Giireiti. Johann Widmer
gsii und die Giireiti isch glii emool s Zäntrum vom Doorf woorde und wämer en Gööf gsuecht hät, isch er eifach z finde gsii.
S isch meischtens no es Grössers debii gsii wo für Oornig gsoorget und glueget hät das es kei Ugfell git.
Bi so Lusimänt häsch immer wider eine, wo meint er mües de Lööli mache und blööd tuet bis öppis passiert.
S isch natüürli au immer wider emool en Chliine abegheit und dänn hät mer dä Pèèggi müese heischpediere.
S hät au öppeneine vo dene chliine Chrosli de Grind am Brättli aagschlage, wän ers eso vo siich ewägg gstoosse hät im Spiil, und dän isch er paff gsii, wills wider zrugg choo isch. Aber dän hät er scho e Büüle am Näggel ghaa.
Di grosse Chind sind meischtens erscht nach em Bättziitlüüte bi de Giireiti gsii. D Buebe händ Hööcherekörd gfloge und d Meitli händ sich eifach schwinge loo und das schöni Gfüül bim hiinundhèèr Bambele gnosse.
Si händ au nüüt degäge ghaa, wän ene en Bueb aaggèè hät.
Ich weiss no, womer eus emool under em Nussbaum troffe händ, isch s Sitzbrätt mit Chuedräck verschmiert gsii.
Es mues eis vo de Chliine gsii sii wo vor em Heigoo no schnäll zleidwèrchet hät. Mer händ eus gschwoore mer weled dè Söiniggel verwütsche und em der Aarsch verhaue.
Womer am nèèchschten Oobig di gliichi Souerei aatroffe händ, simer eus einig gsii, das eine von eus uf der Luur liggi, wän di Chliine hei göngid.
Mer händ dè Hinderüggsler glii vertwütscht und händ em dän zur Strooff sis Gsicht und sini Hoor mit Chueschiiss verschmiert und en dänn lauffe loo.
Es isch de Hugo gsii, öppenen Viertklässler und de Bueb vome nootige Puurli im Oberdorf, en uulidige Puurechnole.
Em Hugo sini Muetter isch e gfüürchti Dorfrätsche gsii, wo mit irem bööse Muul mängi Viicherei aagreiset hät.
Ja, de Hugo häts nöd gstole.
Es paar von eus händ gfunde, er chömi z bilig devoo, mer sött en no windelweich prügle das ers siner Läbtig nüme vergässi. Aber es hät sich dän niemer defüür hèèrggèè, dä Fisel z vermööble.
So hämer en schliessli laufeloo.
Scho am Taag drufabe ischs Malöör passiert.
De Köbi hät wele de Höcherekord bräche, stöndlige, aber uf eimool ischs Brättli under sine Füess ewäggschpickt wills Seili grissen isch
Genau under sine Füess.
Er isch dur d Luft gfloge und zimli unhöfeli uf em Rugge glandet.
Er isch am Bode glääge und es hät em de Schnuuf verschlage und er hät so küüchet und nu na iigschnuufet. Es hät gfüürchig uusgsee und mir sind doogschtande wie Ölgötze und händ nöd gwüsst was mache. Nach eme Wiili hät er wider Schnuuf überchoo, aber jetz hät er afoo chlööne und weebere und womeren händ wele uufschtele isch er wider zämegsacket und hät ghüület vor Schmèèrze.
Er hät «nu» de linggi Aarm uusgränkt aber das isch schiinbaar au kein Schläck, aber er hetti gradsoguet chöne s Gnick proche haa.
Womer s Seili genauer aaglueget händ, isch eus klaar woorde, das öpper underem Sitzbrättli de Strick duregschnitte hät bis uf es paar Fädeli wo dänn gloo händ, wo de Köbi aaggèè hät.
Euse Verdaacht isch natüürli grad uf de Hugo gfale und dä häts schliessli au zueggèè, aber erscht womer em es paarmal s Muul mit Sand volegschtopft und em debii d Naase zueghebet händ.
Vo deet ewägg isch er von allne Chind gschnitte woorde und mer hät en nüme mitspile loo.
Das hät natüürli d Sach au nöd besser gmacht und er isch nu na mee en Hinderüxler und en Zleidwerchi woorde und i de Schuel en hundsgemeine Täderlätsch.
Ich bin spòòter wider is Dorf zrugg choo, wills deet grad en neue Leerer gsuecht händ. Glii drufabe isch en alti Liebi vertwachet und d Ida en ehemaaligi Schuelkoleegin und gheimi Chinderliebi isch zu miir i d Leererwonig zoge. Wo sich dän glii emool Nachwuchs aagmulde hät, isch eus klaar woorde, das euses Wönigli für en Chnaab ja mag lange, aber für e wachsendi Familie glii emool z äng cha wèèrde. So hämer beschlosse es Hüüsli z boue.
Mer händ au scho gwüsst woo.
Am Büel äne ganz obe, tiräkt am Waldrand und mit ere einmaalige Uussicht uf d Glaarneralpe hät eus de Schwigerätti es Stuck Land gschänkt.
Es sind daa zwaar no es paar Probleemli gsii.
Mer hät au scho doo nöd eifach tòrfe boue wo und wiemer hät wele. Will euse Bouplatz nöd i de Bouzoone gläägen isch, hät d Gmeind zerscht emool abgwunke.
Will aber de Ida iren Götti Gmeindspresidänt gsii isch …
D Zuefaart zu eusem Näschtli isch au nöd eifach gsii, nur es ängs Fäldwäägli isch am Waldrand nae ggange zume Gmeindsstròòssli, dän ums halb Doorf ume und schliessli zure theerete Dorfstrooss.
Es hät na e chürzeri Variante ggää vom Huusplatz diräkt und graduus de Hang ab bis zumene Gmeindstròòssli, öppe zweihundert Meter wiiter une. Aber das isch nu es Fuesswäägli gsii wo miir s Wäägrächt ghaa händ. Das Wäägli isch 20 Meter uf em eigne Land gsii, dänn 50 Meter durs Land vom Hugo (ja, preziis dää vo de Giireiti) und de ganzi Rescht hät em Hansjoggeli i de Hueb ghöört.
Esones Hüüsli boue isch es Abentüür wo staarchi Nèrve bruucht, vil Gält choscht, schloofflosi Nächt bringt und die erschte wiisse Hoor garantiert. Mer seit sich vilicht öppedie, eb sich dè ganzi Uufwand und Èèrger überhaupt looni und mer planget bis es äntli fertig isch.
Nach miner Erfaarig isch nie nüüt fertig.
De groossi Taag wo mer iizoge sind isch dänn doch no choo.
Mer sind glückli gsii in eusem «eigene» Näschtli.
Mer händ gaar nöd so psunders abgschide gwont wie mer hett chöne meine, wämer vom Stròòssli hèèr choo isch. Z Fuess oder mit em Velo isch mer in es paar Minuute zmittzt im Doorf gsii.
Eifach s Wäägli durab, dänn no es paar Meter uf de Strooss und schliessli uf em Schuelwäägli zwüschet de Hüüser dure zum Schuelhuusplatz. Esoo eifach isch es gsii.
Ich han dänn sofort wele das steili Wäägli echli trittsicherer mache, wills bi Räägewätter gèèrn zunere Schliiffi worden isch und mer risgiert hät, äärschlige is Doorf abe z rutsche.
De Hansjoggeli isch grad iiverstande gsii und hät gseit, er tüeg sich natüürli au a de Chöschte beteilige.
De Hugo, wo churz vorane s Puurebetriibli vo sim Vatter übernoo hät, isch vo minere Idee gaar nöd begeischteret gsii.
Das Wäägli heig ämel bis jetz au glanget und er gsäächi nöd ii, das mer dra öppis änderi.
Ich han em erchläärt, das iichs eleige zaali, das es ihn nüüt choschti, aber er hät nu gmeint, das mer sich sonöppis scho riiffli sött überlege. Er weli nomool drüber schlooffe.
Solang er pfuuset hät han ich miir von eusem Architäkt es Pläänli mache loo und e Zeichnig, womer d Stägetritt gsee hät, won echli d Stiigig gminderet händ.
«Jä soo, ihr wänd e Stääge boue, hm, das isch natüürli ganz öppis anders, das mues aber guet überleit sii,» hät er erchlèèrt.
Statt eifach drüber z schlooffe isch er zume Fründ, wo Apfikaat isch, und isch dèm sin Raat go hole.
Underdes hät d Gmeind mis Projäkt bewilliget.
Em Hugo sin Rächtsverträier hät gfunde, doo müesi es geoloogisches Guetachte here, wills eso abheldig seig, und wäg em Wasser und dänn de Schnee im Winter und s Iis, wän doo eine schlipfi und de Grind ame Stäägetritt aschlöni oder gaar s Gnick brächi vor alem will die Tritt us bündner