Qəhvəyi kostyumlu kişi. Агата Кристи
ion>
Proloq
Rus rəqqasəsi Nadin Parisi valeh etmişdi. Zalda alqışlar guruldayır, onu təkrar-təkrar səhnəyə dəvət edirdilər. Nadinin qrim otağı gül dəstələrinə bələnmişdi. Qulluqçu Janna rəqqasənin yan-yörəsinə keçir, boğazdanyuxarı xoş sözlər söyləyirdi. Qapı döyüldüyündən o, sözünə ara verməli oldu və qapını açmağa getdi, dərhal da əlində vizit kartı geri qayıtdı.
– Qəbul edəcəksinizmi, xanım?
– Ver baxım!
Nadin “Qraf Sergey Pavloviç…” sözlərini oxuyan kimi əmr etdi:
– Qoy gəlsin. Sən gedə bilərsən.
Qrim otağına bir kişi daxil oldu. O, rəqqasənin əlindən öpdü.
– Ürəkdən şadam. Böyük uğur qazanırsınız, Nadin! Sizi təbrik edirəm!
– Hər halda, ötən illərlə müqayisə etməyinə dəyməz. Budur, müharibə də qurtardı, ancaq hələ də mənim haqqımda cəfəng şayiələr gəzir. Bilirsinizmi, hiss edirəm ki, məni həmişə izləyirlər.
– Lakin o vaxt sizi casusluqda təqsirləndirə bilmədiklərini yaxşı xatırlayıram.
– Bizim şef ehtiyatlıdır.
– “Polkovnik”in yaşı çoxdur, – qraf zarafatla dedi. – Eşitmişəm, təqaüdə çıxmağa hazırlaşır. Əladır! Təqaüdə…
– Nə üçün bu sizi təəccübləndirir? O, oyundan çıxmaq istəyir və heç də əliboş getmir! Düzdür, o, başqalarını da incitməyib. Tapşırdığı işin haqqını həmişə yaxşı ödəyirdi. Belə deyilmi?
– Düzdür, – qraf razılaşdı. – “Polkovnik” əliaçıq idi, buna görə də onun əməliyyatları həmişə uğurla keçirdi. “Əməliyyatda şəxsən iştirak etmək” prinsipinə ciddi əməl edirdi. Beləliklə, hamımız onun əlində idik. Heç kimdə onu ilişdirməyə bir qarmaq belə yox idi! Nə deyəsən?!
Bir qədər susduqdan sonra isə qraf təbəssümlə əlavə etdi:
– Bilirsinizmi, bizim “polkovnik” xurafatçıdır. Eşitdiyimə görə, o, falçının yanına gedib. Hə, hə!.. Falçı ona uğur qazanacağını bildirib, ancaq xəbərdar edib ki, sarsıdıcı zərbəni ona… qadın vuracaq. Görünür, o, əvvəl-axır evlənəcək, gözəlçəsi də yığdığı milyonları havaya sovuracaq. Pulu göyə sovurmaq yığmaqdan asandır.
– Çətin ki… – Nadin gülümsədi və birdən ciddiləşərək dedi. – Dost, mən sabah Londona yola düşürəm.
– Bəs sizin müqavilə?..
– Bir günlüyə gedirəm. Özgə adı ilə… Kral ailəsinin üzvü kimi. Görürəm ki, səfərimin məqsədi sizi çox maraqlandırır.
– Əyləncə xatirinə getmədiyinizi hiss edirəm. Sərfəli işdir?
– Məncə, hə! Hər halda, siz heç də tam haqlı deyilsiniz; məsələn, deyək ki, ilişdirmək məsələsində. Şəxsən məndə şefin əleyhinə bəzi şeylər var. “De Birs” almazları barədə əhvalatı xatırlayırsınızmı?
– Əlbəttə! Kimberlidə! Bu, müharibədən əvvəl olmuşdu. Nədənsə işi ört-basdır etdilər. Deyirlər, həmin işdə qazanc pis deyilmiş.
– Yüz min funt-sterlinq! Əməliyyata “polkovnik” rəhbərlik edirdi. Mən iki cavan oğlanın Cənubi Amerikadan gətirdikləri bir neçə almazı dəyişdirməliydim.
– Məharətlə düşünülübmüş!
– Hə, pis deyildi. Şefin tapşırığını yerinə yetirdim, ancaq öz şansımı da əldən vermədim. Cənubi Amerikanın bir neçə “daşını” özümdə saxladım. Nadir daşlardır və istənilən vaxt asanlıqla təyin etmək olar ki, onlar “De Birs” kolleksiyasından deyil… hə, nə deyirsiniz? Bəyəm bu, şef üçün qırmanc deyil?
– İnanılmazdır! Bu almazlar…
– Onlar möhkəm yerdədir.
– Siz ki bilirsiniz, “polkovnik”ə hədə-qorxu gəlmək hər adamın işi deyil.
– Mən ondan qorxmuram! Qorxduğum bircə adam vardı ki, o da indi sağ deyil.
– Onun heç vaxt xortlamayacağına ümid etmək olar?
– Siz nəyə işarə edirsiniz?
– Üzr istəyirəm, – qraf karıxdı.
– Səfeh zarafatdan başqa bir şey deyil. Bəli, o ölüb! – Nadin dedi. – Müharibədə öldürülüb… O nə vaxtsa məni sevirdi.
– Cənubi Afrikada? Vətəninizdə?
Nadin başını tərpətdi.
– Nə deyim, özünüz bilən yaxşıdır, – deyib qonaq susdu, sonra əlavə etdi: – Hər halda, “polkovnik”dən ehtiyat edin.
– Onu əla tanıyıram.
– Son dərəcə şübhə edirəm.
– Çox nahaq, – Nadin qabardı. – Sabah Sauthemptona Cənubi Afrikadan gəmi ilə gələn, şefə qarşı əlində müəyyən dəlilləri olan bir nəfərlə görüşəcəyəm. Görürsünüzmü, mən tək olmayacağam.
– Həmin adama inanırsınızmı?
– Tamamilə! Öz aramızda qalsın, o mənim ərimdir.
I fəsil
(Anna Bedinqfeldin hekayəti)
Başıma gələn bu əhvalat barədə yazmağı çoxları məndən xahiş etmişdi. “Deyli badcet”in baş redaktoru lord Nesbidən tutmuş ta bizim keçmiş qulluqçu Emilyaya kimi. Axırıncı dəfə mən İngiltərədə olanda o, yenidən məni dilə tutmağa başladı: “İlahi, siz necə gözəl kitab yaza bilərsiniz, miss!”
Nə deyim, o haqlıdır. Axı mən əvvəldən axıradək bu işin içində, necə deyərlər, ölümün caynağında olmuşam. Hələ üstəlik, ser Yustas Pedlerin gündəliyi də əlimdədir.
Belə isə, irəli! Anna Bedinqfeld hekayətinə başlayır…
Uşaqlıqdan macəra arzusundaydım. Görünür, evimizdə həyat son dərəcə yeknəsəq olduğundan bu arzuya düşmüşdüm. Elm aləmində atam professor Bedinqfeldi insanaqədərki tarixə aid bütün məsələlərdə inkaredilməz şəxsiyyət sayırdılar. Əfsus ki, onun bu məşhurluğu pul gətirmirdi. Bizdə heç vaxt pul olmadığını yaxşı xatırlayıram. Belə ki, atam öləndə mən səksən yeddi funtla qalmışdım. Borcları ödəyəndən sonra ondan da məhrum oldum. Bu vaxt atamın dostu və elmi işlərinin pərəstişkarı Fleminq mənə xəbər göndərdi ki, özünün Londondakı evində arvadı ilə birlikdə professor Bedinqfeldin qızını görsələr, çox şad olarlar.
Londona gəldiyim elə birinci gün qərara alındı ki, mənə bir iş axtarmaq lazımdır. Axşam öz otağıma çəkiləndə güzgüyə yaxınlaşıb diqqətlə sifətimi nəzərdən keçirdim. Cəlbediciyəmmi? Güzgüdə görkəmimi seyr edib bərkdən: “Anna – macəra axtaran qadın”, – dedim.
II fəsil
Darıxdırıcı həftələr uzanırdı. Heç bir dəyişiklik yox idi. Ancaq qəti əmin idim: əgər macəra axtarırsansa, o özü gəlib səni tapacaq. İnsan həyatda yalnız istədiyinə nail olur.
Bu hadisə yanvarın 8-də baş verdi. İş axtarmaqdan evə qayıdırdım. Metroya daxil oldum. Camaat seyrək idi. Hansısa bir kişinin yanından keçəndə kəskin naftalin iyi məni vurdu. Görünür, kişi öz düşüncələrinə dalmışdı. Buna görə də yaxınlıqda dayanıb ona göz yetirməyə macal tapdım: üzü günəşdən yanmış balacaboy, mavigözlü, qarasaqqallı adam idi.
Elə bu an o mən tərəfə baxdı və məndən arxada nəsə gördü. Qorxudan sifəti əyildi. O, geri bir addım atdı və platformanın kənarında dayandığından arxası üstə relsin üstünə yıxıldı. Nəsə parladı, partıltı eşidildi. Dəhşətdən qışqırdım. Adamlar hadisə yerinə qaçıb gəldilər. Kişini qaldırıb platformaya uzatdılar.
– İcazə verin, keçim! – arxadan səs eşidildi, – mən həkiməm.
Xurmayı saqqallı, hündürboylu kişi irəli dürtülərək zərərçəkənin üzərinə əyildi:
– Keçinib, – dedi.
Adamlar