Сайланма әсәрләр. Том 4. Аллаһы бүләге. Батый хан һәм Ләйлә / Избранные произведения. Том 4. Мусагит Хабибуллин
чакыртып алды.
Теге килеп керде, түргә узарга яхшысынмый ишекъяры калды.
– Уз, утыр, йөзбаш. Сиңа бер киңәшем бар. Берәр атна ял итик. Минем монда үз йортым, шунда торырмын. Ә мин монда һәммәсенә дә ия. Товарны базарга чыгар, саттыр, килеш, сатулаш. Һәммәсенә дә син ия. Саткан товарларга да, җыелган акчага да. Шуннан бер утырып киңәшербез.
– Яхшы, сәүдәгәр. Кирәгең чыкса, мин сине каян табармын соң?
– Мине монда белмәгән кеше юк. Ләкин син мине эзләп йөрмәсәң иде. Мин сине үзем эзләп табармын.
– Яхшы, сәүдәгәр. Килештек.
– Менә булды да. Егет икәнсең. Мине югалтма, мин калада. Әйтәм бит, мин сине үзем табармын. Төп йомышың мин беләм, ышан миңа, барысы да әйбәт булыр.
Йөзбаш еш-еш ияк какты.
– Мин шунда торырмынмы?
– Әйе, шунда. Син – кәрванбаш, син – ия. Хуш!
– Хуш, сәүдәгәр.
Биккол кәрвансарай капкасын узды һәм урамга чыкты. Ул туктады, тирән итеп сулыш алды һәм үзалдына: «Аллага шөкер, бер бәладән котылдым», – диде.
Ул хәтта ат та алып тормады, тизрәк өенә ашыкты. Тизрәк Кол Галине, Ләйләне, Мәфтуханы күрәсе килде. Хәйран, нәкъ менә читтә ул ошбу хатынны ярата башлады, читтән торып. Исән-имин торган булса, ул аны йорт хуҗабикәсе итәр. Аннары Кол Гали ни эшләп ята икән? Кыйссасын язып бетердеме? Бетергән булса, ханга бүләк иттеме?.. Ни өчендер Бикколның Кол Гали язган диван-кыйссаны Илһам ханга бүләк иттерәсе килә иде. Язган булса, ул аны ханга бирдертер, бәлкем әле, бергәләп барырлар: Кол Гали, Ләйлә һәм ул…
Көн сүрелеп бара иде инде. Ул, лапас астына кереп, киез җәйгән сәкегә ятты һәм баш астына кулын куеп уйга калды. Көтү кайта, сарык бәрәннәре бәэлди, сирәк-мирәк сыер мөгрәп куя. Биккол сәүдәгәр өе күрер күзгә зур булмаса да, ике катлы, күркәм һәм дә ямьле инеш буенда иде. Кичләрен, кояш баегач, Кол Гали еш кына бакчага чыкты, инеш буена төште һәм, басма кырындагы тактага утырып, су тавышын тыңлады. Инеш гүя кем беләндер сөйләшә, серләшә иде, һәрхәлдә, Кол Галигә шулай тоелыр иде.
Кайчак бу урынга ул иртәнге якта килә. Елгачык өстеннән өрфия шәльяулык кебек томан күтәрелгәнне карап торырга ярата. Әнә шулай хозурланып, куе томанның күтәрелүен, инеш суының шавын вә пышылдавын тыңлап торганда, аңа Мәфтуха апа сөенче килеп әйтте:
– Гали улым, Гали улым, Асылгәрәй улы килгән, кем, Бәхтияр. Артык малае Ташбай монголлардан әсир хатын-кызларыбыз коткарганнар, хәзер хансарай мәйданында, диләр. Күрәсе килмиме, дип әйтеп әйтә.
Кол Гали шунда тетрәнеп китте һәм ни өчендер нәкъ шул мизгелдә зиһенен Зөлхидә исеме телеп узды. Кол Гали ничек капка каршына чыкканын, Бәхтияр китергән атка сикереп атланганын хәтерләми калды, хәтта егет белән исәнләшергә дә, сәлам юлларга да онытты. Берара юл узгач кына исенә төшеп:
– Әссәламегаләйкем, егет. Кичерә күр, гел онытып җибәргәнмен. Белмәдегезме, кем кулыннан коткарганнар икән хатын-кыз әсирләрне?
– Ниндидер Күнбай бәктән, диделәр.
Кол Гали, йөрәге ат аягы астына төшеп киткәндәй, «трр!» дип атын туктатты.
– Кабатла әле, Бәхтияр