librsnet@mail.ru
Koniec z cukrzycą i otyłością. Mark dr Hyman
zgonów na próbie 820 900 pacjentów i stwierdzono, że chorzy na cukrzycę żyli przeciętnie sześć lat krócej niż inni, przy czym 40 procent diabetyków wcale nie umarło na skutek chorób serca czy zwykle powiązanych z cukrzycą schorzeń15. Zmarli oni z powodu innych komplikacji niezwiązanych bezpośrednio z cukrzycą, a nawet niekoniecznie z nią skorelowanych. Rysuje się zatem oczywista konkluzja, że cukrzyco-otyłość leży u podłoża większości chorób przewlekłych.
Bezpośrednia opieka zdrowotna w USA wyda w następnej dekadzie na chorych na cukrzycę i na stan przedcukrzycowy 3,4 miliarda dolarów, lub inaczej mówiąc, jednego dolara na dziesięć wydanych na opiekę zdrowotną. Otyli obywatele kosztują system opieki zdrowotnej 40 procent więcej niż ludzie z wagą ciała mieszczącą się w normie. Na próbie 10 milionów uczestników rynkowego planu zdrowotnego obliczono, że na pacjentów, którzy nie chorują na cukrzycę, opieka zdrowotna wydaje rocznie 4000 dolarów, w porównaniu z 11 700 dolarami wydawanymi na pacjentów z cukrzycą, i 20 700 dolarami wydawanymi na pacjentów z powikłaniami cukrzycy.
Cukrzyco-otyłość stanowi ogromne obciążenie finansowe dla społeczeństwa. Bezpośrednie i pośrednie wydatki na chorych na cukrzycę w USA w 2007 roku wyniosły 174 miliardy dolarów. Wydatki na pacjentów z otyłością są równie znaczące i wynoszą rocznie aż 113 miliardów dolarów. Te dwa schorzenia od 2000 do 2010 roku już kosztowały nas łącznie 3 biliony dolarów. To jest trzy razy więcej niż szacunkowe koszty reformy całego systemu opieki zdrowotnej!16
Czy otrzymujemy coś w zamian za nasze pieniądze? Czy nasze aktualne podejście wygrywa walkę z tymi całkowicie możliwymi do uniknięcia i wyleczenia chorobami? To oczywiste, że odpowiedź brzmi: nie!
Cukrzyca nie jest problemem jedynie bogatych krajów z dostatkiem pożywienia, jest także chorobą biedoty17, ponieważ wzrasta również w krajach rozwijających się18. W Indiach cukrzyca stanowi większe zagrożenie życia niż choroby infekcyjne. Na Bliskim Wschodzie około 20–25 procent populacji choruje na cukrzycę. Kiedy pojechałem z pomocą na Haiti (najbiedniejszy kraj na półkuli zachodniej) po trzęsieniu ziemi w 2010 roku, zapytałem dyrektora haitańskiego centralnego szpitala publicznego, jakie choroby stanowiły dla nich największy problem przed trzęsieniem ziemi. Odpowiedź była dla mnie zaskoczeniem: choroby serca, nadciśnienie tętnicze i cukrzyca – wszystkie spowodowane cukrzyco-otyłością.
W roku 2020, na świecie będzie mniej niż 20 milionów zgonów na skutek chorób infekcyjnych, ale ponad 50 milionów zgonów z powodu możliwych do uniknięcia przewlekłych chorób związanych z trybem życia – chorób serca, cukrzycy i raka. Wszystkie one są napędzane tymi samymi czynnikami ryzyka – nadciśnieniem tętniczym, nadwagą, brakiem aktywności fizycznej, wysokim stężeniem cukru we krwi, wysokim poziomem cholesterolu i paleniem papierosów. Jednakże 95 procent prywatnych i publicznych środków przeznacza się niemal wyłącznie na zwalczanie chorób zakaźnych lub infekcyjnych19.
Istnieje jednak sposób rozwiązania tego problemu, możliwy do zastosowania i skalowalny, dostępny dla każdego, taki, który chroni, leczy i cofa cukrzyco-otyłość za ułamek tych wielkich kosztów. Niniejsza książka gwarantuje to rozwiązanie poszczególnym osobom, wspólnotom, społecznościom i narodom. Będzie to wymagało wprowadzenia znacznych zmian na wszystkich poziomach, ale każdy z nas ma w rękach moc pokonania tego problemu.
Oprócz leczenia cukrzyco-otyłości na poziomie indywidualnym, będzie nam potrzebny ruch społecznościowy. Nazwałem go Zdrowiejmy razem i w części V wyjaśniam, w jaki sposób wszyscy możemy się przyłączyć do tego ruchu, by wspólnie odzyskać utracone zdrowie. Zaczyna się to od każdego z nas, ale rozciąga na nasze rodziny, społeczności lokalne, miejsca pracy, szkoły, oraz oparte na wyznaniach religijnych organizacje, i przez nas przenika dalej, do rządu i wielkich korporacji.
W następnym rozdziale przyjrzymy się prawdziwym przyczynom cukrzyco-otyłości i zrozumiemy, dlaczego obecne sposoby leczenia nie są skuteczne.
2
Rzeczywiste przyczyny cukrzyco-otyłości
Jako były lekarz izby przyjęć na oddziale ratunkowym dobrze wiem, że dla chorób o ostrym przebiegu i dla urazów nie istnieje nic lepszego niż konwencjonalne współczesne narzędzia lekarskie oraz wiedza lekarzy. Jednakże w przypadku chorób przewlekłych i epidemii cukrzyco-otyłości borykamy się z ogromnym problemem o zasięgu światowym. Dobrze wiemy, że nasze obecne podejście do zapobiegania i leczenia nie jest skuteczne, skoro co roku przybywa wiele milionów nowych zachorowań. Leczenie cukrzycy lekami lub insuliną przypomina wycieranie podłogi, na którą nieustannie leje się woda z kranu. Tak właśnie moja pacjentka Jane, pięćdziesięciotrzyletnia Afroamerykanka na kierowniczym stanowisku w korporacji, była leczona, zanim przyszła do mnie na wizytę.
Przypadek pacjenta: Cofnięcie się cukrzycy
Jane, jako osoba inteligentna i starannie wykształcona, miała możliwości i czas na to, by zająć się swą niewyrównaną cukrzycą, zabrakło jej tylko jednego – nikt jej nie wyposażył w wiedzę i narzędzia, niezbędne do tego, by uniknąć przejścia na iniekcje insuliny (zalecone przez lekarza jako dalszy krok w leczeniu) lub w gruncie rzeczy doprowadzić do cofnięcia choroby. Gdy chorzy na cukrzycę zaczynają stosować wstrzyknięcia insuliny, zazwyczaj przybierają na wadze, podwyższa im się ciśnienie tętnicze oraz poziom cholesterolu i pogłębia się u nich depresja. Właśnie z tego powodu wstrzyknięcia insuliny stają się problemem, a nie rozwiązaniem. Pomagają w obniżeniu stężenia cukru we krwi, ale nigdy nie są sposobem leczenia prawdziwych przyczyn cukrzycy.
U Jane rozwinęła się cała lista schorzeń, w tym podwyższone ciśnienie tętnicze, niski poziom HDL (dobrego cholesterolu), wysoki poziom trójglicerydów oraz zespół bezdechu sennego. Gdy ją poznałem, chorowała na cukrzycę już dziesięć lat i pomimo przyjmowania maksymalnych dawek doustnych leków przeciwcukrzycowych, takich jak metformina i glibenklamid20, jej stężenie cukru przekraczało 300 mg/dl (prawidłowy poziom wynosi mniej niż 90 mg/dl), a hemoglobina A1c (hemoglobina glikowana), której wysokość jest wskaźnikiem przeciętnego stężenia glukozy we krwi w ciągu ostatnich sześciu–ośmiu tygodni, wynosiła 10,3 (idealny poziom to mniej niż 5,5; poziom 6,0 świadczy o cukrzycy).
Jane bardzo się starała, by odżywiać się prawidłowo. Na śniadanie zjadała płatki owsiane, a na obiad i kolację mięso z kurczaka i sałatki. Jednakże w nocy jej apetyt wzrastał nieopanowanie i wówczas rzucała się na pokarmy wysokowęglowodanowe, słodycze i lody. Zazwyczaj, wracając z pracy wieczorem, była zbyt zmęczona, by gotować sobie posiłki albo wykonywać ćwiczenia fizyczne. Właściwie była do tego stopnia wyczerpana, że przygotowywała się do przejścia na wcześniejszą emeryturę, ponieważ miała trudności z koncentracją i nie dawała sobie rady z obowiązkami w pracy.
Lekarze przepisali jej beta-blokery na nadciśnienie tętnicze oraz Lipitor21 na wysoki cholesterol (a oba te leki pogarszają cukrzycę i insulinooporność). Nie ulega wątpliwości, że Jane miała pewne czynniki predysponujące do zachorowania na cukrzycę – jej ojciec zmarł w wieku pięćdziesięciu pięciu lat na udar mózgu (i najprawdopodobniej miał stan przedcukrzycowy), a jej matka i ciotki chorowały na cukrzycę typu 2.
Jane była otyła, przy wzroście 158 cm ważyła 86,5 kilograma, a jej BMI wynosił 34. Miała bardzo wysokie ciśnienie tętnicze – 164/104,
Emerging Risk Factors Collaboration et al. Diabetes mellitus, fasting glucose, and risk of causespecific death.
Huang E.S., Basu A., O’Grady M., Capretta J.C. Projecting the future: diabetes population size and related costs for the U.S.
Seligman H.K., Schillinger D. Hunger and socioeconomic disparities in chronic disease.
Yach D., Hawkes C., Gould C.L., Hofman K.J. The global burden of chronic diseases: overcoming impediments to prevention and control.
Ibid.
Glibenklamid, pochodna sulfonylomocznika II generacji, w Polsce dostępny jako lek Euclamin (przyp. tłum.).
Lipitor, lek zawierający atorwastatynę, w Polsce dostępny w postaci kilkunastu preparatów o innych nazwach, m.in. Atoris, Atovasterol, Tulip (przyp. tłum.).