Mənim üçün qızılgül. Samirə Əşrəf
palto, başımdakı tünd bənövşəyi yaylıq və dağınıq saçla özüm-özümə anamı xatırladıram. Yadıma gəlir, dayılarım, xalalarım öləndə anam da belə edərdi. Ağlayıb, ürəyini boşaldandan sonra belini bərkidib, işə başlayar, məclislərinin yaxşı keçməsi üçün əlindən gələni edərdi. Başında həmişə yaylıq olardı. Çiyninə düşən kimi çəkib yenə başını örtərdi.
Özümə kənardan baxıram. Qəfildən yaddaşım işə düşür. Anam uzaqdan – Razin “talkuçka”sının yanından əlində iki ağır çanta ilə mənə doğru gəlir. İldırım vurur məni! Axı çoxdan olmuşdu bu, lap çoxdan. Onda uşaq idim. On altı yaşım yenicə tamam olmuşdu. O qadın, anam ağır çantalarla məndən xəbərsiz mənə tərəf gələndə, mən bakılı qrup yoldaşlarımla deyə-gülə evə gedirdim. Anamın əlindəki çantalar, onun bazara mal aparması mənim şəstimə toxunacaqdı. Alverçi qızı olduğumu bilməməliydilər. Onu görən kimi dərhal qızlarla sağollaşıb az qala qaçaraq uzaqlaşmışdım. Marşruta minib bir dayanacaq gedəndən sonra gözlərim dolmuşdu. Mən bilirdim, anam o çantaları nə üçün daşıyır, qaçqınlıqdan sonra hansı məhrumiyyətlərə dözür? Marşrutun növbəti dayanacağa çatmasına dözməyib yarı yolda düşmüşdüm. Anamı qoyub qaçdığım yerə gəlmişdim. Hər tərəfi, bütün yol ayrıcını ələk-vələk eləmişdim. Hətta, mal verdiyi alverçilərin yanına getmişdim. Ancaq o heç yerdə yox idi. Yoxa çıxmışdı. Evə gələndə, onu sobanın yanında çay dəmləyən gördüm. Məndən əvvəl çatmışdı evə. Əlindəki çantalar qapının ağzında idi. Amma vallah, bu çoxdan olmuşdu, lap çoxdan. İndi haradan gəlib düşürdü yadımda. Hətta gözümə görünürdü.
Modulun dəmir qapısında bizi iki hərbçi qarşılayır:
– Meyitlər burdan bir az aralıdan – axırıncı qapıdan verilir.
İşgüzar addımlarla maşına əyləşib onlar deyən yerə gedirik. Geniş ərazidir. Palçıq qarışdıran maşın gurultulu səs çıxarır. Ətrafda çoxlu kağız sement kisələri var.
Mühafizəçi bizə yaxınlaşır:
– Bu gecə beş xəstə ölüb. Bir azdan hamısını çıxarıb, Sabunçuya morqa aparacaqlar. Qara maşınlardı. Gözləyin, sizinki hansı maşında olsa, ona yaxınlaşarsınız.
Külək yenə toz-torpağı göyə sovurur. Ətrafdakı düzəngahda qurumuş kollar küləkdən kirpi kimi yumulub açılır. Ağzımdakı maskanın tini burnumun üstünü didir. Başım ağrıyır, gözlərim göynəyir. Telefona baxıram. Votsapdan nə qədər mesajlar gəlib. Adamlar haradan bildilər? Öz-özümə düşünürəm. Sayta girib baxıram. Başsağlığı veriblər. Oradan oxuyub hamı.
Yarım saat keçir. Uzaqdan iki qara maşın görünür. Tez irəli atılırıq. O, sürücülərə yaxınlaşıb xəbər alır. Sürücü ilə nə isə danışır. Sonra mənə yaxınlaşır.
– Morqa aparırlar. Sakit oturacaqsansa, keç əyləş o maşında, mən də o birisində, gedək. Ölü yiyələrinin bu maşınlara minməsinə icazə yoxdur, amma oğlan razılaşdı.
Keçib sakitcə sürücünün yanında otururam. Arxaya baxmağa qorxuram. Üz-gözünü saqqal basmış, 28-30 yaşlarında oğlan məyusluqla bizə baxır.
– Xanım, sakit olacaqsınızsa, gedək. Səs-küy salsanız, bizim üçün ciddi problem yarana bilər.
– Narahat olmayın.
Səsimdəki soyuqluq özümü də qorxudur.
İndi sakitlikdir. Oğlanın da min cür dərdi var. Göz yaşı canımın yorğunluğu ilə birgə yanağım boyu axmağa başlayır. Maskam islanır. Yolu yarı edəndə, geriyə çevrilib sürücünün arxasında zamoklu sellofanın altında yırğalanan meyitə baxıram. Anam bu qədər kök deyildi axı.
– Qarabağlısınız? – Sürücü soruşur.
– Hə – sakit cavab verirəm.
– Mən də Ağdamlıyam.
– Haradan bildiniz, Qarabağlı olduğumu?
– Ölənin kağızında yazılır…
Şüşənin qarşısına qoyduğu kağızları mənə uzadır. Biri anamın epikrizidir. O biri anamdan üç yaş böyük olan başqa bir qadının.
– Maşında iki meyit var? – sürücüdən soruşuram.
Başı ilə təsdiq edir. Arxaya bir də çevrilirəm. Bu dəfə yerimdən bir az da qanrılıram. Öz oturacağımın arxasında daha bir zamoklu sellofan var.
Anamdır!
Onun bədən quruluşudur. Əti də bərkdir, qarnının üstü yırğalanmır. Çökmüş, yorulmuş bu bədən anamındır. On altı gündə canını qoymağa yer tapmayan anamın…
Maskam daha çox islanır.
Onu morqa təhvil veririk. Anamgilə gedirəm. Taksiyə öz evimin ünvanını verirəm. Sahil metrosunun yanına çatanda o zəng vurur.
– Hardasan?
– Sahil metrosuna çatıram.
– Orda nə işin var?
– Evə gedirəm, xalça, ipək gətirməyə.
– Telefonu ver sürücüyə.
Nə isə danışırlar. Sürücü istiqaməti dəyişir. Anamgilin həyətində təcili yardım maşını var. Evə çatmamış pilləkənlərdə bacımın qışqırığını eşidirəm. Tibb bacısı ilə həkim başını bulaya-bulaya yanımdan ötüb keçir. Evə girən kimi bacım qolundakı pambığı yerə atıb, üstümə şığıyır.
– Səni də allah öldürsün, Nicatı da! Bəs deyirdiniz, heç nə olmayacaq! Bəs deyirdin, çıxacaq vəziyyətdən! Hamınızı allah öldürsün! Aparıb arvadı basdınız o xarabaya.
Qohumlar qolundan tutub onu divana uzatmaq istəyirlər. Əllərindən çıxır. Anamın on altı gündür boş qalan yatağına sərilir.
– Boşdu e… bu kravat! On altı gündür boşdu!
Ona yaxınlaşıram. Bədənindəki hikkəli enerji məni itələyir. Bir neçə dəfə cəhd edirəm. Saraltmaqdan yanıb codlaşmış saçlarını sığallayıram. Əlim üzünə toxunur. Lazerdən sonra təzə-təzə çıxan tüklər əlimə batır. Hamı üz-gözünü lazer etdirdi, məndən başqa deyə düşünürəm:
– Qulaq as! Sakitləş! Səni aparacam morqa. Son dəfə görəcəksən. Sakitləşməsən, getməyəcəksən.
– Gedirəm, gedirəm – deyib, ayağa qalxır. Uzun gödəkcəsini axtarır.
Evdəkilər him-cim edirlər.
Xalam deyir:
– Hara aparırsan, gedib orda konsert verəcək.
Doğrudan, morqa getmək haradan ağlıma gəldi? Onun sakitləşməsi məni ürəkləndirir:
– Bax orda sakit olacaqsan. Olmasan, cənazəni bizə verməyəcəklər. Sabaha qalacaq. Bəlkə də, birisi günə…
Cavab vermir. Qapını açıb pilləkənləri cüt-cüt düşür.
İki saatdan sonra hər şey bitir. Qara maşın həyətimizə girir. Molla Quran oxuyur. Adamlar gendən dayanıb ağlaşır. Onu götürüb aparırlar. Bu da son. Bitdi. Getdi. Bir də qayıtmayacaq. Bu həyətdəki oturacaqlarda oturmayacaq. Qadınlarla tum çırtlaya-çırtlaya söhbətləşməyəcək. Nəvələrini