Xudafərin körpüsü. Фарман Керимзаде
mən hələ təriqət başçısı olmağa hazır deyiləm.
– Sən Ərdəbilə qayıdandan sonra müridlər hər yerdən axışıb gələcək. İndi Təbrizə də qohum kimi yox, təriqət başçısı kimi gedirsən. Orada öz şərtlərini irəli sürərsən.
– Hansı şərtləri?
– Ən əsas şərt odur ki sən Ərdəbilin Ağqoyunlu paytaxtından asılılığına son qoymalısan.
– Rüstəm Mirzə bu şərtimlə razılaşacaqmı?
– Razılaşacaq. Müqaviləni imzalamışıq.
– Deməli, Ərdəbil Ağqoyunludan ayrılacaq? – deyə Sultanəli təəccüblə soruşdu.
– Bəli. Ölkə qan içindədir. Gündə minlərlə günah işlənir. Təriqətimiz özünün pak, təmiz başçısını və paytaxtını əldə eləməsə, yenə də Ağqoyunlulardan asılı qalsa, onda heç nəyə nail ola bilməyəcəyik.
– Lələ, sən atamızın dostusan. Ən çətin gündə köməyimizə gəlmisən. Sənin hər sözün bizim üçün qanundur. Necə deyirsən, qoy elə də olsun.
Yolçular Təbrizin gündoğan qapısına çatanda bütün şəhər əhli pişvaza çıxmışdı. Yolların kənarı, qala divarlarının üstü adamla dolu idi.
İsmayıl təəccüblə soruşdu.
– Lələ, bu qədər adam olar?
– Olurmuş, qardaşoğlu…
– Lələ, o adamlar niyə elə sallanıblar? Şəbeh çıxardırlar?
Qala qapısından bir neçə cəsəd asılmışdı və havada yellənirdi.
– Onlar yox, onları bu günə salanlar şəbeh çıxardır.
Hüseyn Lələ bəy bu cavabı verdikdən sonra ürəyində dedi: «Bu, Əbih Sultanın işidir. Kimdən xoşu gəlmirsə bir bəhanə tapıb asdırır. Cəsədləri də bilərəkdən götürməyib. Şeyx Heydər övladlarını belə qarşılayarlar? Yəqin, bizi qorxutmaq istəyir, indidən bizə buynuz göstərir. Nə olar, biz də neyləyəcəyimizi bilirik».
İsmayıl isə sualı sual dalınca yağdırırdı. Lələ bir yandan sualları cavablandırıb, o biri yandan da diqqət edirdi ki, nə Rüstəm Mirzə, nə də Əbih Sultan qonaqları qarşılamağa çıxmayıb. Ağlına pis fikirlər gəldi. Ona görə də qərarını dəyişdi. Yanındakılara səsləndi:
– Dayanın!
Lələnin əmrindən sonra hamısı dayandı.
– Digər darvazaya doğru dönün!
Bundan sonra yolçular yollarını dəyişdilər. Bürclər, divarlar İsmayıla Təbrizi görməyə mane olurdu.
– Lələ, Təbrizə niyə girmirik? – O soruşdu.
– İsmayıl, səni padşah qarşılamalıdır. Görünür, o bizi digər qapıda gözləyir.
Şəhərin digər darvazası qarşısında adam daha çox idi. Ancaq buradan da cəsədlər asılmışdı. Üstəlik, Hüseyn Lələ bəy həmin darvaza önündə də onları qarşılamağa saraydan kimsənin gəlmədiyini gördü və pərt oldu.
– Burada təpənin üstündə çadır qurun. Qalan müridlər silahlarına qurşanıb təpəni dövrəyə alsın. Şeyx Heydərin uşaqları Rüstəm Mirzənin ayağına getməyəcək. Rüstəm Mirzə onların ayağına gələcək!
Beləliklə, təpənin üstündə ağ çadır quruldu. Aləmşahbəyimlə Səkinə çadıra keçib oturdular. Sultanəli ilə qardaşları İbrahim və İsmayıl isə lələnin yanında dayanıb Təbrizə baxırdılar. Buradan baxanda şəhərin içərisində uca minarəli məscid görünürdü. Onun kaşıları firuzə rəngində idi və bir neçə yerdə, sanki bir güzgü kimi günəş işığını əks eləyirdi.
– Lələ, o hansı məsciddir? – deyə İsmayıl soruşdu.
– Təbrizin ən böyük məscidi olan Nəsriyyə məscididir. Baban rəhmətlik Həsən padşah tikdirib. Yanındakı da ölkənin ən böyük mədrəsəsidir.
– Bəs o göy bina nədir?
– O da «Səkkiz behişt» sarayıdır. Sultan Yaqub tikdirib.
– Lənətulla, – deyə mərhum dayısının adını eşidən İsmayıl acıqla dilləndi. Lələ ona baxıb gülümsündü. İbrahim də gülümsədi, ancaq dili söz tutmadı.
– Təbriz çox böyükdü, Lələ?
– Çox böyükdü. Karvan yollarının hamısı buradan keçir. Bir yol buradan gedir Diyarbəkirə, oradan Mardinə, Mardindən Qeysəriyyəyə, Qeysəriyyədən Ankaraya, oradan da Bursaya… Başqa bir yol ilə Ərzurum, Ərzincan, Toqat, Amasiya və Ankaradan keçməklə yenə Bursaya gedib çıxırsan14. Buradan oraya, oradan da buraya tacirlər gedib-gəlirlər. Venesiyadan, Neapoldan, dünyanın bir çox başqa şəhərlərindən də tacirlər öz mallarını gətirib Təbrizdə satırlar. Bir yol da gündoğana – Hindistana və Çinə gedir. Düzdür, indi oralara gediş-gəliş azalıb, ancaq Təbrizdə toxunan parçalar, zərbaftalar15 hələ də dünyanın hər yerinə daşınır. Azərbaycan ipəyinin heç yerdə misli yoxdur.
Bir qədər sonra Hüseyn Lələ bəyin göndərdiyi atlı «Səkkiz behişt» sarayına xəbər apardı ki, Şeyx Heydərin külfəti Təbriz yaxınlığında düşərgə salıb.
Rüstəm Mirzə bir hökmdar olaraq onların ayağına getməyi şəninə sığışdırmırdı. Lakin Əbih Sultan onu fikrindən döndərdi. Dedi: «Hökmdar sağ olsun, sən taxta təzə oturmusan. Hamının gözü səndədir. Camaat Şeyx Heydərin xatirəsini əziz tutur, övladlarının xətrini də ən azı atası qədər çox istəyirlər. Sən Şeyxin külfətinə məhəbbət və ehtiramını bildirsən, bu camaata xoş gələr, hörmətini artırar».
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.