Die man met die geel oë. Ena Murray
En daarna . . .”
Sy sluk. Die res hoef sy haar broer nie te vertel nie.
“En toe hy hier uitloop, was hy vas op sy bene en doodkalm. Hy het nog gesê . . .”
“Ja, wat? Wat het hy gesê?”
“Dat ek van hierdie nag moet vergeet . . . heeltemal moet vergeet . . . Hy het op normale stemtoon vir my tot siens gesê en reguit na die motor gestap en doodnormaal weggetrek.”
Len de Groote sug diep.
“Wel, my sus, dan het hy eers regtig gaan feesvier nadat hy van jou af weg is, want ek sê vir jou hy móét smoordronk gewees het om vanoggend so ’n babelaas te hê. En sy klere was in ’n toestand! Of het dit so in die restaurant geskeur?”
“Nee! Hy het een man bo-oor ’n tafel geslaan, maar niemand het aan hom geraak nie. Len . . . Len, wat gaan aan? Ek ken Brand nie só nie. Dis asof hy . . . berserk is . . . ’n persoonlikheidsverandering ondergaan het, of . . . of is hierdie die regte Brand Böhm?”
Len de Groote byt op sy onderlip. Hy kan hom voorstel hoe sy sus moet voel. Sy was nog altyd ’n koelkop met mansmense, maar hy weet dat sy besonder baie van Brand Böhm begin hou het. Maar dit help nie om feite te probeer verdoesel nie. Brand het verlede nag onaanvaarbaar opgetree, en niemand ken hom goed genoeg om te weet of dit nie dalk sy ware aard is nie.
“Ek bel jou later wanneer ek meer duidelikheid gekry het. Ek moet nou gaan, sus. Mooi bly.”
Sy ontsteltenis is groot toe hy ’n leë bed en ook ’n leë badkamer aantref. Majoor Brand Böhm is skoonveld. Hy kon sweer die man sou vir minstens vier uur nie geweet het hy is op hierdie aarde nie.
Dis nie vir kaptein De Groote nodig om sy vriend se verdwyning te rapporteer nie. Hy is voorgekeer toe hy probeer het om in gewone klere by die hoofhek uit te glip. En hy is reeds in die kolonel se kantoor. Die kolonel is sy selfbeheersing heeltemal kwyt ná hierdie laaste skok: dat Brand Böhm soos ’n droster en lafaard wou wegsluip!
“Is jy van jou sinne beroof!”
Natuurlik verwag hy nie ’n antwoord nie, en hy kry ook nie een nie. Majoor Brand Böhm lýk soos ’n man wat verlede nag baie groot makietie gehou het, maar swaksinnig is hy beslis nie. Hy kyk die kolonel nou vas in die oë, en dit lyk of die ouer man kan ontplof.
“Weet jy wat jy aangevang het? Besef jy dat jy summier ontslag kan kry ná al jou . . . hierdie . . .” Sy woordeskat skiet te kort.
“Ja.”
“Ja, wie?”
“Ja, kolonel.”
“Verdomp, man, jy weet nie van die helfte . . .”
“Ek weet van alles.”
’n Mens val nie jou kolonel in die rede nie. En jy rits nie jou oortredinge af asof jy trots is daarop nie.
“Ek het eers die brigadier se motor onder ’n vals voorwendsel geneem . . .”
“Gesteel, bedoel jy?”
“Toe is ek na daardie snob-eetplek . . .”
“Nadat jy eers ’n paar duisend rand wat in die brigadier se motor was, in jou sak gesteek het . . .”
“Het ek?” Brand Böhm lyk ’n oomblik eerlik verward, só opreg onskuldig dat dit die kolonel gerus tot raserny kan dryf.
“Dan het ek seker. Ek hét ’n klomp geld by my gehad, en ek weet dis beslis nie uit my bankrekening getrek nie . . .”
“Majoor Böhm . . .” en die are bult teen die kolonel se nek, “. . . jy het die geld gesteel soos jy die motor gesteel het.”
’n Skouerophaal vertel dat dit nie juis veel saak maak wie se geld hy so entoesiasties geblaas het nie.
“Toe slaan ek ’n ou oor ’n tafel wat aangehou het met my foeter . . .”
“Volgens getuies het jý eerste begin slaan, en vir jou inligting, die man wat jy geslaan het, is ’n Duitse diplomaat!”
“Regtig? Hoekom het hy nie so gesê nie? Ek het gedink hy is een van die kelners en wou my nie bedien nie. Ek het nie ge-”
“In godesnaam!” Die kolonel slaan met sy vuis op die tafel. “Wie was die dame by jou?”
“Dame?”
Die kolonel grynslag. “Ja, ek wonder ook of sy ’n dame kan wees. As sy kans gesien het om saam met jóú . . . Wie is sy?”
“Nie ’n benul nie. Ek het nie in haar naam belanggestel nie.”
Die kolonel soek na ’n sigaar. “Toe is jy na al wat hool is en op elke plek het jy baklei gesoek en . . .”
“Nee. Nee. Ons is eers na die meisie se plek toe.” Die geel oë kyk onbeskaamd na die bevelvoerder. “U sou ook, kolonel. Sy was baie mooi en . . .”
“Dankie, Böhm, maar ek dink nie ons smaak stem ooreen nie.” Die kolonel se nek word rooi.
“Soos u sê, kolonel,” sê Böhm droog, gedagtig aan die kolonel se lywige gade.
“En nadat jy jou simpel gefuif en in hoeveel gevegte was, jaag jy deur ’n padblokkade en gooi die brigadier se motor om, en jy doen dit só deeglik dat dit ’n algehele wrak is.”
“Ja, kolonel.”
“En toe jy netnou nugter word, wil jy dros.”
Die laaste vlammetjie van hoop sterf in die kolonel toe die antwoord dadelik kom: “Ja, kolonel.”
“En dit alles doen jy in uniform!”
“Nee, kolonel. Nie alles nie. In die woonstel . . .”
“Stil!” Die kolonel vind niks amusant of gevat nie. “Ek sal die saak aan die brigadier rapporteer. Nie dat dit nodig is nie. Dit is sý motor wat in die gedrang is. Tot tyd en wyl word jy . . .”
Die telefoon skril op sy lessenaar. Hy luister, sê fronsend. “Ekskuus, generaal?” ’n Oomblik stilte. “Goed, generaal. U sê . . . hy word summier ontslaan? Dadelik? Nóú? Ja, generaal.”
Die telefoon klap hard terug op die mik.
“Jy hoef nie te dros nie, Böhm. Jy mag gaan. Ontvang jou summiere ontslag.” Hy sluk. Sy beste man! “Toe, wat staan jy nog? Gaan pak jou goed en gee pad voor my oë!”
Toe kaptein Len de Groote navraag doen oor Brand Böhm, oortuig daarvan dat hy hom in arres sal vind, is hy ’n ewe verslae man toe hy hoor dat Böhm summiere ontslag gekry het en reeds weg is.
Waarheen? Niemand weet nie, die kolonel ook nie en hy wil ook nie weet nie.
“Kolonel, is u seker . . .?” waag die kaptein dit. “Êrens is hier iets vreemds aan die gang. Dis nie Brand . . . majoor Böhm se styl om so onverantwoordelik op te tree nie.”
“Kaptein, hy het nie onverantwoordelik opgetree nie. Hy het krimineel opgetree. Die opdrag het van die generaal self gekom. Böhm is summier ontslaan.”
“Maar hy moes tog ’n adres laat, nie waar nie? Sy salaris . . .”
“Dit was gister betaaldag, kaptein. Hy het sy salaris ontvang. Die res kan deur sy bankrekening gedoen word. Sy woonadres is nie van belang nie. Is daar nog iets, kaptein?”
“Nee, dankie, kolonel.”
So word die ontstellende nuus ook aan Weza de Groote oorgedra.
“Miskien slaan hy nog daar by jou uit. Laat my dadelik weet as hy by jou aankom of as hy jou dalk bel.”
Kaptein De Groote en sy suster het geen hoop om Brand Böhm gou, indien ooit weer, te sien nie. Op daardie oomblik skuif daar ’n motor stadig langs hom in waar hy op ’n sypaadjie aanstap. ’n Ruit skuif effens af.
“Op pad êrens heen, majoor?”
“Ek