Subay zadəgan. Артур Конан Дойл
dəvət etdi, başının arxasına yumşaq bir yastıq yerləşdirdi və dərhal yanına bir stəkan brendi və su qoydu.
– Başınıza gələn hadisə hər nədirsə, cənab Haserley, adi bir şey olmadığını görə bilirəm, – deyə sözə başladı. Xahiş edirəm uzanın və özünüzü evinizdəki kimi hiss edin. Bizə danışa biləcəyiniz hər şeyi danışın; yorulanda dayanıb gücünüzü toplamaq üçün bir neçə qurtum su içməyi unutmayın.
– Təşəkkür edirəm, amma həkim yaramı sarıyandan bəri özümü çox yaxşı hiss edirəm və sizin səhər yeməyiniz də müalicəni tamamladı məncə. Qiymətli vaxtınızı mümkün olduğu qədər az xərcləmək üçün yaşadıqlarımı danışmağa dərhal başlayacağam.
Mən tam qarşısında oturarkən, Holms, maraqlı və oyanıq şəxsiyyətini gizləyən o əldən düşmüş və yorğun halıyla böyük kreslosuna oturdu və birlikdə qonağımızın maraqlı hekayəsini dinləməyə başladıq.
– Londonda tək başına yaşayan yetim və subay adamam. Hidravlika mühəndisiyəm və tanınmış bir firma olan “Venner & Matheson”da yeddi il işləmişəm. İki il əvvəl, artıq vəzifəmi tamamlamış və yazıq atamın ölümüylə olduqca böyük məbləğdə pula da sahib olmuşkən, öz işimi qurmağa qərar verdim və Viktoria prospektində bir yer tutdum. Düşünürəm ki, öz işini qurmağa qərar verən hər kəs ilk təcrübələrin çətin olduğunu bilir. Mənim üçün də elə oldu. İki il boyunca üç görüşmə və kiçik bir işdən başqa bir şey edə bilmədim. Peşəmin mənə verdiyi tam olaraq bu qədər idi. Hər gün, səhər saat doqquzdan, günortadan sonra saat dördə qədər kiçik iş yerimdə oturub gözlədim. Təbii ki, sonunda ümidim tükəndi və əsla bacara bilməyəcəyimə inanmağa başladım. Nəysə, dünən ofisimi tərk etmək üzrəydim ki, katibəm otağıma girərək, çöldə mənimlə iş üçün görüşmək istəyən bir cənabın gözlədiyini söylədi. Üzərində “Polkovnik Lisander Stark” yazan bir kart gətirmişdi. Dərhal arxasınca polkovnikin özü də otağa girdi. Olduqca uzunboylu, amma inanılmaz dərəcədə arıq bir adam idi. Həyatım boyunca onun qədər zəif bir adam gördüyümü xatırlamıram. Çox iti burnu və çənəsi vardı və yanaqlarının dərisi, iti üz xətlərindən ötəri gərgin görünürdü. Yenə də sağlam görünürdü çünki gözləri parlaq, addımları sürətli və hərəkətləri enerji dolu idi. Sadə amma qəşəng geyimli idi və yaşı da təxminimə görə, qırxa yaxın idi.
– Cənab Haserley? – dedi, alman aksentinə bənzər bir aksentlə. Mənə tövsiyə edildiniz, cənab Hatherley. Sırf, peşəsini professionalca görən biri olaraq deyil; eyni zamanda ehtiyatlı və sirr saxlaya bilən biri olduğunuz üçün.
Belə bir iltifat qarşısında hər gənc adamın hiss edəcəyi kimi qürur duydum və ehtiramla əyildim.
– Məni belə gözəl təqdim edənin kim olduğunu soruşa bilərəmmi? – dedim.
– Bəlkə də sizə bunu bu an üçün söyləməsəm daha yaxşı olar. Eyni qaynaqdan öyrəndiyimə görə yetimsiniz, evli deyilsiniz və Londonda tək yaşayırsınız.
– Bütün bunlar doğrudur, – deyə cavab verdim. Marağımı bağışlayın, amma bunun peşə qabiliyyətlərimlə əlaqəsini anlaya bilmədim. Səhv anlamadımsa mənimlə iş görüşməsinə gəlmisiniz.
– Doğrudur. Söylədiyim hər şeyin əhəmiyyətini onsuz da görəcəksiniz. Sizin üçün bir işim var, amma gizlilik şərt… Anlayırsınız, tam gizlilik və bunu ailəsiylə yaşayan bir adamdansa tək yaşayan birindən gözləmək daha qəbul edilər bir şeydir.
– Sirr saxlayacağıma dair söz versəm, – dedim, – bunu yerinə yetirəcəyimi bilmənizi istəyirəm.
Danışdığım müddət ərzində mənə sərt-sərt baxdı. Daha əvvəl heç bu qədər şübhə dolu, sorğulayıcı bir baxış görməmişdim.
– Söz verirsinizmi elə isə? – dedi sonunda.
– Bəli verirəm.
– Əvvəlində və sonrasında tam və qəti bir səssizlik üçün eləmi? İşlə əlaqədar nə yazılı, nə də şifahi tək bir söhbət olmayacaq ki?
– Sizə söz verdim.
– Çox yaxşı. – Birdən ayağa qalxdı və ildırım sürətiylə otağının o biri tərəfinə qaçıb qapını açdı. Dəhliz boş idi. Geri döndü və:
– Bu da tamam. Bəzi katibələrin müdirlərinin işləri ilə bağlı nə qədər maraqlı olduğunu bilərəm. Artıq rahat-rahat danışa bilərik, – dedi. Kürsüsünü mənimkinin düz yanına çəkdi və təkrar mənə o şübhə dolu baxışlarını yönəltdi.
Adamın qəribə davranışları, içimdə qorxuya yaxın ikrah duyğusu oyandırmağa başlamışdı. Bir müştərini qaçırma qorxusu belə içimdəki narahatlığımı saxlamağıma çatmadı.
– Xahiş edirəm artıq görüş səbəbinizi söyləyin cənab, – dedim; “Zamanım qiymətlidir.” Son cümləmi deməmiş olmağı necə istəyərdim bir bilsəniz; amma, sözlər ağzımdan çıxmışdı.
– Bir gecəlik iş üçün min yüz şillinqə nə deyərsiniz?
– Çox gözəl.
– Bir gecəlik iş deyirəm, amma bir saat demək daha doğru olar. Sizdən istədiyim, xarab olan hidravlik bir təzyiq maşınına baxmağınızdır. Problemin harada olduğunu söyləsəniz gerisini özümüz də həll edə bilərik. Nə deyərsiniz?
– Asan bir iş kimi görünür. Üstəlik qazancı da əladır.
– Bəli elədir. Bu gecə son qatarla gəlmənizi istəyirik.
– Hara?
– Berkşirə, Eyforda. Oksfordşir sərhədinə yaxın kiçik bir yerdir. Paddinqtondan çıxan qatara minsəniz on ikiyə iyirmi dəqiqə işləmiş orada olarsınız.
– Razılaşdıq.
– Mən sizi orada bir araba ilə gözləyəcəyəm.
– Demək xeyli bir yol gedəcəyik, eləmi?
– Bəli, yerimiz qəsəbənin kənarındadır. Eyeford stansiyasından heç olmasa yeddi mil uzaqda.
– Elə isə gecə yarısından əvvəl oraya çatmamız o qədər də mümkün görünmür. Böyük ehtimalla bir qatar da tapa bilmərəm. Bu vəziyyətdə gecəni sizdə qalmaq məcburiyyətində olacağam.
– Bəli, sizə asanlıqla bir otaq ayıra bilərik.
– Bu olduqca qəribə bir vəziyyətdir, daha uyğun bir saatda gəlsəm, olmazmı?
– Gec gəlməyinizin ən yaxşı variant olacağı mövzusunda qərarlıyıq. Əslində işinin son ən yüksək zirvəsinə çatmış həmkarlarınıza ödənəcək bir miqdarı sizin kimi gənc və tanınmamış bir cənaba verməmizin səbəbi, bu vəziyyətə fikir verməməyiniz üçündür. Amma imtina etmək istəyirsinizsə, hələ heç bir şey üçün gec deyil.
Təklif etdiyi pulu və mənim üçün nə qədər faydalı olacağını düşündüm. – Xeyr imtina etmirəm, – dedim, istəklərinizi məmnuniyyətlə yerinə yetirəcəyəm. Amma məndən nə gözlədiyiniz mövzusunda bir az da məlumat almaq istəyərəm.
– Təbii ki, sizdən istədiyim gizlilik marağınızı oyandırmış olması çox təbiidir. Hər detalı təqdim