Мыраубай батыр. Бәрәзә песие Мыраубай батыр маҗаралары / Мыраубай-батыр. Приключения Березинского кота Мыраубай-батыра. Наки Исанбет
тозак булыр.
Әкиятнең энәсе калын,
Җебе нечкә,
Кабасы – сәке астында,
Орчыгы – нөештә[17].
Көтеп тор,
Карчыгың бүген ипи сала мичкә,
Калган җебен эрләп бирер иртәгә кичкә.
Кичә бардым, бүген кайттым,
Тефү, тефү!
БИШЕНЧЕ МАҖАРА
Ризван байның ничек итеп Мыраубайны
Аюга тотып бирмәкче булганы
Тычканнарны кырып салгач Мырау батыр,
Эш калмады, өч ай инде ул тик ятар.
Дан өстенә дан табарга тиеш батыр,
Соң нишләсен тычкан беткәч песи факыр?
Беркөн шулай тыңлап ятса иртә белән,
Мырау ишетә, бай чәй эчә бикә белән.
Бикә әйтә: «Туйдым ла, – ди, – бу Мыраудан,
Йонын коя, китүе юк шул диваннан».
Ризван әйтә: «Күрдем әле яңа эшен:
Эштеренеп чыеп алган диван читен.
Менә кара тырнак эзен, бу нинди эш?
Аңа бездән җәза тиеш! Җәза тиеш!
Хәзер бездә тычканнар да бетте, бакчы,
Күптән вакыт пычакларга ул ахмакны,
Хәзер тунын суеп алам бүреккә, – ди, –
Әнә Мәрьям киеп йөрер күреккә», – ди.
Ишетү белән нәни Мәрьям, коты очып:
«Бирмим!» – дип, ул Мыраубайны алды кочып.
Ризван әйтә: «Ярый, суймыйм, бирмә, бирмә,
Чакыр, бикәм, ялчы малай керсен өйгә.
Салсын тотып шул Мырауны бер капчыкка,
Адаштырсын илтеп урман-агачлыкка.
Ул нинди эш бушка ятып тик картаю?
Үзен тотып, өзсен башын бер карт Аю!»
Сөйләшеп тә бетермәде бикә белән,
Керде малай, капчык тотып юкә белән.
«Кил, пескәем, сиңа бирәм яңа торак:
Урның булыр киндер келәт, юкә йозак…»
Мырау әйтә: «Әй син, хуҗам, Ризван абзый,
Синең өчен тычкан кырдым армый-талмый.
Инде җитеп унбиш яшем картаюга,
Мине тотып ашатамсың карт Аюга?
Син, – ди, – миңа урынсызга итсәң җәбер,
Бар көчемә үз-үземне яклыйм хәзер.
Китәм, тормыйм син саранда бер көн дә, – ди. –
Торым әле батыр булгач үзем дә», – ди.
Ялт сикерде керде Мырау мич астына,
Бикә тыкты кисәү агач: «Чык!» – ди, куа.
Мырау, астан килеп чыгып кинәт кенә,
Кашыгаяк шүрлегенә ыргып менә.
Бикә куа: «Кая менде, төш, җен суккан!»
Ризван йөгерә: «Бәр үзен!» – ди, таяк тоткан.
Берсе төртә кисәү агач, берсе – таяк.
Чалт! идәнгә килде төште зур коштабак!
«Ах, бу ристан, үзе тормый бер акчалык,
Кара, ватты нинди кыйбат табак-савыт!
Үтерәм бәреп!» – Бер селтәде Ризван таяк,
Чалтыр-р!.. җиргә унике пар чын-чынаяк.
Моны күреп, Ризван байның күзе таша.
Песи сикерә он тутырган җилпуч аша, –
Аяк терәп җилпучка, бер тибүенә
Ул чөйлеген, өйдә купты бер өермә!
Кая монда песи хәзер! Буран, буран!..
Авыз-борын, күзгә тула оннан тузан.
Төчкерәләр… Син кем? Мин кем? Һәп,
Нөеш – почмак.