Maal. Nicole Strauss
nie.
“Tee, Manon? Dale?” vra Katinka beleefd.
“Nee dankie, Ma,” antwoord Manon en wend haar direk tot die bottel wyn in die yskas. Sy skink twee glase vol, gee een vir Dale sonder om te vra of hy wil hê of om na hom te kyk. “Waar is Pappa?” wil sy weet, en sluk ’n mondvol wyn.
“Hy’t gaan koffiebone koop,” antwoord Katinka, “en vir Ouma gaan haal.”
Emile sit ongemaklik op die hoë kombuisstoeltjie en gooi vir homself ook ’n glas wyn. “Hoe gaan dit met die show?” vra hy vir Manon.
“Fantastic,” sê Dale. Smalend, dink Katinka. Hy bly staan, klou aan sy wynglas soos ’n bidkraal, druk sy ander hand diep in sy sak.
Manon kyk hom vies aan, draai dan na Emile. “Dit gaan gréát, dankie, Emile. Al die shows is uitverkoop. Gisteraand het ons ’n standing ovation gehad. Al het ek in die middel van my monoloog oor ’n simpel prop geval.”
“Manon! Wat op aarde het gebeur?” vra Katinka.
“Ag, niks eintlik nie, Ma, ek het getrip en geval. Maar die gehoor was baie beïndruk deur my recovery en die director ook. Ek dink die show was selfs beter as gewoonlik!”
Katinka verwonder haar aan die gemak waarmee haar dogter deur die lewe gaan. Sy was nog altyd so. Niks kry haar onder nie.
“Wie kom almal?” vra Manon. Haar glas staan op die tafel langs die brood wat sy van die deli af saamgebring het. Fyn druppels vorm aan die buitekant van die glas; wanneer sy dit neersit na nog ’n gulsige sluk, bly die merke van haar vingers daarop agter. Sy trek stukke brood uit die wit papiersak en druk dit in haar mond. “Nog nie geëet vandag nie,” mompel sy tussen die happe deur.
“Ons is maar min,” antwoord Katinka. “Net julle vier en Ouma. En Charlotte.” Sy vee haar hande aan haar voorskoot af. “Kom help my gou dek, toe. Fred, sal jy vuur maak, asseblief?”
Hulle stap deur sitkamer toe. Sy hoor die garagedeur en Frederick se dreunende motor. Die kar kom tot stilstand en deur die venster sien sy sy netjiese figuur in die binnedeur van die motorhuis verskyn. Sy serp flap in die wind. Hy hou die deur vir sy ma oop. Hy help haar by die paar trappies af tot in die tuin. Haar grys haartjies staan regop in die wind. Die bene wat onder haar rok uitsteek, lyk broos, asof die wind hulle soos blomstele sal kan knak. Sy sukkel struikelend en koes vir die druppels wat koud op haar gekrimpte koppie val. Frederick hou sy ma aan haar elmboog vas. Met sy ander hand probeer hy ’n groot geel sambreel oor haar oopvou. Sy silwer kuif wat gewoonlik sorgvuldig teruggekam is, is plat oor sy voorkop gevee deur die reën. Sy swart leerbaadjie glim nat. Hy trap per ongeluk die tuinpaadjie mis en sy nuwe skoen beland in die modder. Katinka kan hom nie hoor nie, maar sy weet dat hy ergerlik en onderlangs vloek. Sy ma hou haar dun armpies uit na die reën, vang die druppels soos ’n kind en lek dit uit haar hand. ’n Vlaag wind skep die sambreel en vou dit toe, soos ’n tulp. Frederick gooi dit vererg eenkant en gebruik al twee arms om sy ma stoep toe te stuur. Sy skud giggelend die water uit haar hare. Katinka maak die voordeur oop en lei haar skoonma na binne. Die ouer vrou trek haar skoene uit en stop dit in Katinka se hande sonder om te groet.
“Ag, kind, maak tog die skoene droog voor die vuur? Ek kan nie sien waar dit is nie, maar ek ruik ’n gestokery.”
Die reuk van vuurrook kom weliswaar uit die sit- en eetkamers waar Fred en Emile aan die vuurmaak is. Frederick skud sy kop vir Katinka; soos altyd wanneer hy sy ma sien, ontstel haar agteruitgang hom.
“Hallo, Ouma,” kom groet Fred haar in die voorportaal.
“Hallo, kind,” sê sy vaag. Fred lei haar sitkamer toe; sy pas onder sy arm in. Sy staan klein, op haar kouse, haar hande voor die skrale vuurtjie teen mekaar en vryf. Hy skuif vir haar ’n stoel nader.
Die telefoon lui. Katinka los Elize se skoene voor die rokende vuur. Sy antwoord uitasem wanneer sy die toestel tussen die Sondagkoerante vind.
“O, hallo Charlotte,” sê sy in die gehoorbuis. “Natuurlik nie.” Sy kyk na Fred terwyl sy praat. “Sien julle nou-nou. Baai.” Sy plaas die telefoon op sy mikkie terug, en help Elize om die glas wyn wat Frederick vir haar gebring het op die tafeltjie langs haar stoel neer te sit.
“Dit was Charlotte,” sê sy, onnodig. “Melissa is by die huis vir die naweek en sy wou weet of sy haar maar kan saambring hiernatoe.” Sy maak die stapel koerante op die koffietafel netjies. “Wat kon ek sê?” Sy rig die vraag aan Fred, wat hande in die sakke voor die kaggel staan. Die vuur brand nou goed, vlamme speel teen die agterkant van die antieke kaggel (daar is vier in die huis) en hou die oë van die omstanders asof hulle hulself daarin kan sien. Weerkaatsings van die vlamme dans in die donkerrooi teëltjies wat die kaggel omring.
Fred kyk nie van die vuur af weg nie. “Whatever,” sê hy.
Katinka stap kombuis toe. By die tafel in die kombuis sit Manon en Frederick. Sy oë blink, soos altyd wanneer sy dogter haar volle aandag op hom toespits; sy doen dit graag. Katinka wonder wanneer laas sý en Frederick so intens met mekaar gepraat het. Manon hou haar pa se hand vas terwyl sy besield, asof op die verhoog, die vorige aand se val in die fynste besonderhede met hom deel.
Frederick lag goedig wanneer die vertelling verby is. “Ek het mos gesê jy moet van die verhoog af wegbly. En nie net omdat daar gevaarlike props rondlê nie.”
“Waar is Dale?” vra Katinka.
“Rook buite,” sê Manon en hop van die stoeltjie af om haar ouma te gaan groet.
“Dit ruik heerlik,” sê Frederick wanneer hy en Katinka alleen in die kombuis agterbly.
“Hmm,” sê sy, en maak die oond oop waar die skaapboud al van die vorige aand af bak. Die reuk van knoffel en roosmaryn vul die kombuis. Sy haal die skottel uit die oond en sit dit op die tafel neer.
“Lieflik,” sê Frederick.
Vir Katinka is hierdie die maklikste ete vir ’n spul mense: goeie vleis, oornag gaargemaak, met heel stukke knoffel en kruie, sodat dit murgsag bak en ’n mens dit met ’n vurk uitmekaar kan trek. Sy bedien dit met ryspasta en geroosterde rosa-tamaties en parmesaankaas. Die slaai sal sy klaarmaak wanneer al die gaste hier is; dit gee haar die kans om na die kombuis te ontsnap terwyl die ander mense met wynglase soos skilde voor hulle in die huis rondstaan en geselsies maak.
Die interkom lui weer en Frederick staan op om die bedremmelde gaste by die voordeur in te laat. Katinka haal diep asem voordat sy die kombuis verlaat en haarself by almal in die sitkamer voeg.
Die mense is daar, die slaai is klaar, die kos gereed. Katinka begin die langsame proses om almal om die tafel gesete te kry. Sy verpes die getalm van gaste om ’n plek te vind, hul traagheid om eerste te skep, die ordentlikheid waarmee hulle hul messe en vurke opneem, die gerei onseker in die lug laat hang voordat hulle die eerste hap alte versigtig vat – so asof dit ’n belediging is om te wys dat jy eintlik hier is om te eet. Katinka staan soos ’n boetebessie voor die vuur wat ook in die eetkamer brand, en wys plekke aan.
“Frederick, sit jy daar op jou plek by die seevenster,” beveel sy. Hy gaan sit aan die hoof van die tafel. Langs hom sit sy ma, en langs haar Charlotte. Dan Emile, en aan die ander kop, Manon. Aan die ander kant van die tafel sit Dale, Melissa, Fred en sy.
Katinka kyk hoe haar gaste skep. “Dit lyk wonderlik, Ma!” roep Manon en almal beaam dit. Almal behalwe Dale, wat ’n vegetariër blyk te wees. Hy skep vir hom die helfte van die slaai, en stuur dan die bak om die tafel. Katinka merk Fred se irritasie wanneer Melissa die bak liefies vir hom hou en vra dat hy vir haar ekstra aspersies skep.
Messe en vurke kliek, maar verder is dit stil om die tafel, soos altyd wanneer mense Katinka se keurige en smaaklike kos eet. Wanneer almal alles geproe en die ergste honger weggeëet het, begin die gesprekke weer loop.
“Hoe gaan dit by die aftree-oord, Ma?” vra Frederick. Hy help sy moeder om haar kos met die vurk raak te steek.
“Ag goed, dankie, Boetie, dis net daai oom Flippie wat so ’n oorlas van homself maak; elke dag wil hy by my sit as ons eet.” Frederick