Ölmək asan deyil.. Коллектив авторов
vahimәsindәn İda bәrk-bәrk oğlana sarılır, bu da oğlanı tәngә gәtirirdi. İndi o, tamamilә Edvardın idi, tamamilә. Ah, daha Edvard ona heç vaxt iztirab vermәz, heç vaxt onu atmaz.
Atәşini söndürәndәn sonra Edvardın özündәn bәdgüman şәxsiyyәti başqa qәlәbәlәrә can atdı, bu tәhlükәdәn tez uzaqlaşmaq, qorxusu olmayan başqa güllәr qoxumaq, başqaları ilә әlaqә yaratmaq fikrinә düşdü. Hәr halda, daha bir qızı… Daha bir tәcrübә apardı. Tәslim olmamışdan qabaq İdanın sifәtindәki sehrli ifadә Edvardın yadına düşdü. Edvard hәmin ifadәni anlamamışdı. Başa düşә bilmәmişdi. Heç bu haqda düşünmәk belә istәmәmişdi… Olan olmuşdu. Heç bir vicdan әzabı çәkmәdәn, qorxu hissi keçirmәdәn o, izdivacla nәticәlәnә bilәcәk bu qalmaqallı mәsәlәyә son qoymaq, hadisәlәr düyünə düşmәmiş aradan çıxmaq qәrarına gəldi. Yaxasını әlә verә bilmәzdi.
İyul, avqust aylarının şirin vә mülayim saatlarından sonra, nәhayәt, dәhşәtli sarsıntılar vә şikayәtlәr başlandı. İda bәdәnindә nәsә baş verdiyini duyurdu. O, qәribә hal keçirirdi, dilli-dilavәr olmuşdu. Son günlər isә canındakı uçunmalar ürәyinә qorxu salırdı. Bәlkә nәsә olmuşdu? Edvard düşünürdümü ki, bütün bunların axırı dәhşәtli ola bilәr? Oğlanın tapşırdığı hәr şeyi İda yerinә yetirmişdi. Oh, əgər dәrman tәsir göstәrmәsәydi, nә olacaqdı? Sonra İda nә edәcәkdi? Canını hara qoyacaqdı? Edvard omunla evlәnәcәkdimi? O evlәnmәlidir, mütlәq evlәnmәlidir. Başqa yolu yoxdur. İdanın zәhmli, әzazil atası! Qızın öz daxili çırpıntıları! O, daha bu evdә yaşaya bilmәz. Bilmәz! Məgər onlar, məgər onlar evlәnә bilmәzdilәr?! İndi ki, hәr şey sәhv imiş! Edvard, söz vermişdi ki, bir şey baş versә, onlar evlәnәrlәr, elә deyilmi?
Hauptvencer mәsәlәdәn hali olan kimi bәrk әsәbilәşdi. İzdivac! Yox bir! Heç vaxt! Bәs atası? Bәs özünün tamamilә sәrbәst, azad hәyatı? Onun gәlәcәyi! Bir dә, axı İda hardan bilib? O, belә şeylәri hardan bilir? Tutaq ki hamilәdir. Başqa qızlar heç bir çәtinlik çәkmәdәn yaxalarını artıq yükdәn qurtarırlar. İda göydәn düşmәyib ki? Məgər Edvard bildiyi bütün tibbi ehtiyatkarlığı qabaqcadan görməmişdi? İda hәr şeydәn qorxandır, dünyadan xәbәri yoxdur, heç nәdәn başı çıxmır. Qızlar belә çәtinlikdәn çox yüngülcə azad olurlar; Edvard o qәdәr belә şeylәrin şahidi olmuşdu ki! Yenә dә bir-iki vacib, karlı dәrman üçün baxmaq lazımdı.
Әvvәllәr heç vaxt müşahidә etmәdiyi uçunmalar başlanandan sonra İda başa düşdü ki, qorxulu cinsi әlaqәlәrә son qoymaq lazımdır; ona elә gəlirdi ki, Edvardı özünә yaxın buraxmamaqla onun cavabdehliyini bir daha yadına salmış olar. Ancaq… Edvard ayağını tamamilә kәsdi. Başqa qızlar qәhәt deyildi ki? Dünya qızla doluydu. Məgər lap bu günlərdә o, kef çәkmәyin azad vә şirin yollarına yaxşıca bәlәd olan, heç vaxt özü ilә lәnәtә gəlmiş yük gəzdirmәk fikrindә olmayan bir qızla tanış olmamışdı?
Ancaq Zobel kimi qәddar atası ilә, oğlunun paklığına әmin olan öz anası ilә üz-göz ola bilmәk ehtimalı işlәrin çox da yaxşı olmamasından xәbәr verirdi. Demәli, bacardıqca tez, mәharәtlә bu qorxulu vәziyyәtdәn çıxmağa çalışmaq lazımdı. Ancaq aradan çıxmazdan qabaq, küçә tinlәrindә vә gәmi-klubda yığışan dostlarından hamilәliyi mәhv etmәk üçün dәrman tapmaq da vacibdi. Öz-özlüyündә aydındı ki, onun üçün әyləncә vә şirin sәrgüzәşt olan bu әlaqә İda üçün pis nəticə vermişdi.
Küçә ilә keçәrkәn qız Edvardla cürbәcür işarәlәrlə danışırdı: gah başını yellәyir, gah dirsәyilә ona toxunurdu. Qalmaqaldan qorxan İda bu günlər evdәn bayıra çıxmır, çıxanda da valideynlәri görməsinlәr deyә, özünü Uorren avenyudan Hai küçәsinә salırdı. Sümüklәri sızıldayır, bәdәni zәiflәyirdi. Daxili sarsıntılardan simasına qorxu kölgəsi hopmuş İda atasının barmağını silkәlәyә-silkәlәyә, ümumiyyәtlә, gәlәcәk üçün gəldiyi hәdә-qorxunu daha tez-tez xatırlayırdı: «Od olmasa, tüstü çıxmaz…» Ah, nә etmәli? Necə etmәli? Belә başgicәllәndirәn burulğanda heç nә etmәmәk, yalnız gözlәmәk, gözlәmәk lazımdı. Gözlәmәk isә dәhşәtli, mәşәqqәtli sarsıntılar demәkdi. Bütün bunlarla bәrabәr dükanda, evdә mәşәqqәtli iş, sevgilisini görmək üçün can atması İdanı әldәn salırdı; qızın bütün cidd-cәhdlәrinә baxmayaraq, Edvardı görmək günü-gündәn çәtinlәşirdi.
– Sәn mәnim halımı başa düşmәlisәn, başa düşmәlisәn, başa düşmәlisәn, әzizim. Mәn belә… gəzә bilmərәm, sәn bunu görmürsәn? Demişdin ki, mәni alacaqsan, elә deyil? Gör nә qәdәr vaxt keçib? Oh, mәn daha dәli olmuşam. Sәn nә isә etmәlisәn. Etmәlisәn! Etmәlisәn! Əgər atam başa düşsә, mәn nә edәrәm? Nә? Mәnim başıma bilirsәn nә oyun gətirәr? Elә sәninkinә dә! Görmürsәn necә vәziyyәtdәyәm? Görmürsәn?
Ancaq mәhәbbәt xәstәsi zavallı İdanın yalvarışları müqabilindә Hauptvencerin sakit laqeydliyi vә qәddarlığı dayanmışdı. Qoy İda cәhәnnәm olsun! O evlәnmәyәcәk! Evlәnә bilmәyәcәk. O özünü tәsadüfi tәhlükәdәn qorumalıdır. Belәliklә qәrara alındı: qәtiyyәn qızla rastlaşmamaq, onunla kәlmә kәsmәmәk, hәr şeyә hәmişәlik son qoymaq…
Gənc, tәcrübәsiz, hәlә dә Edvarda inanan İda isә bunları ağlına sığışdıra bilmirdi. Belә ola bilmәzdi. Әvvәllәr İda heç bu haqda düşünmürdü dә. Lakin Edvardın laqeydliyi hәr şeyin qurtardığını bir daha tәsdiq etdi. Görüşә gәlmәmәk, sonra üzrxahlıq etmәk. Bir gün ağrı vә hәyәcan qızın varlığına hakim kәsilәndә o, Edvardı tapdısa da, oğlan tәrәddüd etmәdәn hәyasızcasına dedi:
– Hm, mәn sәninlә evlәnәcәyimә söz vermәmişәm, bilirsәn ki, vermәmişәm. Bir dә, mәnim heç o qәdәr tәqsirim dә yoxdur. Günah özündәdir. Özün bilmәlisәn ki, nә etmәk lazımdır, məgər ona görə mәn sәninlә evlәnmәliyәm?
Birinci dәfәydi ki, onun gözlәri belә amansız idilәr. Bu ana kimi mәhәbbәtә kor-koranә inanan qızın hәslәyib çәkilmәsi üçün zәrbә kifayәt oldu. Nә üçün? Bu, necә ola bilәr? Buradakı dәhşәt. Qәzanın başlanması. Tamam karıxmış İda dedi:
– Ancaq, Ed! Ed! Sәn nә danışırsan? Nә üçün, bu, düz deyil. Bilirsәn ki, düz deyil! Sәn mәnә söz vermişdin! And içmişdin! Bilirsәn ki, mәn heç vaxt belә etmәk istәmirdim, sәn mәni mәcbur elәdin, sәn! Nә üçün… Oh, indi mәn nə edәcәyәm? Mәnim atam! Heç bilmirәm o mәnim başıma nә oyun açacaq, elә sәninkinә dә! Ah, әzizim! Әzizim!
Bütün bunlar azmış kimi, keçirdiyi fiziki vә mәnәvi sarsıntıdan qızın gәrilmiş barmaqları bir-birini sıxır, bәdәni әsir, titrәyirdi.
Hәmişәkindәn artıq özündәn çıxmış Hauptvencer qızı birdәfәlik başından elәmәk üçün qışqırdı:
– Kәs sәsini! Özün dә bilirsәn ki, mәn heç vaxt sәninlә evlәnәcәyimi demәmişәm! Demәmişәm!
O, dabanı üstә çevrilәrәk, İda gәlmәmişdәn qabaq küncdә laqqırtı vurduğu dostlarının yanına qayıtdı. Öz bәdnam fikrini müdafiә edirmiş kimi әlavә elәdi:
– Uf, bu qadınlar! Lap hәdlәrini aşıblar.
Dili belә desә dә, ürәyini qızın dumanlı baxışlarından qopan dәhşәtli