S.O.S. dla stawów. Anna Piekarczyk
Wprowadź kwas gamma-linolenowy, czyli związek występujący m.in. w oleju z wiesiołka, który również wykazuje działanie przeciwzapalne.
• Unikajcie pokarmów bogatych w fosforany jak wędliny, kiełbasy, serki topione, produkty gotowe, słodkie napoje typu cola, ponieważ negatywnie wpływają one na bilans wapnia w organizmie.
• Aby dbać o właściwy rozwój kośćca, należy pamiętać o odpowiedniej podaży wapnia i witaminy D w diecie.
• Spożywać należy więcej produktów bogatych w błonnik pokarmowy, który zmniejsza stężenie CRP. Przykładowo, jasne pieczywo powinno się zastąpić pieczywem pełnoziarnistym.
Nie ulegajcie modom dietetycznym. Diety bez laktozy i bez glutenu u zdecydowanej większości osób nie mają żadnego uzasadnienia, a co więcej mogą doprowadzić do niedoborów odżywczych i pogorszenia stanu zdrowia. Zmiany w diecie zawsze warto konsultować z lekarzem i dietetykiem klinicznym.
Oczy
Z uwagi na bezobjawowy i podstępny przebieg zapalenia błony naczyniowej oka oraz poważne powikłania oczne u dzieci z MIZS wskazana jest systematyczna kontrola okulistyczna.
Kąpiele lecznicze
Można zastosować kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe i kąpiele solankowe, które usprawniają mikrokrążenie i regenerację tkanki łącznej. Należy jednak pamiętać, że ciepło nie jest wskazane w okresach zaostrzeń; wtedy preferowane jest zimno. Ciepłe kąpiele stosujemy więc jedynie w okresie remisji objawów.
Psychika
Stwórz dziecku warunki do dobrego snu, odpoczynku, relaksu. W miarę możliwości wyeliminuj czynniki stresogenne, aby nie zaburzać pracy układu odpornościowego oraz nie wywoływać zaostrzenia MIZS.
Stwórzcie bezpieczną przestrzeń do radzenia sobie z chorobą. Jako rodzice/krewni/bliscy dziecka chorującego na MIZS okazujcie wsparcie, zrozumienie, bądźcie otwarci na dyskusję, zapewniajcie o swojej obecności, aby łatwiej pokonać obawy związane z chorobą i leczeniem oraz zmniejszać poziom stresu z nią związany. Im więcej wiemy o chorobie, tym lepiej sobie z nią radzimy.
Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS)
Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) jest przewlekłą chorobą zapalną, odznaczająca się występowaniem zapalenia stawów obwodowych, kręgosłupa lub przyczepów ścięgnistych u osoby z łuszczycą skóry lub paznokci. Czynnikami predysponującymi do rozwoju ŁZS są czynniki genetyczne, środowiskowe, czy infekcje bakteryjne i wirusowe. U chorych na łuszczycę choroba może także rozwinąć się po urazie fizycznym.
Choroba jest bardzo zróżnicowana w zależności od stopnia zajęcia układu ruchu i innych narządów. W badaniach laboratoryjnych u większości pacjentów nie stwierdza się obecności w surowicy krwi czynnika reumatoidalnego, stąd rozróżnienie z RZS.
Chory zmaga się nie tylko ze swędzącymi, czerwonymi i łuszczącymi się plamami na skórze, ale również z obrzękiem, sztywnością czy bólem stawów. ŁZS to przede wszystkim choroba ogólnoustrojowa. Badania kliniczne wskazują, podobnie jak w RZS, na częstsze współistnienie chorób układu sercowo-naczyniowego i zaburzeń metabolicznych u osób z łuszczycą. Obserwowany jest wzrost stężenia cholesterolu całkowitego, LDL oraz wzrost stężenia triglicerydów. Obserwuje się również wzrost zachorowalności na chorobę wieńcową i zawał mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze, zaburzony metabolizm glukozy i często w jego efekcie rozwój cukrzycy. Jako choroby towarzyszące łuszczycy wymienia się również zakrzepowe zapalenie żył, zatorowość płucną, udar mózgu, wrzodziejące zapalenie jelit, chorobę Leśniowskiego-Crohna, czy też niektóre rodzaje nowotworów. Choroba może być także powodem zaburzeń emocjonalnych, a nawet depresji.
Liczne badania potwierdzają związek otyłości i łuszczycy. Nadmierna masa ciała może nie tylko zwiększać ryzyko wystąpienia łuszczycy, ale także wpływać na ciężkość jej przebiegu.
Ważne w ŁZS!
Oprócz leczenia dermatologicznego konieczna jest współpraca z reumatologiem. U większości chorych objawy skórne łuszczycy wyprzedzają pojawienie się zapalenia stawów. Chory skupia się jedynie na leczeniu dermatologicznym, nie zdając sobie sprawy z postępującej choroby reumatycznej, która sieje spustoszenie wewnątrz całego organizmu. Dlatego tak niezbędne jest wczesne rozpoznanie choroby i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Jednym z czynników środowiskowych, które mogą się przyczynić do pojawienia się zmian łuszczycowych na skórze jest nieracjonalna i źle zbilansowana dieta. W świetle najnowszych doniesień ogromną rolę w profilaktyce i leczeniu tej choroby odgrywać może zastosowanie odpowiedniej diety. Wprowadzenie diety niskoenergetycznej, śródziemnomorskiej, czy diety bogatej w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, a także diety wegetariańskiej oraz w niektórych przypadkach bezglutenowej może poprawić przebieg kliniczny tej choroby i przyczynić się do obniżenia ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych u osób obciążonych chorobą.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) jest przewlekłą chorobą zapalną, która wywołuje ból i sztywność głównie w dolnym odcinku kręgosłupa, prowadząc do ograniczenia ruchomości i częściowego lub nieraz całkowitego zesztywnienia zajętych stawów, szczególnie kręgosłupa. Choroba atakuje ludzi młodych między 16 a 30 rokiem życia, bardzo rzadko po 40 roku życia. Częściej jednak na chorobę zapadają mężczyźni. Charakterystyczna dla ZZSK jest tzw. sylwetka narciarza, a więc pochylona do przodu.
Dokładna przyczyna ZZSK nie jest znana. Prawdopodobnie, aby doszło do rozwoju choroby, konieczne jest nałożenie się kilku czynników: genetycznych, immunologicznych i środowiskowych, takich jak zakażenia bakteryjne. Zwrócono uwagę na wpływ bakterii Shigella, Salmonella, Chlamydia, Yersinia powodujących choroby jelit oraz zakażenia dróg moczowo-płciowych, które u osób podatnych mogą inicjować proces zapalny w stawach. Markerem genetycznym choroby jest antygen HLA B27, ale tylko około 2% populacji z tym antygenem choruje na ZZSK. Tak więc większość osób posiadających antygen HLA B27 nie choruje na ZZSK.
Objawy ZZSK (stawowe i pozastawowe):
• ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, promieniujący do pachwin, pośladków i stawów kolanowych, który może pojawiać się w nocy, wybudzając chorego ze snu,
• sztywność poranna,
• ból pięt,
• zaczerwienienie oraz ból oczu, zapalenie tęczówki, nadwrażliwość na światło,
• niedomykalność zastawki aortalnej,