Potop. Генрик Сенкевич
– wielki, ozdobny kielich. [przypis redakcyjny]
77
banitem – dziś popr. forma N. lp: banitą. [przypis redakcyjny]
78
posesjonat – właściciel posiadłości ziemiskiej. [przypis redakcyjny]
79
czekan – tu: ludowy flet czeski lub węgierski. [przypis redakcyjny]
80
kawalkator – zawodowy trener i ujeżdżacz koni, szczególnie ceniony w Rzeczypospolitej szlacheckiej. [przypis redakcyjny]
81
lafa – daw. płaca, żołd. [przypis redakcyjny]
82
furda (daw.) – błahostka. [przypis redakcyjny]
83
bachmat – koń używany daw. przez jazdę polską i tatarską. [przypis redakcyjny]
84
koń husarski – specjalnie wyhodowana rasa wysokiego, odpornego i szybkiego konia służącego husarii w walce. [przypis redakcyjny]
85
żmudzin – koń żmudzki, rasa konia domowego, hodowana na Litwie i Żmudzi, głównie do prac rolnych i do zaprzęgu. [przypis redakcyjny]
86
kałmuk – mały, krępy koń stepowy. [przypis redakcyjny]
87
exul (łac.) – wygnaniec. [przypis redakcyjny]
88
kiep – głupiec, dureń. [przypis redakcyjny]
89
sanna – jazda saniami po drodze usłanej śniegiem. [przypis redakcyjny]
90
bekiesza – długi, męski płaszcz podbity futrem. [przypis redakcyjny]
91
pasy drzeć – obdzierać żywcem ze skóry. [przypis redakcyjny]
92
dereszowaty – koń maści karej, gniadej lub kasztanowatej z domieszką białych włosów. [przypis redakcyjny]
93
tobie zasię – tobie nic do tego, nie twoja sprawa. [przypis redakcyjny]
94
jubka – damski kaftan z rękawami do łokcia, noszony w XVII–XVIII w. [przypis redakcyjny]
95
komiliton – towarzysz broni. [przypis redakcyjny]
96
Kiejdany (lit. Kėdainiai) – miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
97
kontent – zadowolony. [przypis redakcyjny]
98
kołpaczek – wysoka, stożkowa czapka futrzana, od XV do XIX w. noszona w Polsce. [przypis redakcyjny]
99
staje – daw. miara długości, w różnych okresach i okolicach licząca od 100 do 1000 m. [przypis redakcyjny]
100
bojarzyn a. bojar – rycerz, szlachcic litewski lub ruski. [przypis redakcyjny]
101
Upita (lit. Upytė) – w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis redakcyjny]
102
asygnacja (z łac.) – dokument, pisemne zlecenie wydania pieniędzy lub innych świadczeń. [przypis redakcyjny]
103
łyczek (daw., pogard.) – mieszczanin. [przypis redakcyjny]
104
oprymować (z łac.) – daw. gnębić, uciskać. [przypis redakcyjny]
105
sukurs (z łac.) – pomoc, ratunek. [przypis redakcyjny]
106
wilczura – daw. futro z wilczych skór. [przypis redakcyjny]
107
Upita (lit. Upytė) – w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis redakcyjny]
108
nicpotem (daw.) – do niczego. [przypis redakcyjny]
109
infamia (daw.) – sądowe pozbawienie czci i praw obywatelskich. [przypis redakcyjny]
110
Mejszagoła – miasteczko na Litwie. [przypis redakcyjny]
111
kostera – hazardzista, oszust karciany. [przypis redakcyjny]
112
auxilia (łac.) – wsparcie. [przypis redakcyjny]
113
sieść (daw.) – siąść. [przypis redakcyjny]
114
łyczek (daw., pogard.) – mieszczanin. [przypis redakcyjny]
115
ciura – daw. człowiek należący do czeladzi obozowej, wojsk. pachołek. [przypis redakcyjny]
116
konwikcja (daw., z łac.) – przekonanie. [przypis redakcyjny]
117
deliberować (z łac.) – tu: dyskutować. [przypis redakcyjny]
118
polityczny (z łac.) – uprzejmy, grzeczny. [przypis redakcyjny]
119
podbechtać – nastawić kogoś przeciwko komuś lub czemuś, podrażnić czyjąś dumę, ambicję. [przypis redakcyjny]
120
wyporek