Bet-El. Helena Hugo
begeeren, die heeft alreede overspel in sijn herte met haer gedaen.”
Vanoggend nog kon hy nie wag om Adrie te sien nie, al was dit bloot haar gesig op ’n groepportret. Hy het daarna uitgesien om sy geheue te verfris, in haar oë te kyk, seker te maak dat sy steeds daar is.
Here God, ek is niks beter as my pa nie.
Asof sy weet in watter sielestryd hy verkeer, sit Anna haar hand op syne, druk dit gerusstellend.
Sy is my vrou. Hoe kan ek haar dan nie met my hele hart liefkry nie, noudat ons een geword het en U lewe in haar verwek het? Help my, verlos my van my verkeerde begeertes, my ongeloof, my skuld.
Sy is trots op hom, op sy verkiesing, sy weet van sy onsekerheid, nie alles van sy oersonde nie, maar die manier wat sy het om sy hand vas te hou en stywer teen hom aan te leun onderbreek sy malende gedagtes en bedwing sy rusteloosheid. Die gedreun van dominee De Vaal se stem neem vorm aan, maak woorde, goeie woorde wat soos olie uitgegiet word. Die dominee lees stadig en duidelik, hy gee sy vermanings kans om gehoor en verstaan te word, hy bemoedig dwalende, treurende sondaarmense, sy gemeente.
“Daarom, al is het dat wij nog vele gebreken en ellendigheid in ons bevinden, maar dagelijks met die zwakheid onzes geloofs en de booze lusten onzes vleesches te strijden hebben; nogtans des niet tegenstaande overmits dat ons voor de genade des Heiligen Geestes zulke gebreken leed zijn, en wij van harten begeeren naar alle geboden Gods te leven. Zoo zullen wij gewis en zeker zijn dat geene zonden noch zwakheid die nog tegen onzen wille in ons overgebleven is, ons kan hinderen dat ons God niet in genade zoude aannemen en alzoo deze hemelsche spijze en drank waardig en deelachtig maken.”
Daniël hoor nie net nie, hy luister. Die gedeelte maak ’n diepe indruk op hom, slim kerkmanne het dit immers neergeskryf en die Gees het dit ook so aan hom geopenbaar. God is genadig al word die mens in sonde ontvang en gebore. Vanself kan hy nie loskom van sy natuur nie, een en almal oortree tot in die tweede en derde geslag. Jy doen dit, want jy is gebore om dit te doen. Dan kom die Gees en Hy spreek jou aan, Hy toon aan jou die regte weg. Jy gehoorsaam, jy loop dit sonder om jou voet te stamp – tot Satan weer sy dorings op jou pad kom strooi. Ja, Jesus vergewe, maar Hy het gesê gaan heen en sondig nie meer nie. Dis wat hy met dominee De Vaal wou deel, wat hy wou sê sonder om met redes en oorsake te bieg. Noudat hy veronderstel is om gelukkig te wees twyfel hy, wonder hy of sy lewe nie nog beter kan wees nie. Dominee het hom in die oë gekyk, hom ’n reguit vraag gevra, dié vraag.
“Glo jy dat Christus Jesus vir jou sondes gesterf het en dat jy die verlossing net deur sy kruisdood deelagtig kan word?”
Dis waar dit begin het, sy ontrafeling. “Ek glo,” het hy gesê, “maar daar is goed in my lewe wat my nie wil loslaat nie, in ons familie.”
“Daarvan het ek kennis geneem, ook dat jy jou vader se pligte moes oorneem.”
“My pa is steeds die hoof van ons gesin.”
“Ja, en ons is Januarie vanjaar vriendelik op Mispa ontvang, maar hy kom nie meer saam met julle kerk toe nie.”
“Hy is my pa. Ek wil nie agter sy rug oor hom praat nie.”
“Die kerkraad mis sy teenwoordigheid aan die nagmaaltafel. Hulle soek redes en kry net skinderstories. Mevrou het my ingelig. Vroue praat om teetafels, in hul gebedsgroepies. Jy het nie die vaagste benul hoe vroue kan praat nie. Ek wil my nie te veel aan hulle steur nie, maar ek voel my verplig tot ’n broederlike gesprek. Het jy jou pa al gekonfronteer?”
“Die Tien Gebooie sê jy moet jou vader en jou moeder eer.”
Here, ek wil nie my pa blameer nie. Hy het boete gedoen op sy manier.
“Jy is reg en ek respekteer jou gehoorsaamheid aan die Wet, maar …” Dominee De Vaal het afgekyk, toe weer op. Hy het sy woorde versigtig gekies. “Jy sal nie wil sien dat sy siel verlore gaan nie. Hy het julle in die vrese van die Heer opgevoed, hy was ’n gereelde kerkganger, iemand na wie ander opgesien het, en nou … Ek praat uit die vergadering, maar ek dink dis nodig dat jy weet jou vader se naam was op die lys van kandidate. Hy is voorgestel en gesekondeer, maar die kerkraad het hom uitgestem ten gunste van Barend Janse van Klipfontein. Hy is as ouderling verkies in oorlede Gys Conradie se plek. Ek het Barend reeds genader en hy het ingestem om die wyk saam met jou te bearbei.”
Daniël kon sy ore nie glo nie. Sy hart het in hom omgekeer. Sy gedagtes het met hom weggehardloop, weg van sy pa na ’n ander plek, na iemand wat niks met die gesprek te doen gehad het nie – en alles. Adrie. Goed so, het hy gedink, sy sal hiervan te hore kom, respek kry vir hom, besef dat hy nie ’n nikswerd kreupele is, maar ’n vooraanstaande boer en kerkraadslid.
Hy is seker die duiwel het gelag.
“Jy ken mos vir oom Barend?”
“Ek het voor hom grootgeword. Ons kamp hier langs mekaar.”
“Was jy nie eers saam met sy dogter in die katkisasie nie?”
Adrie, haar naam is Adrie!
Sy kop het gedraai, hy kon dit nie sê nie.
“Vergeet nou maar daarvan, dis water onder die brug.” Dominee De Vaal het hom niksvermoedend gepaai. “Destyds het dit gelyk asof jy weghardloop. Ons hou dit nie teen jou nie, al het jy ons nie in die saak geken nie. Die besluit wat jy geneem het om jou belydenis uit te stel was die eerste stap in die regte rigting. Vir my is dit duidelik dat jy steeds eerlik is in jou soeke en dit waardeer ek.” Die dominee het een van sy droë laggies gegee. “As jy nie so goed geboer het nie, het ek aanbeveel dat jy jou as predikant gaan bekwaam.”
Daniël het afgekyk, opgelet dat daar ghries onder sy naels is, dat elke voutjie en slootjie in sy hande swart is. Hy kon toe ook bieg, sy sondes bely, die regstelling van sy lewe maak. Hy het stilgebly.
“Jou eggenote Anna Catharina is opreg gelowig. Jy ken haar beter as ek, maar dis hoe ek haar in die katkisasieklas ervaar het. Ek is van mening, en die kerkraad stem met my saam, dat julle as jonggetroudes ’n aanwins vir ons gemeente sal wees. Bid hieroor. Praat met jou vroutjie, want sy moet jou ondersteun. Jou kerk het jou nodig, Daniël. Die kerkraad kon geen ander geskikte kandidaat vind om die pos te vul nie. Help ons, asseblief.”
“Dominee …” Hy was so hees hy kon skaars praat. “Hoeveel tyd het ek om te besluit?”
“Ons moet julle name Sondagoggend afkondig. Kom na die vroeë biduur, dan praat ons of los vir my ’n brief in die pastorie se bussie. Solank ek dit Sondagoggend by die elfuurdiens in my besit het.”
“Dankie, Dominee. Dis goed so, Dominee. Die duiwe …”
Die horlosie op die kaggelrak se wysters het op kwart voor twaalf gestaan.
“Ek is bevrees ons moet dit uitstel tot ’n ander dag. Meneer Scott kom oor tien minute die psalms vir vanaand en môre se dienste haal. Hy oefen vanmiddag, kla so oor die ou traporreltjie, ek begin vrees ons verloor hom. Voor Mevrou my weer kapittel moet ek hierdie tuinklere uittrek en my stemmiger klee. Ag, en ek wou jou my nuwe broeipare wys. Vanmiddag sien ek weer die doopouers.” Hy het opgestaan en sy hand uitgesteek. “Ek bid dat jy die kerkraad gunstig sal oorweeg.”
“Ek sal, ek belowe.” Daniël het kamp toe gegaan, Storm opgesaal en veldin gery. Anna was ontsteld toe hy hulle lank ná middagete op Belgravia kom haal het. Ma Susanna was in die kamer met ’n hoofpyn. Sy skoonpa het hom joviaal gelukgewens: “Baie geluk, man, ons is saam met julle bly.”
Daniël het vir ’n oomblik nie geweet of dit oor sy diakenskap of die kleinkind was nie.
Hoofstuk 4
Anna Catharina is so moeg en lyfseer, sy gaan lê met skoene en al op die kampbedjie en wag vir haar waswater. Haar ma se onaangename teepartytjie en stywe middagete, die ellelange nagmaalsformulier en uitgerekte diens, hul gekuier agterna saam met die Janses en tant Hester-hulle, én om die kinders gewas en in die bed te kry, het haar vir ’n ses geslaan.
“Reg uit die speelveld,” sê Klein-Willem wat nou sy eie krieketspan op die been wil bring.
Hulle