Ludzie bezdomni. Stefan Żeromski
(fr.) – daw. drobna moneta fr. (dwudziesta część franka). [przypis redakcyjny]
54
soupe au riz (fr.) – zupa z ryżu. [przypis redakcyjny]
55
Dolet, Étienne (1509–1546) – drukarz i pisarz fr. okresu Odrodzenia, stracony za postępowe poglądy na placu Maubert, gdzie od 1887 r. stoi jego pomnik. [przypis redakcyjny]
56
les dos – w gwarze fr.: sutenerzy, alfonsi. [przypis redakcyjny]
57
marmittes – w gwarze fr.: dziewczyny uliczne. [przypis redakcyjny]
58
salon des morts (fr.) – salon umarłych. [przypis redakcyjny]
59
argot parisien (fr.) – gwara paryska. [przypis redakcyjny]
60
c’est de la prison que j’t’écris (…) a Saint Lazare (fr.) – Piszę do ciebie z więzienia, / mój biedny Hipolicie, / nie wiem sama, co mi się wczoraj stało / w czasie wizyty; / to jedna z chorób, których się nie dostrzega, / kiedy się zaczynają, / co nie przeszkadza, że dziś jestem z całą bandą / u Świętego Łazarza! [przypis redakcyjny]
61
aż dotąd pali moją duszę – przytoczone słowa (w trochę zmienionym brzmieniu) pochodzą z wiersza Adama Asnyka Ta łza. [przypis redakcyjny]
62
Haussonville, Gabriel (1843–1924) – konserwatywny polityk i pisarz francuski. [przypis redakcyjny]
63
„Paryż” za murem powązkowskim – aluzja do placu Parysowskiego, którego okolice zamieszkiwała uboga ludność Warszawy. [przypis redakcyjny]
64
o jakich się filozofom nie śniło – ironiczna aluzja do słów Hamleta o dziwach na ziemi i w niebie z tragedii Shakespeare’a. [przypis edytorski]
65
homeopatyczny – tu: drobny, nikły. [przypis redakcyjny]
66
ce sont des (fr.) – to są. [przypis redakcyjny]
67
ordynarny – tu: zwykły, prosty, codzienny. [przypis edytorski]
68
pleuritis purulenta (łac.) – zapalenie opłucnej z wysiękiem ropnym. [przypis redakcyjny]
69
krakowski Kazimierz – dzielnica Krakowa, daw. zamieszkiwana prawie wyłącznie przez ludność żydowską. [przypis redakcyjny]
70
co się tycze – dziś popr.: co się tyczy. [przypis edytorski]
71
Spencer, Herbert (1820–1903) – ang. filozof i socjolog pozytywistyczny. [przypis redakcyjny]
72
amicus Plato, sed magis amica veritas (łac.) – „Wprawdzie Plato jest przyjacielem, lecz większą przyjaciółką prawda”; wyrażenie przypisywane wybitnemu filozofowi gr. Arystotelesowi (IV w. p.n.e.), który będąc uczniem Platona, odrzucił i poddał krytyce jego idealistyczną teorię idei jako pierwowzorów rzeczy. [przypis redakcyjny]
73
paradoks – sąd wyrażający myśl sprzeczną (czasem tylko pozornie) z ogólnie uznanymi zasadami. [przypis redakcyjny]
74
magna pars fui (łac.) – brałem wielki udział (zwrot przysłowiowy). [przypis redakcyjny]
75
horribile dictu (łac.) – strach się przyznać. [przypis redakcyjny]
76
zoil – złośliwy, małostkowy krytyk; nazwa pochodzi od imienia greckiego mówcy Zoilosa (II w. p.n.e.), autora zjadliwych krytyk skierowanych przeciwko Homerowi. [przypis redakcyjny]
77
ablucja (z łac.) – obmycie. [przypis redakcyjny]
78
bil angielski (z ang. bill of rights) – ustawa przyjęta przez parlament angielski i zatwierdzona przez króla. [przypis redakcyjny]
79
esprit d’escalier (fr.) – odpowiedź przychodząca poniewczasie (dosł. „na schodach”); spóźniony dowcip. [przypis redakcyjny]
80
elukubracja – mozolnie wypracowany utwór, ale bez talentu. [przypis redakcyjny]
81
prosektor – kierownik prosektorium. [przypis redakcyjny]
82
szajgec – nieżydowski (chrześcijański) chłopiec. [przypis edytorski]
83
rozciągniony – dziś popr.: rozciągnięty. [przypis edytorski]
84
drzewo octowe – także: sumak odurzający, sumak octowiec (Rhus typhina); gatunek rośliny z pochodzącej z Ameryki Płn., mający w Polsce status antropofita zadomowionego i uprawiany dla celów ozdobnych, roślina miododajna; krzew a. niskopienne drzewo o parasolowatej koronie i liściach nieparzystopierzastych (mierzących do 0,5 m), wybarwiających się jesienią na kol
1
2
3
4
5
6
7