Забойца анёла (зборнік). Вінцэсь Мудроў
змясціцца чалавек дзесяць, не болей.
– Матухна з кулічамі завіхаецца. Як вызваліцца – прынясе вам падсілкавацца. Толькі ж глядзіце… – айцец Антоні хрысціцца на ўваходныя дзверы, – не ў царкве…
– Ну… няўжо не ведаем! – гамузам адзываюцца цеслі, і брыгадзір, закаціўшы вочы, ледзь чутна шапоча: «“Звеставанне” – угары, апосталы – на зямлі».
Па абедзе мужчыны прымасціліся на лаўжы сухога галля за царквой і прагна, у восем рук, пачалі разбіраць прынесеныя матухнай Пелагеяй пачастункі. Пачастункі былі посныя, і мужчыны з тае нагоды ўголас абураліся («Нават сабакам няма чаго кінуць!»), але, дастаўшы са дна бяздоннай кайстры дзве пляшкі гарэлкі, ураз павесялелі.
– Ну, з богам! – выдыхнуў праз пару хвілінаў брыгадзір, куляючы чарку.
У торбе знайшлася толькі адна шклянка, таму пілі па чарзе, піхаючы закарузлыя пальцы ў слоік з кіслай капустай.
Тузік і Кузік сядзелі поруч, шоргалі па траве хвастамі, варушылі азадкамі, а ўчуўшы пах гарэлкі ды перакіслай капусты, разам пырхнулі.
– Што, не смакуе? – гукнуў чарнявы маладзён: ён разліваў гарэлку. – Звыкайцеся… з трапезай нашай, – пасля такіх словаў мужчыны стрымана рагатнулі, а маладзён, адкаркоўваючы другую бутэльку, кіўнуў у бок царквы: – Відаць, Бог усё ж такі ёсць.
– Ёсць, ды не такі, якім яго малююць, – азваўся на тое брыгадзір і, хукнуўшы ў жменю, глынуў другую чарку.
– Усё гэта жыдоўскія штучкі, – падтрымаў размову трэці мужчына – таксама чарнявы і кучаравы, за што атрымаў мянушку Турак. Турак у свой час скончыў педінстытут і на ўсе выпадкі жыцця меў уласную думку. – Мы што, славяне, дурнейшыя за жыдоў? Ды наш фальклор куды больш красамоўны. Казку «Лёгкі хлеб» чыталі? Сапраўдная філасофская прыпавесць! – Турак глынуў гарэліцы, выцер далонню вільготныя вусны. – Адно што жыды пісаць маглі, усё гэта занатавалі. А мы, славяне… – выпускнік педінстытута махнуў рукой і куснуў салёнага гурка.
– Бязбожнік ты, Турак, – убіўся ў размову маладзён, – гарэць табе ў пекле. І габрэяў дарма крыўдзіш. Што яны табе кепскага зрабілі?
Гуркі былі пераспелыя, і хлопцы сплюнулі пад ногі семкі.
– Які ж бязбожнік, калі я перакананы, што Бог ёсць і ён валадарыць светам. Адно што мадэль боскай сутнасці, якую прапануюць папы… – Турак на хвілю задумаўся, маракуючы, як скончыць фразу, і ў гэты момант з-за царквы выйшлі, несучы ў поліэтыленавых мяхах габлюшкі, дзве старыя жанчыны.
– Хаця б далей адышлі… п’янтосы няшчасныя! – гукнула адна з кабет, цеслі нязлосна мацюкнуліся і трэцюю чарку кулялі моўчкі.
Калі, праз гадзіну, падпітыя мужчыны рушылі да хаты, чарнявы маладзён кінуў Тузіку скарынку хлеба і, не да каго не звяртаючыся, запытаў:
– А ці ёсць гэта душа ў сабак? – і Тузік, нават не нюхнуўшы пачастунку, каротка брахнуў:
– Ёсць!
Адвячоркам нібыта бралася на дождж, на даляглядзе пару разоў раскаціста грымнула, але потым усё сціхла, і ўскудлачаная, серабрыстая з краёў хмара няспешна прыхавалася за Бычкоўскім лесам. Наўзамен