Эссенциализм. Грег МакКеон
аҳамиятли озни фарқлаш.
Аҳамиятсиз кўпдан қутулиш
Кўпчилигимиз бошқаларни мамнун қилишни ва ўзгалардан фарқланиб туришни истаймиз, шу сабаб кўп нарсага "ҳа" деб жавоб берамиз-қўямиз. Бироқ ўз фойдамиз учун "йўқ" дейиш ҳам калит бўлиши мумкин. Питер Дрункер такидлаганидек "Одамлар эффектив, сабаби, улар "йўқ", бу мен учун эмас дея олишади".
Биз учун муҳим бўлмаган нарсалардан бутунлай қутулиш кимгадир йўқ дейишни назарда тутади. Бу ижтимоий тахминларга қарши боришни билдиради. Буни яхши уддалаш жасорат ҳамда раҳм-шафқатни талаб қилади. Шундай қилиб, кераксиз нарсалардан қутулиш ақлий интизом эмас. Бу ижтимоий босимга "йўқ" дейишга керакли ҳиссий интизом. Китобнинг бу қисмида биз ушбу қийин динамикага мурожаат қиламиз.
Юқорида таъкидлаган муқобил қийматлар ҳақиқатига кўра, биз ҳамма нарсани қилишни танлай олмаймиз. Тўғри савол "Қандай ҳаммасини бажарамиз?" эмас балки, "Ким нима қилишимиз ёки қилмаслигимизни танлаб беради?" Эсингизда бўлсин, қачонки биз танлаш ҳуқуқидан маҳрум бўларканмиз, бошқалар биз учун буни қилишади. Хўш, қайси бирини танлаймиз: шошилмасдан нима қилмасликними ёки ўзимиз боришни хоҳламаётган йўналишга бизни тортишлариними?
Бу қисм сизга муҳим бўлмаган нарсалардан қутулиш учун муҳим нарсаларга керакли вақт топиш усулидаги методни таклиф қилади. Шундан сўнггина имкон борича осон ҳаракатланиш учун платформа ярата оламиз: 3-қадамнинг мавзуси.
Тўсиқларни бартараф этиш ва енгил бажариш
Мақсадимиз хоҳ ишдаги лойиҳани тугатиш бўлсин, хоҳ карерамизда янги босқичга кўтарилиш бўлсин, хоҳ турмуш ўртоғимиз учун туғилган кун зиёфатини режалаштириш бўлсин биз иш жараёни оғир ҳамда кўп ҳаракат талаб қиланади деб фикр юритишга мойилмиз. Аммо эссенциалистларнинг ёндашуви ўзгача. Бажаришга ундашдан кўра улар тўсиқларни олиб ташлаш ва бажаришни осонлаштириш учун тизим яратишга вақтини сарфлайди.
Бу уч элемент – тадқиқ қилиш, бартараф қилиш, бажариш – сиклик ҳодислар сингари алоҳида эмас. Биз барчасини якдил, доимий равишда қўллар эканмиз, энг юқори фойдани олишимиз мумкин.
Вақти келган фикр
Француз драматург ва романчиси Виктор Ҳюго таъкидлаганидек, "Ҳеч нарса вақти келган фикрдан қудратлироқ эмас". "Оз – соз" вақти келган тамойилдир.
Биз ўз ҳаракат ва қарорларимизни танлай олишга кўпроқ имкон берадиган бўлсак, ҳаётимиз тубдан ўзгаради. Биз янги босқичга кўтарилаётганга ўхшаймиз. Барча кераксиз нарсаларни тарк этиш қобилияти бизга ажойиб эркинлик беради. Биз энди бошқа одамларнинг қарашларига бўйсунмаймиз ҳамда керакли қарорларни ўзимиз қабул қиламиз. Бундай кучга эга бўлган одам нафақат шахсий ҳаётида ёки иш жойида, балки бутун дунё миқёсида имкон қадар самарадорликка эришади.
Агар мактаблар зерикарли дарслардан воз кечса-ю уларни бутун жамиятда ўзгариш қиладиган лойиҳалар билан алмаштирса нима бўларди? Агар ўқувчилар юқори синфни тугатгач охири ҳеч қаерга