en Ilse kyk haar kopskuddend agterna.
Wat ’n deurmekaar wêreld, peins sy. Henk gooi ’n groot kans weg omdat hy te trots is, en sy gaan ’n arm onderwyseres wees omdat sy weier om te trou as sy nie liefhet nie.
Ingedagte drentel sy na buite met ’n bekertjie koffie in haar hand en neem op die wit pilaartjie plaas. Die son glinster op haar goudblonde hare en blink op die punt van haar klein neusie. Sy proe versigtig aan die koffie en daar is ver drome in haar oë.
“Eendag … die eendag anderkant môre,” fluister sy. Sy weet nog nie waar of hoe nie, maar eendag sal sy opkyk en hom sien, daardie man van haar drome anderkant die horison, en sy sal net weet … Maar sy wens dit was al nou, want hierdie vreemde verlange na iets wat nog moet kom, iets wat sy nie ken nie en iemand wat sy nie ken nie, bring ’n onverklaarbare seer in haar.
Sy hoor Henk in sy kamer kug en sy frons. Wat makeer haar? Sy wil dit nie so hê nie, maar dis byna asof Henk deesdae op die rand van haar drome huiwer.
4
Henk stoot sy stoel agteruit en stap met sy pyp in sy regterhand na sy kamerdeur. In die deur steek hy vas. Sy oë rus op die kaalvoetmeisie wat opgekrul op die wit pilaartjie links van hom sit. Hy sien die goud in haar lang hare en die erns op haar fyn gesiggie. Hy voel die verlange in hom kom.
Klein sonnimfie … sý sonnimfie, mymer hy en bly roerloos staan om die oomblikke van sy woordelose bewondering langer uit te rek. Eendag gaan hy haar aan sy arm vasketting en haar nooit weer laat gaan nie. En sy sal daarvan hou, want sy sal hom liefhê. Hoe, weet hy nog nie, maar hy sal haar syne maak. Hy sal nie nee vir ’n antwoord aanvaar nie.
Hy kug om haar van sy teenwoordigheid bewus te maak en stap oor die koel stoep na haar toe. Sy kyk om en hy sien die lag in haar oë kom.
“Haai! Koffie? Ek het vandag vroeër vir my gemaak, maar ek weet jy drink eers teen vyfuur koffie,” sê Ilse en staan op.
“Sal lekker smaak, dankie. Ek dag eers jy het vergeet van my,” verwyt hy en neem op die pilaartjie regs van die trap plaas.
“Jy’s te groot om so maklik te vergeet,” treiter sy hom en stap die hoekkamer binne.
“Waar’s Sonja?” roep hy oor sy skouer.
“Stad toe saam met Kobus. Hulle sou glo net gou vir hom ’n paar sporthemde gaan koop en dadelik teruggekom het, maar dis al byna twee uur gelede.” Sy kom op die stoep sit en hou ’n bekertjie koffie na hom toe uit. “Hier, pas net op, dis warm.”
“Dankie, mooi meisie,” terg hy. Hy sien die blos oor haar wange kruip. “Ek dag jy weet jy is ’n mooi meisie.”
“Ek weet, ja, maar ek is nie gewoond dat iemand dit hardop vir my sê nie,” lag sy.
“Jy gaan met die verkeerde manne uit … Voor ek vergeet, ek het vir jou werk gekry, en dit net omdat jy ’n mooi meisie is.”
“Waar? Wanneer?” vra sy gretig.
“Al van die bekende skilder Tobias Meiring gehoor?”
Sy knik heftig en die vrae is donker in haar oë. “Tannie Nicky ken hom goed. Maar wat …?”
“Hy is ’n ou vriend van my ouers,” verduidelik Henk. “Hy was mos ’n geruime tyd lank oorsee, maar hy het ’n maand of wat gelede teruggekom. Ek het oom Tobias vanmiddag gebel en hy soek modelle. Stel jy belang om deur hom geskilder te word?”
Ilse kyk verward na hom en vra onseker: “Met klere aan?” Sy bloos gloeiwarm. “Ek bedoel …”
Henk lag en skud sy kop. “Klein domkop, dink jy ek sal jou na ’n man toe stuur wat jou sal vra om die rol van ’n ontkleedanseres te speel? Hy stel in jou gesiggie belang, en as hy ’n naakskildery wil maak, kan hy genoeg ander modelle kry. Maar oom Tobias is eintlik ’n portretskilder, daarom dink ek hy sal van jou hou. Ons moet môreoggend teen tienuur by sy huis in Brooklyn wees. Kom jy saam?”
“Natuurlik!” roep sy opgewonde uit. “Net die eer om Tobias Meiring te ontmoet … Tannie Nicky het my al dikwels van hom vertel, want as jong mense het hulle saam studeer. Ek weet selfs waar sy huis is, hoewel ek nog nooit daar gekuier het nie.” ’n Fronsie kruip tussen haar wenkbroue in. “Maar as hy nie van my gesig hou nie? As hy my nie wil skilder nie?”
“Dan gee ek hom ’n opstopper!” skerts Henk en glimlag gerusstellend. “Ek glo nie jou ma het jou ooit vertel hoe ’n mooi meisie jy werklik is nie, Ilse. Oom Tobias sal in sy noppies wees om jou te skilder.”
“Ek’s bly … Maar is dit regverdig om vir hom geld te vra om my te skilder? Dis mos nie harde werk om net stil te sit en –”
“Miskien