Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2. Мусагит Хабибуллин
һични аңламый каравылбаш Камайга карап тора.
– Чәчкә… Су анасы…
– Нинди Чәчкә, нинди су анасы, буйтур?
Илбарыс, башына тотынып, як-якка чайкалды. Чынлап та, нинди су анасы? Күктә ай йөзә, диңгез өстендә һични юк, дулкыннар йөгерешә, кораб салмак кына чайкалып тора.
– Дәнис кайда? Койрыкчы кайда, каравылбаш?!
– Дәнис! – дип кычкырды Камай. – Дәнис, койрыкчы! Ни карап торасыз, алып килегез койрыкчыны!
Ике алыпны гүя җил алды, алар Дәниснең бүлмәсенә таба йөгерделәр.
– Мин монда, буйтур, монда, – дип, бөтенләй башка яктан килеп чыкты Дәнис. – Монда мин, буйтур. Синең бүлмә ишегең ачык, буйтур.
– Ничек ачык?! Кем ачты?!
Буйтур йөгереп барып бүлмәсенә керде, сәке астыннан сандыгын тартып чыгарды, ачкычы белән ашыга-кабалана ачты. Алтын урынында иде. Шуннан соң гына бүлмәсенә күз йөртеп чыкты. Бүлмәдә ике шәм яна, кем кабызган? Ни эзләгәннәр бүлмәдә?.. Әйберләрнең асты өскә килгән. Кием сандыгын тартып чыгарды. Сандыкта әйберләр калмаган, кайсы кая сибелеп аунап ята.
Илбарыс буйтур аларны тиз-тиз генә җыйды, сандыкка салды. Ишек яры каравылбаш Камай, койрыкчы Дәнис карап торалар. Агасике килеп җитте, ул да кызыксынып карап тора башлады. «Агасикегә ни калды микән?» – дип уйлады Илбарыс буйтур.
– Дәнис, ишекне яп та бире кер әле. Камай, син урыныңда бул!
Дәнис эчкә узды, бүлмә ишеген япты. Буйтур күрше бүлмәгә сузылган кылны тартып карады. Кыл өзелмәгән иде. «Димәк, карак ялгыш икенче сандыкны ачкан. Ачкан, бөтен әйбернең астын өскә китергән, әмма алтынны тапмаган. Кем булыр? Су анасы, имеш. Яшь, чибәр, хан кызы Чәчкәгә охшаган. Мин аны хәтта Чәчкә дип белдем… Дәнис хатыны?» – дип уйлады буйтур һәм кинәт, зиһене ачылып киткәндәй, койрыкчының якасыннан эләктереп алды:
– Дәнис, хатының кайда синең?
– Йоклый, буйтур.
– Йоклый?!
– Әйе, буйтур, миннән йоклап калды.
– Әйдә сиңа!
Дәниснең күзләре зурайды, янып торган шәмнәргә карап алды:
– Син, буйтур, минем хатыннан шикләнәсең?
– Шәмнәр яндырып, иркенләп эзләгән…
– Кем, буйтур?
– Киттек!
Дәнис бүлмәсенә килеп керделәр. Бүлмә иясе, кабалана-кабалана, шәм алды. Буйтур шәм белән идәнне яктыртты, идәндә су тамчылары ялтырый иде.
– Менә ул су анасы! – Илбарыс буйтур Дәнис хатынының чәченә кагылды. Хатынның чәче юеш иде.
Хатын уянмады, ыңгырашып, икенче якка әйләнеп ятты.
– Аңлашыла. Әйдә, Дәнис, Камай бүлмәсенә.
Буйтур белән койрыкчы каравылчы алыплар бүлмәсенә килеп керделәр. Сәке астыннан тартылган кылны буйтур бик тиз тапты.
– Кемнәр йокламаган иде?
Өч алып буйтур каршына басты.
– Күрше бүлмәдә берәр төрле тавыш ишетмәдегезме?
– Юк, буйтур, без бернинди тавыш та ишетмәдек, синең тавышны гына ишеттек.
– Дәнис! – диде буйтур, койрыкчыга таба борылды. – Дәнис, бүлмәгә синең хатының кергән. Кичә ул бер каравыл алыпны суга аткан. Бүген мине олактырмакчы