Bałkany-terror kultury. Ivan Colovic

Bałkany-terror kultury

jak mówi Roth, częścią publicznego dyskursu, nadając barwność hasłom, sloganom, graffiti i innym przesłaniom, jakie pojawiły się na manifestacjach towarzyszących zmianom politycznym w tych krajach. Fakt, iż opowieści te utrzymały się także po upadku systemów komunistycznych, wskazuje jednocześnie, że były one nie tylko wymuszoną reakcją na polityczne represje, ale też rodzajem komunikacji werbalnej, typowej dla społeczeństw z przewagą struktury patriarchalnej32

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

1

Maria Todorova, Bałkany wyobrażone, przeł. Piotr Szymor i Magdalena Budzińska, Wołowiec 2008.

2

Edward W. Said, Orientalizm, przeł. Witold Kalinowski, Warszawa 1991.

3

Terry Eagleton, cyt. za chorwackim przekładem Gordany V. Popović, Ideja kulture, Zagreb 2002, s. 51.

4

Pascal Bruckner, cyt. za bośniackim przekładem Dragana Kebeljicia, Sjeta demokratije, Sarajevo 1997, s. 123.

5

W jugosłowiańskiej konstytucji z roku 1971 Muzułmanie otrzymali status narodu, stąd oboczna pisownia Muzułmanie – naród, i muzułmanie – wyznawcy islamu (przyp. MP).

6

Więcej na ten temat zob. Ivan Čolović, Polityka symboli, przeł. Magdalena Petryńska, Kraków 2001, s. 51–60.

7

Więcej na ten temat zob. tamże, s. 132–133.

8

Petar II Petrović Njegoš (1813–1851) – władyka, duchowny i świecki władca Czarnogóry (od 1830), poeta romantyczny (przyp. MP).

9

Matija Bećković, Služba, Beograd 1990, s. 139.

10

Ulrih Bielefeld, cyt. za serbskim przekładem Drinki Gojković, Stranci, prijatelji ili neprijatelji, Beograd 1998, s. 297.

11

Hilandar – zbudowany pod koniec XII wieku przez Stefana Nemanję i jego syna Rastka (świętego Sawę) serbski monaster na górze Athos; cel religijno-patriotycznych pielgrzymek Serbów (przyp. MP).

12

Mowa o Milanie Milutinoviciu, prezydencie Serbii od grudnia 1997 do grudnia 2002 roku.

13

Slobodan Mileusnić, Manastiri kao medjaši srpskog duhovnog prostora, w pracy zbiorowej Geopolitička stvarnost Srba, Beograd 1997, s. 474–476.

14

W bitwie z Turkami na Kosowym Polu (15 czerwca, w dniu świętego Wita, 1389) wojska serbskie i bośniackie pod wodzą księcia Lazara poniosły klęskę, która zapoczątkowała trwającą ponad cztery wieki niewolę, ale powstrzymała dalszy najazd Turków; bitwa ta i jej bohaterowie stali się tematem poezji ludowej (przyp. MP).

15

Dževad Karahasan, Dosadna razmatranja, Zagreb 1997, s. 110–113.

16

Najzwięźlej tę ideę wyraził pewien profesor literatury: „Duchowy obszar narodu, w tym przypadku serbskiego, nie zależy – nie może zależeć – od granic państwowych, bo on istnieje i musi przetrwać nawet wtedy, kiedy państwo zginie albo upadnie, albo drastycznie się zmniejszy” (Dragan Nedeljković, Srpski duhovni prostor u nama, „Zbilja”, 31.12.1998).

17

Dževad Karahasan, Sara i Serafina, Zagreb 1999, s. 5.

18

Jean-Marie Goulemont, Eric Walter, Les centenaires de Rousseau et de Voltaire, w: Pierre Nora (red.), Les lieux de mémoire, Paris 1997, s. 379.

19

Johann Herder, Von Ahnlichkeit der mitteren englischen und deutschen Dichtkunst, 1777, cyt. za: Giuseppe Cocchiara, Dzieje folklorystyki w Europie, przeł. Wojciech Jekiel, Warszawa 1971, s. 193.

20

Alain Finkielkraut, Porażka myślenia, przeł. Maryna Ochab, Warszawa 1992, s. 15.

21

Giuseppe Cocchiara, dz. cyt., s. 300.

22

Habermas opisuje, jak w drugiej połowie XIX wieku niemiecka filologia doprowadziła do przeniesienia punktu ciężkości nauczania w szkołach niemieckich z ludzkości na naród: „Jako nauka, a także poprzez swoją praktykę wydawniczą, przyczyniła się ona do przeniesienia pietystycznie obciążonego wzorca nauczania w niemieckich szkołach z »ludzkości« na »naród«. Najpóźniej od doby cesarstwa w głowach germanistów apolityczny etos naukowości zaczął iść pod rękę z mentalnością stworzoną przez narodowe mity. Zwyczajne nauczanie zyskało charakter uroczysty, niemieckich klasyków wysławiano jako duchowych bohaterów, ich teksty uwielbiano, ale ich nie analizowano” (Jürgen Habermas, cyt. za serbskim przekładem Đorđa Vukadinovicia i Aleksandry Kostić, Postnacionalna konstelacija, Beograd 2002, s. 32).

1

Maria Todorova, Bałkany wyobrażone, przeł. Piotr Szymor i Magdalena Budzińska, Wołowiec 2008.

2

Edward W. Said, Orientalizm, przeł. Witold Kalinowski, Warszawa 1991.

3

Terry Eagleton, cyt. za chorwackim przekładem Gordany V. Popović, Ideja kulture, Zagreb 2002, s. 51.

4

Pascal Bruckner, cyt. za bośniackim przekładem Dragana Kebeljicia, Sjeta demokratije, Sarajevo 1997, s. 123.

5

W jugosłowiańskiej konstytucji z roku 1971 Muzułmanie otrzymali status narodu, stąd oboczna pisownia Muzułmanie – naród, i muzułmanie – wyznawcy islamu (przyp. MP).

6

Więcej na ten temat zob. Ivan Čolović, Polityka

Скачать книгу

Klaus Roth, dz. cyt., s. 53.