Әсәрләр. 1 том. Амирхан Еники
Шнапс.
– Шнапс?.. Аким, онытма, немецлар аракыны «шнапс» дип атыйлар икән.
Хәким җитди генә:
– Ярар, онытмам, – диде.
Василий елмаймас өчен тамак кырып куйды.
Ашап беткәч, егетләр кайсы учы, кайсы җиңе белән әйбәтләп авызларын сөрттеләр; Талип итәгенә төшкән валчыкларны да чүпләп капты. Офицер галифе кесәсеннән күн тышлы портсигар чыгарып алга таба сузды да янып торган яшькелт төймәсенә басты: портсигар капкачы Василийның борын төбендә үк ачылып китте.
– Уйлыйм ки, моңардан да баш тартмассыз?
– Папирос?
– Сигарет!
Василий берсен алып, ашыкмыйча гына ике бармагы белән угалап, авызына капты. Кесәсендә шырпысы булса да, ул, аны чыгармыйча, офицерның яндырып тәкъдим итүен көтә башлады. Офицер, Хәким белән Талипка да сигарет биреп, тизрәк икенче кесәсенә тыгылды. Аннан ялтырап торган кечкенә бер әйбер чыгарып кабыргасына баскан иде, капкачы ачылып, гөлт итеп ут кабынды.
– Рәхим итегез!
Василий курыккан булып башын артка каерды һәм гаҗәпләнеп сораган булды:
– Нәрсә бу?
– Курыкмагыз, автомат зажигалка.
– Ә-ә-ә… зажигалка!.. Шәп нәрсә икән.
– Да… Безнең һәрбер солдатта бар ул.
– Кара син аны!
Василийның офицерны бераз шаяртасы килә иде, ничек кенә булмасын, ач корсакка эчкән аракы кәефен күтәреп җибәрде. Ләкин бу иблиснең күзләре шундый очлы, шаяртып маташуыңны хәзер үк сизеп алуы бар. Аннан, бетте баш, пешермичә тереләй ашар! Юк, саксыз кыланырга ярамый, ярамый… Һәм Василий яңадан үзенең кабыгына керде, гаҗәеп бер мәнсезлек белән авызын зур-зур ачып иснәргә тотынды. Иптәшләре дә аның үз ише: Хәким, терсәгенә таянып, кырын яткан килеш, тәмләп кенә Истанбул сигаретын тарта, ә Талип үлән сабагы чәйнәп утыра иде.
Офицерның безнекеләргә вакыты-вакыты белән җен ачулары кузгалып китә иде, ахрысы; тик торганнан яңак сөякләрен кыймылдата башлый ул… Чыннан да, мондый сансызлыкка түзәргә кирәк бит. Ләкин немецның бик шәп планы бар, шуның хакына «русиш»ны аракы, сигарет белән сыйлап, тәмәкесенә ут та тәкъдим итәргә туры килде, инде авыз тутырып иснәвенә генә түзәрсең.
Ниһаять, ул, ашау-эчүне йомгакларга теләп, егетләрдән сорады:
– Йә, канәгатьме сез?
– Ничего, әйбәт булып калды, – диде Василий, сигаретының көлен бармагы белән кагып.
Офицер аның йөзенә текәлде.
– Инде нишләргә уйлыйсыз?
«Башлана!» – дип уйлады Василий эченнән, ләкин сорауны аңламаган булып, үз нәүбәтендә офицерга туп-туры карады.
– Мин сездән, бездә каласызмы яки кире үзегезнекеләргә китәсезме, дип сорыйм, – диде офицер.
Сорау гаҗәп аңлаешлы иде.
Безнекеләр уенның инде беткәнен, шушы сорауга ничек дип җавап бирүдән язмышлары хәл ителәчәген яхшы сизеп алдылар. Ләкин алар тыныч гамьсезлекләрен бер генә секундка да җуймадылар һәм утырганы утырган, ятканы яткан килеш кала бирделәр. Тик Василий гына алдын тәмәке төтене