Marina. Карлос Руис Сафон
idi. Öz adlarının əsirləri. Hərdən yeyin addımlarla qalın barmaqlıqlı divarların yanından keçəndə pərdə dalından mənə dikilən təhlükəli baxışlarını hiss edirdim.
1979-cu ilin sentyabr axşamlarından birində çoxdandır nəzarət olunmayan küçələrdən birini gəzmək istədim. Tini dönüb dəmir qapının qabağında dayandım. Bir neçə on illik bundan qabaq tərk edilmiş bağın qapısı idi. Bağın ortasında ikimərtəbəli imarət ucalırdı. Evin qabağında içində heykəllər olan fontan vardı.
Hava qaralmağa başlayırdı, bağın bir tərəfi daha çox dəhşətli görünürdü. Ölü kimi sakit dayanmışdım, xəfif meh mənə ehtiyatlı olmağımı pıçıldayırdı. Kvartalın “ölü” zonalarından birində olduğumu başa düşdüm, fikirləşdim ki, internata qayıtsam, yaxşı olar. Ağlım bu atılmış məkana bəslədiyim maraq hissimlə mübarizə aparırdı. Bu vaxt bağın alatoranlığında mənə dikilmiş bir cüt sarı göz gördüm. Udqundum.
Pişiyin boz bədəni də yavaş-yavaş göründü. Dişlərinin arasında hələ də ölümlə mübarizə aparmağa çalışan sərçəni sıxmışdı. Pişiyin boynunda gümüş zınqırov vardı. O, bir neçə saniyə üzümə baxdı, sonra bağın barmaqlıqları arasından sivişib sərçəni axırıncı səfərə apardı.
Özündənrazı ovçu məni heyran etmişdi. Tüklərinin təmizliyinə və zınqırovuna görə, pişiyin yiyəsi vardı. Bəlkə də, bu evdə köhnə Barselonanın ruhlarından başqa da kimsə yaşayırdı? Yaxınlaşıb soyuq barmaqlıqlardan tutdum. Sərçənin damcı-damcı tökülən qanı vəhşi bağın içərilərində itirdi. Bu qırmızı mirvariyə oxşayan qan damcıları pişiyin haralardan keçdiyini göstərirdi. Yenə udqundum. Daha doğrusu, cəhd elədim. Ağzım qurumuşdu. Qanım dəli kimi gicgahlarımda atırdı, elə bil mənim fikir vermədiyim nəyisə bilirdi. Yapışdığım qapı barmaqlığının aralandığını hiss etdim. İçəri girəndə ay fontandakı daş mələklərin üzünü işıqlandırırdı. Elə bil yerimə mıxlanmışdım, hərəkətsiz dayanıb heykəllərə baxırdım. Mənə elə gəlirdi ki, bu saat daş heykəllər canlanıb canavar caynaqlı, ilan dilli iblislərə çevriləcək. Amma belə şey olmadı. Dərindən nəfəs alıb getmək lazım olduğunu öz-özümə təkrarladım, başqasının evini kəşf etmək lazım deyildi. Lakin yenə də bir başqası yerimə qərar verdi. Hardansa fortepianonun müşayiət etdiyi opera ariyası eşidildi. Qrammafon oxuyurdu. Ömrümdə belə gözəl səs eşitməmişdim.
Melodiya mənə tanış gəldi, amma harda eşitdiyimi heç cür yadıma sala bilmədim. Musiqi səsi evdən gəlirdi. Səs gələn tərəfə getməyə başladım. Qalereyanın yarıaçıq qapısından işıq süzülürdü. Birinci mərtəbədəki pəncərənin qabağında oturub mənə baxan pişiyin gözlərini gördüm. Qapıya yaxınlaşdım. Mən yaxınlaşdıqca oxuyan qadının səsi güclənirdi. İçəridə yüzlərlə şam yanırdı. Onların şüası qrammafonun qızılı trubasında əks edirdi, qrammafon valı fırlandıqca musiqi sədaları ətrafa yayılırdı. Heç nə fikirləşmədən içəri girib qrammafonun qoyulduğu stola tərəf getməyə başladım. Stolun üstündə balaca yumru əşya da vardı, yaxınlaşanda bunun cib saatı olduğunu gördüm. Saatı götürüb şam işığında baxmağa başladım. Əqrəbləri tərpənmirdi, sferblatı da çatlamışdı. Məncə, saat qızıldan idi, yaşı da indi içində olduğum evin yaşından az olmazdı. Bir az qabaqda – buxarının qabağında üzü buxarıya qoyulmuş böyük kürsü vardı, kürsünün arxasını görürdüm, buxarının üstündə isə yağlı boyayla ağ paltarlı qadın çəkilmiş böyük tablo asılmışdı.
Rəsmdəki qadının dibsiz, boz gözlərindəki kədər bütün zala hakim kəsilmişdi.
Birdən gözləmədiyim bir şey oldu. Kürsüdən siluet durub mənə tərəf döndü. Uzun saçları vardı, çaylaq daşına oxşayan gözləri yarıqaranlıqda parıldayırdı. Uzun, ağ əllərini mənə tərəf uzatdı. Qorxudan özümü itirdim, qapıya tərəf qaçmağa başladım, qrammafona ilişib yerə saldım. Valı cızan qrammafon iynəsinin səsini eşitdim. Bayaqdan eşitdiyim həlim səs cəhənnəm naləsinə döndü. Bağın içində qaçdıqca o əllərin paltarımdan yapışdığını hiss edirdim. Qorxudan dəli olacaqdım. Qapıdan çıxıb bircə saniyə də itirmədən qaçmağa başladım, böyrümdə ağrı hiss edənə qədər qaçdım. Çətinliklə nəfəs alırdım. Bədənimi soyuq tər basmışdı. Ətrafa baxanda internatın otuz metrliyində olduğumu gördüm.
Mətbəxin yanındakı qapıdan içəri girdim, bu qapıya nəzarət olunmurdu. Otağıma çıxdım. Birazdan axşam yeməyinin vaxtı idi. Alnımın tərini sildim, ürəyim də yavaş-yavaş sakitləşdi, adi ritmlə döyünməyə başladı. Özümü tamamilə yaxşı hiss eləməyə başlayanda kimsə barmaqlarının ucuyla qapını döydü.
– Oskar, yemək vaxtıdır, – qapının dalından Seqi müəllimin səsi gəldi, onun şagirdlərə qanun-qaydanı xatırlatmaqdan xoşu gəlmirdi. Elə indi də səsində narazılıq hiss olunurdu.
– Bu dəqiqə gəlirəm, padre, – dedim.
Tez məktəb pencəyimi geyinib otağın işığını söndürdüm. Pəncərədən Barselonanı aydınladan dolunay görünürdü. Ancaq indi qızıl cib saatını əlimdə tutduğumun fərqinə vardım.
İkinci fəsil
Sonrakı günlər qızıl saatı özümlə gəzdirirdim. Gecələr də balışımın altında gizlədirdim. Qorxurdum birdən kimsə görər, harda tapdığımı soruşar. O suala cavab verə bilməyəcəkdim. “Çünki sən onu tapmamısan, oğurlamısan”, – iç səsim mənə belə deyirdi. Bilmirəm nə üçünsə, iç səsim Perri Meysonun dublyorluğunu edən aktyorun səsinə oxşayırdı. Hər gecə səbrlə yoldaşlarımın yatmağını gözləyirdim, onlar yatan kimi sərvətimi nəzərdən keçirtməyə başlayırdım.
Gecənin səssizliyində, lap ay işığında saata baxırdım. Birinci qənimətimə hər baxanda duyduğum həzzi heç bir günah hissi susdura bilməzdi. Saat ağır idi, deyəsən, təmiz qızıldan hazırlanmışdı. Şüşə siferblatı çatlamışdı, çox güman, yerə düşmüşdü, ya da zərbəyə tuş gəlmişdi. Yəqin, elə onda da mexanizm sıradan çıxmışdı, əbədiyyətə qədər dayanan əqrəblər yeddiyə iyirmi üç dəqiqə işləmişi göstərirdi.
Saatın arxa tərəfinə yazı həkk olunmuşdu: “İçində işıq danışan Germana. K. A.”
Yəqin, çox bahalı saat idi, bunu fikirləşəndə vicdanım təzədən sızıldamağa başladı. Üstəlik, arxasındakı yazını görəndə özümü həm də xatirə oğrusu kimi hiss edirdim.
Yağışlı cümə axşamı günü sirrimi bölüşmək qərarına gəldim. İnternatdakı ən yaxşı dostum əsəbi xarakterli oğlan idi, ona “şef” deməyimizi tələb edirdi, amma bu ləqəbin onun əsl adına aidiyyatı yox idi. Anarxist şair ruhuna malik idi və elə hazırcavab idi ki, istənilən adamın səsini kəsə bilərdi. Çox arıq idi, bir kilometr radiusunda “mikrob” sözünü eşitsəydi, elə bilirdi infeksiyaya yoluxub. Bir dəfə ensiklopediyada “ipoxondrik” sözünü tapdım, üzünü köçürdüb Şefin yanına getdim.
– Yəqin ki, bilmirsən, amma sənin bioqrafiyan Kral akademiyasının lüğətində var, – dedim.
Şef yazıya baxandan sonra kinli-kinli məni süzdü.
– Sən get “A” hərfindəki “axmaq” sözünü aç, görəcəksən