Susanna M Lingua Gunstelinge 5. Susanna M. Lingua
die hals haal. En moet my asseblief nie weer bel nie, want jou oproepe is oorbodig en absoluut onwelkom. Tot siens!” Sy plak die gehoorstuk so hard neer dat Mark verbaas opkyk.
4
Dit is byna agtuur toe Elmarie Vrydagoggend ontwaak. Sy weet dit is tyd om op te staan, want sy moet vandag begin inpak om na die ander woonstel te verhuis, en dan kom Mark se grootouers ook nog vanmiddag kuier. Dit is so lekker om sommer net te lê en dink aan die aangename vakansie wat hulle in Durban deurgebring het, en die feit dat sy twee maande lank nie hoef te werk nie – altans, ’n jaar nie hoef te werk nie.
Sy stoot haar bene stadig van die bed af en trek haar kamerjas en pantoffels saggies aan om Mark nie wakker te maak nie.
Na ontbyt begin sy dadelik om haar en Mark se klere in te pak; daarna gaan haal sy kartondose by die naaste supermark, en begin dan in aller yl om die breekware in die kombuis in te pak. Hulle middagete bestaan uit gebraaide hoender, aartappelskyfies en slaai wat sy van ’n restaurant af bestel het.
Soos gewoonlik gaan Mark na ete ’n uur of wat slaap. Elmarie het die skottelgoed gewas en wou net die inpakkery voortsit, toe die deurklokkie lui. Dit val haar meteens by dat die Dekkers gevra het om Mark vanmiddag te besoek.
Sy kyk vlugtig in die spieël wat aan die woonkamer se muur hang en druk haar hare met haar hande reg. Haar swart langbroek en rooi bloese lyk nog netjies, dus voel sy gereed om die mense te ontvang – al is daar nie ’n tikkie grimering aan haar gesig nie.
Sy maak die voordeur oop, herken Schalk dadelik en nooi hulle binne. Die jong man stel sy oom en tante aan Elmarie voor, en sy nooi hulle om te sit.
“Ek vrees Mark slaap op die oomblik,” stel sy die gaste bedaard in kennis. “Hy gaan slaap gewoonlik na middagete, en ek dink dit is glad nie gesond om ’n kind se roetine te verander nie. As u baie gretig is om hom te sien, staan dit u vry om na sy kamer te gaan.”
Sy neem hulle na die balkonkamer waar Mark heerlik op sy rug lê en slaap soos ’n blonde krulkop-engeltjie met sy pienk wange en sagte rooi lippe. Sy grootouers staan lank na hom en kyk, dan val hulle oë op die twee foto’s wat op Mark se spieëltafel pryk. Hulle neem die twee foto’s en kyk lank na hulle ontslape seun en na die mooi meisie vir wie hy so vreeslik lief was.
Hulle plaas die twee foto’s terug op die spieëltafel en keer dan terug na die woonkamer. Dit is die oubaas wat eerste praat toe hy bewoë sê: “Ek verstaan jou ontslape suster, Luzaan, het in groot armoede verkeer na Mark se geboorte, maar wat ek nie verstaan nie, is waarom jy haar nie bygestaan het nie, mevrou Zeeman. Ek verstaan dat jy ’n baie goeie salaris verdien.”
“Ek vrees ek het nie eens geweet dat Luzaan ’n kind verwag het nie, meneer Dekker. Ek dink julle sal beter verstaan as julle haar laaste brief aan my lees,” sê Elmarie en gaan haal die brief wat Luzaan voor haar dood geskryf het.
Sy keer na ’n paar oomblikke terug en hou die brief na die ou man uit terwyl sy sê: “Ek sal solank gaan tee maak terwyl u almal die brief lees.”
Al drie die Dekkers is vreemd stil toe Elmarie die dientafeltjie na die woonkamer toe stoot en hulle met tee en melktert bedien.
“Ek kan nie verstaan hoe dit moontlik is dat u op so ’n jeugdige leeftyd na ’n jonger suster kon kyk nie, mevrou Zeeman,” hoor sy die ou man sê.
“O, ’n getroude niggie van my moeder was veronderstel om na ons om te sien. Toe sy egter hoor dat haar dogter in Natal ’n baba verwag, het sy ons sommer net so gelos en haar na haar dogter gehaas. Daarna het ek ’n enkelwoonstel gehuur en self vir Luzaan gesorg totdat sy matriek geslaag het,” vertel Elmarie. “Ek moet u ook verseker dat as my ouers nie met ons opvoeding so ’n goeie grondslag gelê het nie, Luzaan baie maklik kon handuit geruk het, want sy was heelwat groter as ek.”
“Volgens jou suster se brief het sy baie vertroue in u as voog vir haar seun, mevrou Zeeman,” sê die ou man weer. “Maar dink u regtig u is opgewasse vir so ’n groot taak?”
Elmarie se mooi, bruin oë begin dadelik smeul van verontwaardiging. Sy probeer haar gramskap inhou, maar slaag net daarin om effens uitdagend te sê: “Verskoon my, meneer, ek wil nie onbeleef wees nie, maar ek het u toestemming gegee om Mark te besoek en nie om my onder kruisverhoor te neem nie. As die kinderhof vertroue het in my bekwaamheid, wie is u om dit te betwyfel?”
“O, ek het nie bedoel om beledigend te wees nie, mevrou Zeeman,” maak die ou man dadelik verskoning. “Ek het ook nie geweet dat die hof die seun in u sorg geplaas het nie –”
“Mark is nie net in my sorg geplaas nie,” help sy die oubaas bedaard reg, “my man en ek het hom wettiglik aangeneem as ons eie kind. Ons sal later aansoek doen om sy van te laat verander.”
Die volgende oomblik kom Mark met slaapbenewelde oë uit sy kamer gestap en klim sonder meer op sy tannie Elrie se skoot. Hy lê met sy blonde krulkoppie vertroulik teen haar bors en kyk die besoekers onbelangstellend aan.
“Kom sit hier op Oupa se skoot, grootman!” nooi sy oupa. Mark skud net sy kop en druk hom stywer teen Elmarie aan.
“Klein Mark is die ewebeeld van ons ontslape seun, Markus,” hoor Elmarie die ou dame met ’n hartseerstem sê. “Maar sy blondheid kom seker van sy moeder af.”
“Ja, mevrou,” sê Elmarie en druk Mark liefdevol teen haar vas. “My suster was blond … lank, skraal en baie mooi.”
Sy skink melk uit die melkbekertjie in ’n koppie en gee dit vir Mark om te drink. Hy ledig die koppie, leun terug teen Elmarie se bors en sê half uitdagend aan sy oupa: “Ek ry tog perd, en tannie Elrie gaan vir my ryklere koop wat net soos hare lyk.”
“Is dit so? Kan jy baie goed ry?” vra die ou man verbaas.
Mark skud sy krulkoppie en sê afgetrokke: “Ek kan amper goed ry, maar nog nie baie goed nie.”
“Ek laat Mark rylesse neem,” sê Elmarie met ’n onderdrukte glimlaggie. “Ek het ook belowe om vir hom netjiese ryklere en ’n ponie te koop sodra hy goed kan ry. Sy ry-instrukteur het my verseker dat hy baie goed vorder.”
“Jy moet vir Oupa en Ouma op die plaas kom kuier, grootman. Daar is baie perde wat jy kan ry,” gesels die ou man met sy kleinseun. Toe wend hy hom weer na Elmarie. “Julle kan gerus vir ons op die plaas kom kuier, mevrou Zeeman.”
“O, ons sal seker eendag besoek op Spitskop gaan aflê, wanneer dit vir my man geleë is, meneer,” verseker Elmarie hom. “Ek sal vir julle laat weet wanneer dit vir ons geleë is.”
Daar is ’n ligte frons op Schalk se voorkop terwyl hy na Elmarie se mooi stem sit en luister. Hy besef al hoe meer dat haar getroude status hom glad nie aanstaan nie. Sy moes nooit met die Lafras-kêrel getrou het nie. Hy kan dit glad nie verdra dat sy na hom as haar man verwys nie. Toe sy Herman van Coller in die pad gesteek het, het hy gehoop dat hy ’n kans by haar sou staan. Hy was ook vasbeslote om die vurige swartkop se liefde te wen, maar toe hy weer hoor, is sy klaar met die miljoenêr getroud en het hulle reeds vir hulle wittebrood vertrek.
“Dit is nie nodig om te wag totdat dit vir jou man geleë is nie, Elmarie,” hoor sy Schalk sê. “Jy kan my net skakel, dan kom haal ek jou en Mark.”
“Dankie, maar dit sal nie nodig wees dat jy ons kom haal nie, dokter Dekker. Ek het nog altyd met my eie motor gery waar ek wil wees. Skryf maar net julle telefoonnommer vir my neer. Ek sal julle skakel wanneer dit vir ons geleë is om julle te besoek. Meer as dit kan ek julle nie belowe nie.”
Later die middag gaan maak Elmarie weer vir almal koffie, terwyl Mark die spore van sy elektriese trein in die woonkamer op die mat aanmekaarsit en vir die drie Dekkers vertel dat oom Lafras vir hom die trein en ’n driewiel gekoop het.
“Waar is u man dat ons hom nog nie met ’n oog gesien het nie, mevrou Zeeman?” wil die ou dame weet toe hulle later koffie en beskuit geniet.
“Hy moes vanoggend dringend Johannesburg toe gaan vir sake, mevrou Dekker,” sê Elmarie bedaard. “Ek is besig om al die losgoed in