Kainatin mələkləri. Эйнар Гудмундссон
qardaşlardan söz düşərkən deyilirdi ki, onların avtomobillər haqqında bildikləri Maqnus Maqnussonun vikinqilər haqqında bildikləri qədərdir.
Co və mənim isə satışla bağlı bacarığımız yoxdu. Baxmayaraq ki, ikimizdə optimizmə qapılaraq şişman Ellaya satmaq üçün özümüzlə dörd yeşik kürək götürmüşdük.
Biz hər kürək üçün iki kron qazanmaq istəyirdik. Kürəkləri dəyər-dəyməzinə satarkən məqsədimiz onlardan qurtulmaq deyildi. Hesabda kifayət qədər fərasətimiz olmadığına görə, iki kronun kürək üçün münasib qiymət olduğunu düşünürdük. Bu üzdən zərbə almış biri kimi şişman Ellanın yanına qayıdarkən, qazancın az olduğunu görən qadın ağlamağa başladı. O, hər kürək üçün 20 kron istəyirdi.
– Ey, – deyə Co söylədi, – əgər komisyonumuzu saxlasaq, hər şey yaxşı olacaq.
– Hə, – mən söylədim, – hətta torpaq sahəsini satsaq belə, onlardan bizə heç nə lazım deyil.
Ella qapını bağlamazdan öncə hıçqırıqlarını saxladı. Co ilə mən onun ovcuna iki kron qoyduq. Bizim heç birimizin taleyində biznes sahəsində karyera qurmaq qisməti yox idi.
Co mən Kleppə gedənə qədər orada tibb baxıcısı işləyirdi. Sonra alkol xəstələri üçün yaradılan sığınacaqda nəzarətçi oldu. Və uzun illər öncə mən evsiz-eşiksiz küçədə qalarkən Co ilə orada tanış olmuşdum.
Mən masa arxasında əyləşib şahmat taxtasındakı gedişləri həll edən arıq, düşüncəli bir kişinin yanına getdim. Əlimi çiyninə qoyarkən başını yuxarı qaldırdı. Həmin vaxt keçəl olsa da, baxışlarımız toqquşarkən mən Bryggjusudın zirzəmisindəki o qəhvəyi gözləri və ifadəni tanıdım.
– Co…
O, bir müddət mənə baxdı və sonra dedi: “Ey, sən Paul-san?”
– Hə, – dedim. – Ellanın iki kron pulunu xatırlayırsan?
– Ellanın iki kron pulunu xatırlayıram. Onun qızı Stina da yadımdadır.
Qardaşları Daniel və Skuli kimi sarışın deyildi, anası Ella kimi saçları qara idi. Stina anası qədər şişman olmasa da, kifayət qədər kök idi və öz ürəyinin səsini eşitmədiyini iddia edirdi.
Bir dəfə lələkli papağımı geyinib onu cadugər olduğuma inandırmaq üçün çadırıma girməyə məcbur etdim.
Sonra ona dedim ki, mənim işim kənddə bütün xəstəlikləri araşdırıb rəisə hesabat verməkdir. Stina çadıra girdi və uzandı. Onun budları böyük və ətli idi. Mən qarnındakı səsləri dinləmək istəyəndə, başım açıq dənizdəki gəmi kimi yellənirdi.
– Siz bir şey eşidirsiniz?
– Yox, siz tumanınızı çıxarmalısınız.
Mənim lələkli papağım onun burnunu qıdıqladı və Stina gülməyə başladı. Qulağımı onun çılpaq ayaqlarının arasına qoyaraq ritmi dinlədim.
– İndi nəsə eşidirsən?
– Hə, indi nəsə eşidirəm.
– Nə eşidirsən?
– Mən sənin ürəyini eşidirəm.
– O, aşağıdadır?
– Hə.
– Yaxşı, – Stina dedi, – yaxşı.
8
Stina çox sevinirdi və növbəti bir neçə gün ərzində məndən çadıra girib onun ürək döyüntüsünü dinləyib-dinləməmək istədiyimi soruşurdu.
Qızlar dişləməyi dayandırdılar və mən daha onlardan qorxmurdum.
Amma yuxarıdakı adam gecələr məni yatmağa qoymurdu. Mən ondan qorxurdum. Adı Eyvind olan bu adam iki yük maşınına sahib idi. O, hündür və enlikürək, sifəti qırmızı, saçları sarı olan biri idi. Son vaxtlar arıqlamağa çalışırdı.
Eyvind yük maşınlarından birini özü sürürdü və digərini idarə etmək üçün bir adam tutmuşdu. Bundan əlavə onun küçə pişiklərini qətl etmək kimi işi vardı.
Bir dəfə o, kətan çantası ilə çıxdı və onu hasarın yanına ataraq içəri girdi. Mən çantaya doğru gedərək içinə baxdım. Çanta ölü pişiklərlə dolu idi. Eyvind qayıdarkən əlində tüfəng vardı. Düşündüm ki, indicə o məni vuracaq. Eyvind həmişə uşaqları öz bağçasından qovurdu. Bir dəfə onun atama dediyi sözləri eşitdim: “Əgər sən balaca nəfəsliyini tutmasan, pəncərələrini palçıqla bağlayacağam ki, yerin dəliyindən heç bir şey görməyəsən. Bu, o zaman baş vermişdi ki, atam başqa yerə köçməyi düşünürdü. Mənim kiçik bir qardaşım da vardı: Harald. Sonra Robbi və bacım Svana doğuldular. Sonralar Eyvindlə yollarımız özünəməxsus şəkildə kəsişəcəkdi, amma öncə ona nə olduğunu söyləməliyəm. Eyvindin yük maşını sürücüsü və pişik qatili olması kifayət deyildi. Baxmayaraq ki, dünyəvi tanrı üçün böyük yük maşınını müqayisə etmək belə az idi. Onun damarlarında şairlərin qəlbindəki soyuq lirik duyğulara məxsus təşəbbüskarlıq, əməksevərlik kimi bir enerji axırdı. Eyvind heç bir işi yarımçıq görmürdü. O, yük maşınlarını sataraq mənzilini girov qoydu və özünə trol gəmisi aldı. İndi onun əhvalı yaxşı olduğu üçün içməyə başladı. Sərxoş olduğu vaxtlarda uşaqları bağçadan qovmadı. İngilis kralı Bolduin kimi barmaqları ilə onların çənəsini qıdıqladı. Bizə pul və bütöv banknotlar verdi.
Əslində Eyvind pis adam deyildi. Aldığı trol gəmisi köhnə metallomdan yığıldığı üçün o, müflis oldu. Eyvind hər şeyini itirdi, hətta öldürdüyü pişikləri də. O, içkiyə qurşandı və uzun illər şəhərdə səfil kimi dolaşdı. Beləcə bizim yollarımız kəsişdi.
Sosial Müdafiə Deportamenti mənə köhnə mənzili kirayə vermişdi. Məndən yuxarı mərtəbədə yaşayan adamın döşəmədə ağır addım səslərini eşidirdim. Bir dəfə o pillələrdən enərkən mənimlə göz-gözə gəldi. Yuxarıdan Eyvind, zirzəmidən isə balaca oğlan… İndi o bağçadakı uşaqlardan şikayət edə bilməzdi.
9
Hələ də kölgələr evlərin üzərindən süzülür.
Hələ də Qaranlıq havanın köksüz kanalları boyunca üzür.
Çöldə çamur titrəyir.
Göydə ayın işığı parlayır.
Dünyanın ulduz işığı altında işıq dirəkləri tənha şəkildə dayanır.
Qorxu hər zaman yaxındadır. Səhər tezdən qış kombinezonumla çıxaraq yol kənarında dayandım. Kristallar qarda, işıq dirəklərinin lampaları isə suyun üzərində parıldayırdı. Evlər pəncərədə görünən sarı işıqlarla oyanırdı. Aysberqə bənzər buz parçasını havaya atdım. Qullinin gəmilərindən biri yandan keçirdi. Uzaqdan avtomobilin faralarının işığı görünürdü. Benninin Chevroleti yaxınlaşırdı. Onun maşına necə mindiyini, qapını necə döydüyünü xatırlamıram. Mən gəmi və aysberqlər haqqında düşünürdüm. Amma Benninin maşını necə də qəribə şəkildə gedirdi. O, irəli şütüyərkən yolda sanki rəqs edirdi. Mən gəmini izləməyi buraxdım. O, öz yolu ilə gedirdi. Mən əvvəllər olduğu kimi, Beninin siqaretinin qızılı tüstüsünün