ԿՈՐՍՎԱԾ ԲԱՐԴԻՆԵՐ. Рассказ, эссе, две повести, роман, миниатюры. ԼԵՎՈՆ ԱԴՅԱՆ
գտնելու։ Դու չես գտնելու որևէ մեկին, որ կարոտ սիրտը քո ճանապարհին՝ քեզ անմնացորդ նվիրված լինի, լոկ քեզնով շնչի, լոկ ապրի քեզնով։
Սիրիր դու մորդ, սիրիր անդուլ դու ու մի թերացիր սրտիդ ջերմ խոսքը ասելու նրան։
Կգա ժամանակ՝ անողորմ ու ժանտ, ու դու կափսոսաս, ա՛խ, շատ կափսոսաս, որ չես հասկացել յուր ժամանակին ասելու նրան, թե նա ինչքան թա՛նկ, հարազատ էր քեզ ու երբ նա չկա՝ որբ ես դու արդեն։ Դու կհասկանաս, ամեն ինչ հետո դու կհասկանաս, բայց ուշ կլինի, շատ ուշ կլինի։
…Օրերից մի օր տուն կվերադարնաս անայգ ու անմիտ քո հեռուներից և խոտակալած հին բակում կանգնած՝ անկար ու տրտում, կկանչես նրան՝ քար լռությունը կարձագանքի քեզ…
========================
ԻՆՔ ՆԱՆԿԱՐ
Մհեր Մկրտչյանին
Մարդը հոգնած էր, թշվառ ու տրտում, բայց, երևում էր, հույս կար դեռ սրտում:
Նա հավատում էր, որ ծեր բժիշկը կձերբազատի տանջող մտքերից:
– Կյանքում լինում են այնպիսի պահեր, – ասաց այցելուն, – երբ աչքերիդ մեջ արցունքներ չկան, այնինչ սիրտդ մի ծով է արցունքի… Ցավը կեղեքում, խեղում է հոգիդ, – շարունակեց նա:– Երբեմն կարծես ժպտալ չես կարող կամ թե ծիծաղել, բայց դե ժպտում ես, նույնիսկ ծիծաղում, ծիծաղը պետք է, քանզի ծիծաղով թվում է հեշտ է տանել խոր ցավը… Ցավը քարին են տվել, որ տանի, քարը չի տարել` մարդը տանում է: Անողոք ցավը, որ գիշեր ու զօր հանգիստ չի տալիս:
Նա դադար տվեց մի կիսավայրկյան:
– Տասը տարի է` կինս ընկել է հոգեբուժարան, -հոգնատանջ ձայնով վերստին խոսեց:– Իմ որդին ևս, տանը պարփակված, հոգեկան ծանր խախտումներ ունի… Նախանցյալ տարի Արգենտինայում դուստր կորցրի ավտովթարից…
Նա երկար լռեց, խոնջացած տեսքով նայեց բժշկին.
– Ես ոչ ոք չունեմ այլևս կյանքում… Մինչև լույս քնել ինձ չի հաջողվում, տանջվում եմ ծանր մղձավանջներից… Օգնե'ք ինձ, բժի'շկ, իմ այս ցավերին դիմակայելու:
Բժիշկը լռին նայում էր նրան:
– Այստեղ կրկեսում խեղկատակ կա մի, – ասաց բժիշկը:– Հավանական է, ամենաանհոգ խենթը աշխարհի, ամեն մի խոսքից, կատակից նրա` պոռթկուն ծիծաղ է, իմ հիվանդներին երաշխավորում եմ հաճախել նրա ներկայացումներին. ծիծաղը բուժիչ հատկություն ունի, և, գիտեք, այո, շատերը արդեն ապաքինվել են… Դուք էլ այցելեք այդ ծաղրածուին, խորհուրդ եմ տալիս, կօգնի անպայման:
Մարդը հոգնած էր, թշվառ ու տրտում ու, երևում էր, հույսը մարում էր մորմոքուն հոգում: Նա դանդաղ ելավ, դառը հոգոցով հրաժեշտ տվեց ծերուկ բժշկին, առանց ասելու` ինքն է կրկեսի անհոգ ծաղրածուն:
=====================
ԸՆԿԵԼ ԵՍ՝ ԵԼԻՐ
Երբ հանկարծ ընկնում ես գետնին՝ անկարող ելնելու տեղից, և նրանք, ում ողջ կյանքում սատար ես եղել անկաշառ, քո դժվար պահին լքելով՝ թողնում են ցավիդ հետ քեզ մենակ. քո սրտում տեղ չունեն նրանք, քեզ համար չկան էլ արդեն:
Ընկել ես, վերըստին ելիր, քո ցավին եղիր համակիր, հույսդ դիր քեզ վրա՝ ելիր, հուսախաբ այս խախուտ աշխարհում մի նայիր անվերջ դեպի հետ, այնտեղ սպասող չկա քեզ, ինչքան էլ դժվար որ լինի՝ հենվիր ծնկանդ՝ ելիր, քանզի ուրիշն՝ ուրիշի մեռելին պարելով է տանում թաղելու:
Մշտաշարժ այս կյանքում, հիշիր, հաստատուն չկա ոչ մի բան. սերն էլ է անցողիկ, վիշտն էլ, սրտաբուխ խինդն ու արցունքն էլ, սիրո հուշն է միայն մնայուն, որ մինչ մահ ապրում է մեր մեջ:
Ապրիր այդ հուշի պատրանքով, որ լուսագեղ հրաշք քո էակին կհանդիպես