Mister Pickwick'in Maceraları I. Cilt. Чарльз Диккенс
iltere’nin Portsmouth şehrinde doğdu. Asıl adı Charles John Huffam Dickens’dır. İngiliz yazar ve toplum eleştirmeni olan yazar Victoria Devri’nin en iyi romancısı olarak kabul edilir. Yaşadığı sürede eserleri benzeri görülmemiş bir üne sahip oldu ve yirminci yüzyılda içlerinde Tolstoy’dan George Orwell’e kadar pek çok yazarın bulunduğu edebî dehalar ve eleştirmenler tarafından kabul gördü. Romanları ve kısa öyküleri ile dünya çapında tanındı.
Babasının borçları yüzünden hapishaneye düşmesi sonrasında fabrikada çalışabilmek için okuldan ayrıldı ve düzgün bir eğitim alamadı. 1835 yılında Morning Chronicle gazetesine stenograf olarak girdi. Aynı yıl içinde Boz takma adıyla Boz’un Karalamaları başlığında notlar yayımlamaya başladı.
1837’de tanınmasını sağlayan Mister Pickwick’in Serüvenleri adlı kitabını yayımladı. Aynı yıl içinde Catherine Hogarth ile evlendi. 1840 yılında ölen baldızı Mary’e ithaf ettiği Antikacı Dükkanı romanını yayımladı. Kurguladığı karakterlerde çoğunlukla çevresindeki kişilerden ilham aldı. 1843 ile 1846 arasında yaptığı seyahatlerde dönemin ünlü yazarlarıyla tanışma fırsatı buldu. Bu dönemde yine Daily News gazetesini ve Household Words dergisini çıkardı.
Oliver Twist (1839), Bir Noel Şarkısı (1843), David Copperfield (1850), İki Şehrin Hikâyesi (1859), Perili Ev (1859), Büyük Umutlar (1861), Edwin Drood’un Gizemi (1870) gibi önemli eserleri başta olmak üzere dünyaca tanınmış pek çok esere imza attı.
Yazarlık kariyeri boyunca 15 roman, 5 uzun öykü, yüzlerce kısa öykü ve kurgu dışı makale yayımladı. Bunların yanında çocuk hakları, eğitim ve diğer toplumsal konularda mücadele verdi.
1858 yılında karısından ayrılan Dickens, bu dönemden itibaren yine sık sık seyahate çıktı ve konferanslar verdi. 1870’te de şöhretinin zirvesindeyken Gadshill’deki evinde istirahate çekilmek zorunda kaldı ve 9 Haziran 1870 tarihinde öldü.
Birinci Bölüm
Pickwickçiler
Karanlığı aydınlatan ve ölümsüz Pickwick’in kamu hayatının ilk zamanlarının alakadar olmuş göründüğü o kasveti, göz kamaştırıcı parlaklığa dönüştüren ilk ışık demeti, Pickwick Kulübü tutanaklarında yer alan aşağıdaki kaydın dikkatle incelenmesiyle ortaya çıkmıştır. Editör bu tutanakları, kendisine emanet edilen türlü türlü belgeye yönelik araştırmanın nasıl bir dikkat, yorulmaz gayret ve hoş ayrımla yürüttüğünün kanıtı olarak okuyucularına sunmaktan büyük keyif duymaktadır.
12 Mayıs 1827. Joseph Smiggers Efendi, P.K.E.B.Y.Ü,1 yönetiminde. Aşağıdaki resmî kararlar oy birliğiyle kabul edilmiştir: “Bu derneğin, Samuel Pickwick Efendi, P.K.G.B.Ü2 tarafından iletilen Hampstead Gölleri’nin Kaynağına Yönelik Üç Dikenli Balık Kuramı’yla İlgili Kimi Gözlemleri İçeren Tahminler başlıklı belgeyi salt tatmin hisleriyle ve naçizane bir kabulle onayladığı ve böylelikle bu derneğin sözü geçen Samuel Pickwick Efendi’ye, P.K.G.B.Ü aynı sebepten dolayı en içten teşekkürlerini ilettiği yazmaktadır.
Bu Birlik, az önce değinilen yapıttan, bir o kadar da Samuel Pickwick Efendi’nin, P.K.G.B.Ü Hornsey, Highgate, Brixton ve Camberwell’deki usanmaz araştırmalarından dolayı bilim bilincinden doğan avantajlarının derinden farkında olsa da elinde olmadan bilge adamın tahminlerini daha geniş bir sahaya taşıması, seyahatlerini arttırması ve sonuç olarak da gözlem alanını bilginin ilerleyişine ve öğrenimin yayılmasına doğru genişletmesinden kaçınılmaz biçimde doğacak olan paha biçilemez faydaların heyecanlandırıcı hislerini düşünmekten kendini alamamaktadır.
Az önce sözü geçen görüşle birlikte bu Birlik, adı geçen Samuel Pickwick Efendi, P.K.G.B.Ü ve aşağıda adları geçecek diğer üç Pickwickçiden oluşacak, Pickwick Kulübü Mektuplaşma Derneği adı altında Birleşmiş Pickwicçlilerin yeni bir kolunun kurulmasına yönelik teklifi büyük bir ciddiyetle değerlendirmektedir.
Sözü geçen teklif bu Birliğin teyit ve onayını almıştır. Pickwick Kulübü Mektuplaşma Derneği böylelikle kurulmuştur ve Samuel Pickwick Efendi, P.K.G.B.Ü., Tracy Tupman Efendi., P.K.Ü., Augustus Snodgrass Efendi, P.K.Ü. ve Nathaniel Winkle Efendi P.K.Ü’nün oydaşlar tarafından aday gösterilip seçildikleri ve zaman zaman, yolculuklarının ve araştırmalarının, kişilik ve tavır gözlemlerinin ve bütün maceralarının, yerel görünüm ve bağlantıları göz önüne serebilecek bütün öyküler ve belgelerle birlikte doğruluğu kanıtlanmış anılarını Londra’da konuşlanmış Pickwick Kulübüne göndermeleri rica edilmektedir.
“Bu Birlik, Mektuplaşma Derneğinin her bir üyesinin kendi seyahat masraflarını karşılayacağı prensibini gönülden kabul etmektedir ve aynı koşullar sabit kaldığı sürece sözü geçen derneğin üyelerinin, araştırmalarının peşinden arzu ettikleri kadar süre koşmalarında hiçbir sakınca görmemektedir.
“Adı geçen Mektuplaşma Derneğinin üyelerinin mektuplarının, posta ve kargolarının taşıma ücretlerini ödeme teklifleri böylelikle Birlik tarafından değerlendirilmiş: Birlik, böylesi bir teklifin fikir sahiplerinin yüce akıllarına layık olduğunu düşünmüş ve böylelikle bu konuda kesin bir kabul göstermiştir.”
Biraz sonraki notları borçlu olduğumuz sıradan bir gözlemci, diye ekliyor sekreter. Sıradan bir gözlemci yukarıdaki resmî kararlar okunduğu sırada, kel kafa ve manalı bir biçimde onun (sekreterin) yüzüne yöneltilmiş yuvarlak çerçeveli gözlükte muhtemelen sıra dışı hiçbir şey olmadığını belirtirdi: Pickwick’in devasa zihninin o alnın altında çalışmakta olduğunu ve Pickwick’in parlak gözlerinin o gözlüğün ardında parıldadığını bilenler için o görüntü gerçekten de ilginçti. Orada yüce Hampstead göllerini kaynaklarına kadar takip etmiş ve Üç Dikenli Balık Kuramı’yla bilim dünyasını çalkalamış adam, ayazdaki derin sular gibi sakin ve hareketsiz, toprak bir kabın en derininde tek başına duran bir numune gibi oturuyordu. Hele de takipçileri hep bir ağızdan “Pickwick!” diye haykırdıklarında tümüyle hayata dönüp harekete geçen o şerefli adam, daha önceden oturmakta olduğu büyük taburede dikleştiğinde ve kendi kurduğu kulübe hitap ettiğinde o gözlük ne kadar da ilginç göründü göze. O heyecan dolu sahne bir sanatçıya nasıl da inceleme malzemesi olurdu! Dilbaz Pickwick, kuyruklu ceketinin ardına zarifçe gizlenmiş bir eli ve parıltılı hitabetini tamamlayacak şekilde havada salladığı diğer eliyle; sıradan bir adam giyse dikkat çekmeyecek ancak Pickwick giyince -o deyimi kullanmama müsaade varsa- istemsiz şaşkınlık ve saygı yaratan o pantolon ve tozluklarını açığa çıkaran dik duruşuyla; onun seyahatlerinin risklerini paylaşmaya gönüllü ve onun keşiflerinin ihtişamına katılmak kaderinde olan adamlarla çevriliydi. Sağında Mr. Tracy Tupman, aşırı duygulu, insana has en ilginç ve mazur görülebilir zayıflık olan aşkla dolu bir oğlanın coşku ve şevkini olgunluk yıllarının bilgelik ve deneyimiyle örten Tupman oturuyordu. Zaman ve beslenme, bir zamanlar romantik görünen bedenini genişletmişti; siyah ipekten yelek giderek genişlemişti; altındaki altın saat zinciri yavaş yavaş Trupman’ın görüş alanında çıkmıştı ve heybetli çene, beyaz kravatın sınırlarını günbegündüz gasp etmişti. Ama değişim Tupman’ın ruhuna dokunmamışt: Başlıca tutkusu hâlen kadınlara olan hayranlığıydı. Yüce liderinin solunda şairane Snodgrass oturuyordu ve onun yanında ise avcı Winkle vardı. İlki şairane biçimde gizemli, mavi, köpek kürkü yakalı bir pelerine sarınmıştı ve diğeri de zaten yeni olan yeşil avcı montuna, ekoseli kaşkoluna ve dar kesim kazağına daha da hava katıyordu.
Mr. Pickwick’in bu durumdaki söylevi, takip eden tartışmayla birlikte kulüp tutanaklarına kaydedilmiştir. İkisi de diğer ünlü kişilerin ele alınışıyla büyük benzerlikler taşımaktadır ve büyük adamların davranışları arasında benzerlik yakalamak her koşulda ilgi çekici olduğundan biz de kaydı bu sayfalara taşıyoruz.
“Mr. Pickwick, itibarın her erkeğin kalbinde önemli bir yere sahip olduğu kanısındaydı diyor sekreteri. Şiirsel itibar arkadaşı Snodgrass’ın kalbinde önemli bir yere sahipti; fetih itibarı da arkadaşı Tupman için benzer şekilde önemliydi ve saha, hava ve su sporları itibarı da arkadaşı Winkle’ın bağrından en başköşede bulunuyordu. O (Mr. Pickwick) kendisi de insani tutkuları ve hislerinden etkilendiğini inkâr edemezdi. (Tezahürat.) Hatta muhtemelen insani zayıflıklarından da. (‘Hayır!’ diye bağırmalar.)
1
Pickwick Kulübü Genel Başkanı ve Üyesi.
2
Pickwick Kulübü Ebedî Başkan Yardımcısı ve Üyesi.