Molla Nəsrəddin lətifələri. Группа авторов
məlumata görə, dünən bir məclisdə camaat məni tərifləyirmiş, mənim ədalətli bir padşah olduğum barədə danışırmışlar. Sən də orada imişsən. Mənim yaxşılığım barədə heç bir söz deməyibsən.
Molla heç halını pozmadan cavab verir:
– Xeyr, qibleyi-aləm sağ olsun! Yalan sözdür. Mən nəinki dünən, hətta bütün ömrümdə heç elə bir məclisdə olmamışam ki, orada sənin ədalətindən danışsınlar.
DƏVƏDƏN BÖYÜK OLMAZ
Bir gün bir məclisdə Teymurləngin böyüklüyündən söhbət düşür. Məclisə yığılmış adamlar onun qüvvəsindən, gücündən danışıb tərifləyirlər. Axırda şəhərin hakimi deyir:
– Teymur bu dünyaya gəlib-getmişlərin hamısından böyükdür.
Bu vaxta qədər bir tərəfdə oturmuş Molla söhbətə qarışıb deyir:
– Çox da basıb bağlamayın! Nə qədər böyük olsa, dəvədən böyük olmaz.
YA EŞŞƏK ÖLƏR, YA TEYMUR
Bir gün Teymurləngə bir eşşək bağışlayırlar. Teymur üzünü Mollaya tutub deyir:
– Molla, sənin eşşəkdən yaxşı başın çıxır. Bu eşşəyə bir qiymət ver.
Molla deyir:
– Qibleyi-aləm sağ olsun! Bu çox zəkalı heyvandır. Əgər bunu mənə versəniz, mən ona adam kimi danışmaq öyrədərəm.
Temur çox maraqlanıb deyir:
– Yaxşı, verirəm. Şərtini de!
Molla deyir:
– Gərək mənə beş il möhlət verəsən. Hər gündə bir qızıl verəsən.
Teymur razılaşır. Molla hesablayıb günə bir qızıldan beşillik maaşını Teymurdan alır, eşşəyin də noxtasından tutub gətirir evə. Arvad görür ki, Molla yenə bir eşşək gətirib. Soruşur:
– Ay kişi, bu nədir?
Molla deyir:
– Dinmə, arvad. Bu pulları al xərclə, görək başımıza nə gəlir? – Sonra əhvalatı arvada danışır.
Arvad deyir:
– A kişi, dəli deyilsən ki? Başına at təpməyib?.. Eşşək də danışar?..
Molla deyir:
– Arvad, mən elə bilirdim bircə Teymur sarsaqdır ki, mənim sözümə inanıb. Demə, elə sən də onun tayı imişsən. Əlbəttə, eşşək danışmaz.
Arvad hirslənir:
– Bəs indi ki danışmaz, niyə boynuna götürübsən?
Molla deyir:
– Qəribə sual verirsən? Görmürsən, bir anbar pul gətirmişəm?!
Arvad deyir:
– Yaxşı, bəs beş ildən sonra ki, vədə tamam olacaq, onda nə cavab verəcəksən?
Molla bir az fikirləşib deyir:
– Arvad, sarsaq olma, götür pulları, evə şey-mey al!.. Allah kərimdir. Beş ilə kimi ya eşşək ölər, ya Teymur. Elə ikisi də dünyanı tutub durmayacaq ki?..
MOLLA NƏSRƏDDİNİN OĞLU
Deyirlər ki, günlərin birində Teymur Mollanın oğlunu saraya gətirtdirir. Baxır ki, uşaq lap atasına oxşayır. Boy-buxunu, sir-sifəti, ağız-burnu lap Molla Nəsrəddindi ki, durub. Fikirləşir ki, görəsən, uşaq sözdə-söhbətdə də atasına çəkib, yayox? Çıxarıb ona bir qızıl bağışlayır. Mollanın oğlu qızılı əli ilə itələyir. Teymur soruşur:
– Niyə almırsan?
Uşaq deyir:
– Anamdan qorxuram. O mənə tapşırıb ki, küçədə tanımadığım əmilərdən pul almayım.
Teymur deyir:
– Ay sağ ol, ancaq mən ananın dediyi o küçələrdəki əmilərdən deyiləm. Mən padşaham.
Uşaq deyir:
– Mən görürəm ki, sən padşahsan. Ancaq anam inanmaz ki, sən padşahsan.
Teymur soruşur:
– Niyə inanmır?
Uşaq deyir:
– Ona görə inanmaz ki, padşah pul bağışlayanda bircə dənə bağışlamaz, çoxlu-çoxlu bağışlar.
MOLLA və CAVAN
Qış axşamlarından birində Molla məhəllədəki çayçı dükanına gedir. Fikir verib görür ki, dükanın küncündə bir cavan oğlan oturub, amma elədi, elədi ki, elə bil qəm dəryasına batıb. Molla maraqlanıb cavana yaxınlaşır, bir az ordan-burdan söhbət eləyəndən sonra soruşur:
– Qardaş, de görüm, sənə nə dərd üz verib ki, belə qəm dəryasına batmısan?
Cavan bir ah çəkib başlayır ki:
– Molla əmi, səndən ayıb olsa da, mən filan tacirin qızına aşiq olmuşam. Qız da məni sevir. İkimiz də bir- birimizə söz verib əhd-peyman bağlamışıq. O, dövlətli tacir qızıdı, amma mən, necə ki görürsən, yoxsul bir oğlanam. Çox götür-qoy eləyəndən sonra axırı dünən getdim tacirin yanına ki, bəs qızını ver mənə. Tacir bir altdan-yuxarı mənə baxıb dedi:
– Qızımı nə qədər sevdiyini gərək sübut eliyəsən. O da belə olar ki, gərək çayda buzu sındırıb girəsən soyuq suyun içinə. Ta səhərə qədər orada qalasan. Əyər bunu eləsən, onda qızı sənə verərəm.
Mən məhəbbətin gücündən "baş üstə" deyib oradan çıxdım. Gözlədim qaranlıq düşdü. Gəldim çayın kənarına. Buzu sındırıb boğazacan girdim soyuq suyun içinə. Qar yağırdı, külək vıyıldayırdı, bir soyuq var idi ki, day nə deyim. Düz sübhə qədər qaldım suyun içində. Elə ki səhər açıldı, sudan çıxdım, üz qoydum tacirin evinə. İçəriyə girib dedim: "Tacir, əl-əhdü minəl-vəfa. Mən şərti yerinə yetirdim, sən də vədinə əməl eylə". Tacir yenə də bir altdan-yuxarı mənə baxıb dedi:
– Yalan deyirsən. Sübut elə ki, sən, doğrudan da, səhərə qədər suda qalıbsan.
Mən and-aman eləyib dedim:
– Vallah, billah, qalmışam. Hətta o uzaq kəndlərin birində bir pəncərədə bir şam da yanırdı.
Tacir gülüb dedi:
– Demək, şərtimiz pozulub. Sən gözünlə işığa baxıb qızınıbsan.
Mən nə qədər elədim ki, "ay canım, iki ağaclıqdan da şam işığına baxmaqla adam qızına bilərmi?" – kar eləmədi ki, eləmədi. Mən işi hakimə verdim. Bilmirəm hakimlə gedib nə çuğullaşdı, nə çuğullaşmadı, hakim də onun dediklərini təsdiq eyləyib məni çıxardıb qovdu. İndi işim olub belə ahü-zar.
Molla əvvəldən axıra kimi diqqətlə qulaq asıb cavana deyir:
– Sabah axşam mənə qonaqsan. Gəlməmiş olma!
Molla durub oradan birbaş Teymurləngin hüzuruna gedir. Baş əyib deyir:
– Qibleyi-aləm, sabah axşam mənə qonaqsınız.
Oradan gedib həmən hakimi, həmən taciri də çağırır. Bəli, sabah olur. Teymur, hakim,