Час чумы (зборнік). Уладзімір Арлоў
борам падымаўся пунсовы сонечны шчыт.
4
Нізкія дзверы з рыпеннем павярнуліся на «пятцы» і зачыніліся. Немалады, клышаногі і шырокі ў целе кастапраў Даніла адступіў на два крокі і ў цьмяным святле каганца глядзеў на госця. На шырокім насатым твары была насцярожанасць.
Богуш абвёў позіркам хату. Справа ад дзвярэй стаяла гліняная печ і было заторкнутае валаковае вакенца. За печчу – палаці і нары. Уздоўж другой сцяны цягнулася лава, з якой свяціў зялёнымі вачыма кот. У хаце было цёпла і чыста. Па-ранейшаму нішкам Богуш выцягнуў з запазухі і падаў Данілу нешта загорнутае ў анучку. Гаспадар падышоў да каганца на прыпеку. У анучцы была каменная плітка з выяваю аленя і няроўна адбітым краем.
Таксама моўчкі Даніла скінуў на лаву чорны кажух і пацягнуў за цвік, на якім вісела апранаха. Са сцяны лёгка выйшаў урэзак бервяна. Памацаўшы ў схоўцы рукой, кастапраў зноў наблізіўся да святла. На Данілавай далоні побач з пліткаю ляжаў адбіты вугалок. Ён прысунуў яго ўсутыч, і да аленевай галавы прыраслі галінастыя рогі.
– Gott mit uns![6] – ціха загаварыў Богуш.
– Gott mit uns! – як рэха азваўся гаспадар.
– Наш айцец біскуп Альберт шле табе сваё блаславенне, Дзітрых. У Рызе памятаюць пра цябе. Калі мы прывядзём схізматаў да праўдзівай веры… – На дварэ забрахаў сабака, і госць асекся.
– Я не ведаю твайго імя… – сказаў лекар, калі сабака суняўся.
– Ты не зробіш вялікай памылкі, калі будзеш называць мяне братам Тэадорыхам.
– Я думаю, ты прыйшоў не з пустымі рукамі, брат Тэадорых? – унікліва запытаўся кастапраў.
Госць павесіў на канявы слуп кайстру і зняў світку. Паверх палатнянай кашулі на ім была кальчужная безрукаўка.
– Пагаворым пра гэта пасля, – сказаў ён. – Я галодны.
Лекар паставіў на стол ёмісты збан і спод з вэнджаным вепручыным кумпяком. Госць памаліўся, асушыў вялікую шкляніцу і стаў прагна есці, адкройваючы нажом і адпраўляючы ў рот ніштаватыя кусы вяндліны. Кастапраў не еў, але піў упоравень з госцем, пакідаючы на густой барадзе кроплі піва. Здаволіўшыся, Тэадорых адсунуў спод і павёў гамонку далей.
– Перад ад’ездам у Рым айцец біскуп маліўся за здароўе полацкага караля Вальдэмара. Мы чулі, ты добра лекаваў яго…
Кастапраў закруціўся, нібы сеў на гарачае.
– Увосень кароль быў на ловах, і на яго выскачыў паранены дзік. Кароль пашкодзіў руку. Я ўправіў костку і зашыў рану ядвабнымі ніткамі. Да Калядаў кароль забыўся, што ў яго была рана. Ён шчодра заплаціў. Скажы, брат Тэадорых, я кепска зрабіў, што хутка вылечыў караля?
– Табою кіраваў сам Бог. Цяпер цябе часта клічуць у Бельчыцы?
Супакоены лекар падліў у шкляніцы піва.
– Бельчыцкі зялейнік добра лечыць травамі, але ніхто ў Полацку не ўмее так, як Дзітрых, упраўляць косці, – з гонарам сказаў ён.
– Не забывай, што сваё ўменне ты атрымаў ад Госпада. – Тэадорых крыху памарудзіў і, глянуўшы кастаправу проста ў вочы, дадаў:
З намі Бог!