Qorxu vadisi. Артур Конан Дойл
pərdələri çəkmək ağlıma gəlmədi. Sonra missis Duqlasın addım səslərini eşitdim; onun içəri girib bu dəhşəti görməsinə imkan verə bilməzdim.
– Bəs körpü qaldırılmışdısa, qatil evə necə girib?
– Bu suala cavab verməkdə acizəm, – Berker dedi.
– Körpü saat neçədə qaldırılıb?
– Təxminən saat altıda, – Ems cavab verdi. – Mister Duqlasın qonaqları vardı. Onlar gedənə qədər körpünü qaldıra bilməzdim.
– Demək, qatil kənardan gəlib körpünü saat altıya qədər keçməliydi, mister Duqlas saat on birdən sonra öz otağına gələnə qədər isə pusquda gözləməliydi… – Birdən serjant meyitin yanındakı kağızı gördü. Kağızda “V.V.”, onun altında isə “341” yazılmışdı. – Bu nə olan şeydir?
– Mən də indi görürəm, – Berker maraqla kağıza baxdı. – Yəqin, qatil əlindən salıb.
– “V.V. 341”? Heç nə başa düşmürəm. – Serjant kağızı əlində fırladı. – Özgə nə tapılıb?
Berker xalçanın üstünə atılmış ağır çəkici göstərdi.
– Mister Duqlas dünən tabloların yerini dəyişirdi.
– Heç nəyə toxunmayın, – serjant əmr etdi. Sonra pərdəni çəkib həyəcanla dedi. – Pərdələr saat neçədə salınıb?
– İşıqlar yandırılanda, – eşikağası dedi, – saat dörddən sonra.
– Kimsə burda gözləyib, – serjant küncdəki çirkli çəkmə izini göstərdi. – Mister Berker, belə çıxır ki, qatil evə pərdələr salınanda, ancaq hələ körpü qaldırılmamış, saat dördlə altı arasında girib. Otaqda gizlənməyə yer olmadığından pərdənin arxasında daldalanıb.
– Biz vaxt itirmirik? – Berker soruşdu. – Qatil gizlənməyə macal tapmamış ətrafı axtarsaq, yaxşı olmazmı?
Serjant bir az fikrə getdi:
– Burdan altıdan tez gedən qatar yoxdur, deməli, qatarla gedə bilməz. Əgər yolla getsə, çirkli çəkməsi diqqət çəkərdi.
Doktor diqqətlə cəsədi gözdən keçirirdi.
– Bu işarə nə deməkdir? – soruşdu. – Bunun cinayətlə bir əlaqəsi ola bilərmi? – Öldürülən adamın xalatdan çıxan sağ qolunda qəribə işarə vardı: dairənin içində üçbucaq. – Bu, döymə deyil. Heyvanlara vurulan damğa kimi bir şeydir.
– Bu işarədən Duqlasın da qolunda var idi, – Berker dilləndi.
– Mən də görmüşəm, – eşikağası onun sözünü təsdiqlədi. – Ağa hər dəfə qolunu çırmalayanda bu qəribə damğa gözümə sataşırdı.
– Deməli, bu işarənin qətllə heç bir əlaqəsi yoxdur, – serjant Uilson dedi. – Daha nə var?
– Qatil onun nişan üzüyünü çıxarıb, – eşikağası öldürülən adamın əlini göstərdi. – Mister Duqlas nişan üzüyünü sol əlinin çeçələ barmağında gəzdirirdi. Bax bu qızıl üzüyü isə onun üstündən taxırdı.
– Onda qatil əvvəl qızıl üzüyü, sonra nişan üzüyünü çıxarıb, sonra da qızıl üzüyü təzədən onun barmağına taxıb?
– Elə görünür, – Berker dedi.
Uilson başını buladı:
– Bu işi Londona nə qədər tez ötürsək, bizim üçün bir o qədər yaxşı olar. Bu qəliz iş bizim qüvvəmiz xaricindədir.
4
Bizi Birlstounda yerli polis zabiti mister Uayt Meyson qarşıladı. Artıq on dəqiqə sonra vəziyyəti müzakirə etmək üçün otelin qonaq otağında yığışmışdıq.
– Əla! – Meysonun ətraflı məlumatına qulaq asandan sonra Holms bərkdən dedi. – Sizi inandırım ki, çoxillik təcrübəmdə hələ bu qədər maraq oyadan hadisəyə rast gəlməmişəm.
– Sizin belə deyəcəyinizi gözləyirdim, mister Holms, – Meyson gülümsədi. – Uilson faktları toplayıb, mənsə onları yoxlayıb öz gəldiyim nəticələrlə tamamlamışam.
– Hansı nəticələrlə? – Holms tezcə maraqlandı.
– Birincisi, mən çəkicdə heç bir izə rast gəlmədim. Əgər mister Duqlas müdafiə olunsaydı, çəkicdə hökmən qan ləkəsi qalardı.
– Qalmaya da bilər, – inspektor Makdonald etiraz etdi. – Bəzən çəkiclə qətl törədilsə də, heç bir iz tapmaq olmur.
– Ola bilsin. Tüfəngin lülələri kəsildiyindən onu paltarın altında gizlətmək mümkündür. Lülələrin arasındakı lövhədə çap hərfləri ilə “Pen” yazısı oxunur. Sözün qalan hissəsi lülələrin kəsilən yerinə düşüb.
– “Pensilvaniya silah şirkəti”. Tanınmış Amerika firmasıdır, – Holms dedi. – Şübhəsiz ki, Amerikada istehsal olunmuş ov tüfəngidir. Deməli, evə soxulub onun sahibini öldürən adam amerikalıdır.
– Bunu əminliklə söyləmək çətindir, – Makdonald başını buladı. – Evdə yad adamın olduğuna mən hələ də inana bilmirəm.
– Bəs pəncərə, pəncərə altlığındakı qan ləkəsi, qəribə kağız, küncdəki çəkmə izi, tüfəng?
– Bunlar qurma da ola bilər. Duqlas amerikalıdır, ya da Amerikada çox yaşayıb. Berker də həmçinin. Bütün bunları amerikalının ayağına yazmaq üçün onu evə kənardan soxmağa ehtiyac yoxdur.
– Bəs Emsə güvənmək olarmı?
– Ems çox etibarlı adamdır. O heç vaxt evdə bu cür tüfəng görməyib.
– Onda öz mülahizələrinizi bizimlə bölüşün, mister Mak, – Holms hakim kimi hökmlə dedi.
– Bu adam oğru deyil. Üzük, tapdığımız o kağız da qətlin şəxsi zəmində əvvəlcədən düşünüldüyünü göstərir. O, qətli törədəndən sonra çətinliklə üzləşəcəyini bilirdi, çünki ev su doldurulmuş xəndəklə əhatə olunub. Ona görə az səs çıxaran silah seçib.
– Meyson, siz xəndəyin çöl tərəfini araşdıranda sudan çıxan adamın ayaq izinə rast gəlmədiniz? – dostum fikirli-fikirli soruşdu.
– Heç bir iz yoxdur, mister Holms.
– Mister Meyson, ləngimədən həmin yerə gedə bilərik?
Hər iki tərəfində qarağac və palıd ağacları bitmiş mənzərəli kənd yolu ilə getdik. Sərt döngədən sonra qarşımızda tünd-qəhvəyi kərpicdən tikilmiş alçaq, ancaq böyük ev və qaraçöhrə ağacları əkilmiş bağ çıxdı. Yaxına gələndə asma körpü və su doldurulmuş enli xəndək gördük.
Holms xəndəyin içinə boylandı.
– Kiminsə xəndəkdən dırmaşıb çıxdığını göstərən heç bir iz yoxdur… Su həmişə bulanlıqdır?
– Demək olar, həmişə.
– Dərinliyi nə qədərdir?
– Burda hətta uşaq da boğulmaz.
Asma körpüdən keçib arıq, hündür adamla rastlaşdıq.