Мұсылманның адамгершілік қасиеттері. А. Б. Байзаков
символы ғана емес, сонымен қатар, әділеттің қатты қолы және шындықтың қылышы еді. Оның ашуы – бұл тек қана эмоциялық жарылыс емес, әділетсіздікке қарсы күрестің отты жүрегі еді.
Бірде, үйіне оралған Пайғамбарымыз оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын әйелі Айшаның, оған Алла разы болсын, бөлмесіндегі жаңа перде мен суреттерді көргенде, оның жүрегі қызған темірдей қызып кетті. Бұл көрініс оның бойындағы наразылықтың отын оятты. Өйткені, ол кездегі мүсіншілік пен бейнелеу өнері, Алланың жаратылысына теңестірілуі мүмкін деген қауіп төндіріп тұрған. Сондықтан, Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, бұл істің қате екенін қатты айтып, мұндай әрекеттердің ауыр салдары болатынын ескертті. Оның әрбір сөзі, адал жүректің қатты соғысындай, үйдің ішін шарлап, аспанға жеткендей сезілді.
Тағы бір оқиғада, Усама ибн Зайд, Пайғамбарымызға, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, Бану Махзум тайпасынан бір әйелдің ұрлық жасағанын айтқанда, Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын шариғат бойынша оның қолын кесуге бұйырды. Әрине, бұл шешім оңай болмады. Алайда, Пайғамбарымыз оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын әділеттіліктің жолынан таймады. Ол, өз қызы Фатима болса да, егер ұрлық жасаса, оның қолы кесілетінін айтып, әділеттіліктің қасиеттілігін көрсетті.
Бұл екі оқиғадан біз, Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, ашуының шын мәнін түсінеміз. Бұл әділетсіздікке деген наразылық, шындықты қорғауға деген ықылас, және де Алланың заңдарына деген шексіз құрмет еді. Оның ашуы – бұл қоғамдағы жамандықпен күресуге шақырған үн, әділетті қоғам құруға бағытталған қозғалыс еді.
Жалған сөз – жанның дерті
Алла Тағала Құранда: «…жалған сөздерден сақтаныңдар», – деп бұйырады. Шынында да, шындықтың бағасын білетін мұсылман үшін жалған сөз айту – ең үлкен күнәлардың бірі. Өйткені, ол сөз – бұл тек тілдің ғана емес, жанның дерті. Ол адамның ішкі әлемін улайды, ақыл-ойын бұзады және ақырында, оны тозаққа апаратын жолға салады.
Жалған куәлік беру – бұл жалған сөздің ең қауіпті түрлерінің бірі. Өйткені, ол тек жеке адамның ғана емес, бүкіл қоғамның беделін төмендетеді. Оны берген адам өзгелердің өмірін бұзып, олардың құқығын басып талап, ақырында өзі де қиын жағдайға түсуі мүмкін.
Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жалған сөздің қаупі туралы көптеген хадистер бар, соның бірі: «Сендерге ең ауыр күнәларды айтып берейін бе?» – деп сұрап, одан кейін көпқұдайшылық пен ата-аналарға құрметсіздіктен кейін жалған сөз бен жалған куәлік беруді атап өткен. Бұл сөздерден Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жалған сөзге деген жеккөрінішінің қаншалықты үлкен екенін аңғаруға болады.
Атаулы сөз – бұл адамның жүрегін қараңғылататын, ақыл-ойын бұзатын улы шөп сияқты. Ол адамды қоршаған ортадан оқшаулап, оның өмірін мағынасыз етеді. Сондықтан, шынайы мұсылман өзінің сөзіне жауап беретінін