Сүргэ көтөҕүү. Санааны кынаттыыр хоһооннор. Группа авторов
көтүөм эрэ суоҕа.
Оннук көтүөм кэриэтин,
Миигин, баҕар, ыт сиэтин!
Сыттык түүтэ барахсан
Сымнаҕаһа сылаанньытар,
Оттон мин оннук
Ончу сымныам эрэ суоҕа.
Ол кэриэтэ —
Чугуун буолан тохтуоҕум,
Тимир буолан ууллуоҕум.
Көнөтүнэн, судургутук
Олорорум миэхэ ордук —
Киһитинэн киһи курдук:
Эйэлээхтик, арыт уордук;
Сорох арыт сордоно,
Дьону кытта дьоллоно…
Николай Чуор
КИҺИ ТУҺУНАН
Киһини судургутутан
Сибэтиэй оҥоро сатаама,
Эбэтэр уустугурдан,
Халыыбынан хаамтарыма.
Чаҕыл күннээх халлаанныы
Киһи үөрэн чэмэлийиэ,
Арыт хараҥа былыттыы
Хараастан даҕаны ылыа.
Күөх сааһы көҥүл ыытан,
Күлүм-чаҕыл күллэриэ,
Самаан сайыны сатыылатан,
Саамал кымыс дэбилитиэ.
Күһүн кэлиэ, көмнөх түһүө,
Күдэн туман бүрүүкүө —
Син ол тэҥэ олоххо эмиэ
Тыйыс тымныы тыына биллиэ.
Олох дьолун туһа диэн
Киһи Сиргэ айыа-тутуо,
Арыт, баҕар, иҥнэн охтуо,
Онтон эмиэ туран кэлиэ.
Киһи – туспа айылҕа!
Ол иһин араастаах дьылҕа!
Киһини судургутутумаҥ,
Сибэтиэй оҥоро сатаамаҥ!
Байаҕантай
ЭБЭТЭР
Олоҕуҥ муҥур чыпчаалыттан дуу,
дириҥ уораҕайын түгэҕиттэн дуу
таҥнары өҥөйөн көрүөҥ дуу,
эбэтэр өрө хантайа сатыаҥ дуу?
Кыайтарыы күннэрин, кыайыы күннэрин
ырытан көрдөххүнэ аахтара
билиэҥ дуу туох атыннаахтарын,
эбэтэр син биир эбиттэрин?
Ыраатан баран эргиллэн көрдөххө ону,
кыайыыҥ күнэ солуута суох буолуоҕа.
Кыайтарыыҥ да күнэ олус оннук
ый быыһа хараҥа буолуо суоҕа.
Кыһаллыбакка олоруох баара,
кумаардаан да көрбөккө. Кыаллыбат ол…
Сайа
БААЛААМАҤ, ДЬОНУМ!
Сыыһаны гымматаҕым,
Сымыйаны саҥарбатаҕым —
диэбэппин.
Сыыһаны гыммытым —
билбэппиттэн.
Сымыйаны саҥарбытым —
аһынарбыттан.
Бэйэҕэ эрэ аньыыта биллэр
Бэргэн сымыйа баар буолар,
Бааһырпакка, абырыыр,
Баҕар, эмтээҕэр туһалыыр,
Тимирэн эрэри быыһыыр…
Баар этэ биир тылтан көнньүөрбүт,
Сымыйа салгынтан тирэммит —
Ол иһин хардыыта кэҥээбит…
Баар этэ биир кыымтан күөдьүйбүт,
Сымыйа кутааҕа иттибит —
Ол иһин кыһыны тулуйбут…
Баар этэ биир түүнтэн дьолломмут,
Сымыйа иэйиигэ эрэммит —
Ол иһин кэрэни өйдөөбүт…
Баалаамаҥ, дьонум!
Сыыһаны гыммытым,
Сымыйаны – саҥарбытым.
Мария Алексеева
Баалаабаппын
Букатын
Ааспыт күн
Мөккүөрүн,
Көрүн,
Көҥүлүн,
Үтүөтүн,
Мөкүтүн,
Үрүҥүн,
Харатын