Die ballade van Robbie de Wee en ander verhale. Deon Meyer
Sy kom halforent en kyk na my.
“Haai,” sê ek weer. Dié keer hoor sy my. “Ek is Diesel Liebenberg. Ek gaan met jou trou.”
* * *
“Ek hoop dié sinlose vertelling lei iewers heen,” sê adjunkregistrateur Ronsard Steyn.
“Jy sal tot die punt kom, meneer Liebenberg?” sê-vra prof Vermaak.
“Ja, professor.”
“Wat was haar reaksie?” vra prof Tienie, sy oë steeds toe, maar ek sweer ek sien ’n effense glimlag op sy gesig.
“Sy het stadig opgestaan en haar boeke begin bymekaarmaak, professor. En toe ek wil help, sê sy ‘los’. Net dit. ‘Los.’ En daardie stémtoon. ’n Mens stry nie met daardie stemtoon nie. Toe staan ek maar daar en kyk hoe sy haar boeke optel en in die mandjie sit; hoe sy die fiets optel en deur ’n agterdeur verdwyn, seker na die fietsloods toe. Toe sê een van die studente op voordeurdiens my been bloei waar iets van die fiets my gesny het. Toe sê ek ‘o’, en toe ek kyk, hang daar ’n stuk vel, en die bloed loop teen my been af tot op my tekkie. Ek was nog so half verbaas, want dit was glad nie seer nie.”
“Kom tot die punt, meneer Liebenberg.” Steyn se been spring nou erg.
* * *
Ek slaap drie aande na mekaar sleg en speel daardie Saterdag ’n nagmerrie van ’n wedstryd. Voetjies van Rensburg, die haker, is smoorkwaad, want hy sê almal dink dit is as gevolg van sy swak ingooie in die lynstane. Willem praat omtrent nie met my nie. Maar Coach Hanekom is ’n man van vele insigte. Hy laat my Sondagoggend na sy huis toe kom en terwyl ons van sy vrou se botterbroodjies saam met tee op die stoep geniet, sê hy: “Jy’s verlief, Diesel.”
“Ja, Coach.”
“Dis jou eerste keer.”
“Ja, Coach.”
“Dit gebeur met ons almal, Diesel.”
“Ja, Coach.”
“Dit maak ’n mens deurmekaar. Dit voel of jy siek is. Of jy koors het. Jy kan nie konsentreer nie.”
Ek knik.
“Vertel my alles, Diesel.”
Ek vertel hom.
“Met vroumense moet ’n mens ’n plan hê, Diesel. Dit is soos ’n wedstryd. Jy moet strategies dink. Jy moet jou bewegings uitwerk. Maar jy moet heel eerste weet waarteen jy te staan kom. Jy het inligting nodig. Jy moet die bewegings, die speelpatrone van die ander span ken. Verstaan jy wat ek sê, Diesel?”
“Nee, Coach.”
Hy sug. “Kom ek begin weer van voor af.”
* * *
Coach roep ’n Red-vir-Diesel-komitee in die lewe, want hy sê hy kan nie bekostig om die beste slot in die Vrystaat se gedagtes op ’n ander plek as op die bal te hê nie. Hy is die sameroeper. Lordan de Villiers, die Shimla- en Vrystaatse losskakel, is die konsulterende lid, want vroumense vrek oor Lordan en hy het die kennis en die kontakte. Ek is die addisionele lid.
Met die eerste vergadering sê Lordan daar’s nie ’n probleem nie, hy sal alles omtrent die vroumens uitvind. Gee hom net ’n dag of twee.
Met die tweede vergadering lyk hy mismoedig. Hy het elke moontlike kontak in Vergeet-my-nie gebruik om sy inligting te bekom.
“Ek het nie goeie nuus nie, Coach.”
“O,” sê Coach bekommerd en my hart sak in my skoene.
“Haar naam is Sara Nieuwoudt.”
O, die klank van haar naam. So volmaak.
“Sy is ’n tweedejaar-B.A. met kunsgeskiedenis en filosofie …”
Coach maak die geluid wat die ou manne sê hy altyd gemaak het toe Naas Botha nog vir Tukkies gespeel het.
“Maar dit raak slegter,” sê Lordan, diep bekommerd. “Sy haat rugbyspelers. Sy haat rugby. Sy sê dit is barbaars en versinnebeeld alles wat verkeerd is met mans – hulle onsensitiwiteit, chauvinisme, aggressie. Sy het nie ’n ou nie, maar sy sê dit is omdat sy nog nooit ’n man ontmoet het wat dié soort vrede in homself het dat hy regtig sensitief kan wees nie.”
Coach maak weer daardie geluid.
“Sy sê …” Lordan sluk, asof dit te erg is om te noem. “Sy sê … sy soek ’n man wat kan huil.”
’n Stilte daal oor die komitee neer. Dit voel asof my hele wêreld in duie stort. Alles is verlore.
Eindelik sê Coach, verpletterd: “ ’n Man wat kan huil.” “ ’n Man wat kan huil,” sê Lordan weer bevestigend. Daar is weer ’n lang stilte.
“Ons het ’n probleem,” sê Coach. Hy soek na woorde. “Diesel,” sê hy stadig, “daar is ’n ding wat jy moet weet: sekere wedstryde kan ’n man net nie wen nie. Vat nou maar ’74 se Leeus. Strategie het nie gehelp nie. Soms is die ander span net beter as jy. Verstaan jy, Diesel?”
Ek sien weer die bruin hare van Sara Nieuwoudt, ek proe weer haar naam op my tong.
“Nee, Coach. Ek verstaan nie. Coach het ons nog altyd geleer dat ’n man enigiets kan doen, hy moet net in homself glo, hy moet net hard genoeg probeer.”
“Ons praat hier van huil. En van Diesel Liebenberg. Die Toring van Trompsburg. Ek kan myself baie dinge voorstel, maar ek kan jou nie sien huil nie.”
“Ek weet, Coach, maar as ek moet leer huil om met haar te kan trou, dan gaan ek leer.”
“Trou?” vra Lordan geskok.
“Diesel …” begin Coach, maar ek val hom in die rede. “Nee, Coach, ek het klaar besluit. Ek gaan huil. Nou moet julle net vir my sê hóé.”
Hulle kyk na mekaar.
* * *
Ek gaan lê haar voor by die kunsgeskiedenisklas en toe sy uitkom, gee ek haar die blomme. “Ek is jammer oor nou die dag,” sê ek.
Sy lyk verruklik in ’n ligblou hemp of bloes of ’n ding, en ’n bruin romp. Haar hare blink en die hand wat sy na die blomme uitsteek, is klein en fyn.
“Dankie,” sê sy en glimlag effens, en my hart skrum teen my bors. “Ek is ook jammer. Ek was ongeskik.”
Lordan de Villiers het gesê ek moet haar nie weer dadelik vra om te trou nie, ek moet eers geduldig wees.
“Ag, dis okay,” sê ek. Ek kan nie onthou watter ander goed ek wou sê nie en ek kom tot die punt. “Ek het een keer amper gehuil. Dit was verlede jaar, teen die Pukke. Ons het met een punt verloor omdat ek ’n strafskop afgestaan het.”
“O,” sê sy en frons so effens, asof sy nie verstaan wat ek sê nie.
Ek wonder of Lordan sal dink ek was lank genoeg geduldig. “Sal jy nou met my trou?”
“Nee,” sê sy en glimlag breed, maar dit is vir my, nie mét my nie. Ons is by haar fiets.
“Sal jy saam met my gaan fliek?”
“Nee,” sê sy en klim op die fiets. “Maar dankie.” Sy ry.
“Hoekom nie?” roep ek verstom agter haar aan.
“Jy speel rugby!” roep sy oor haar skouer en dan is sy weg, om ’n hoek, en ek staan daar met my groot hande nog voor my soos ek beduie het, en ek weet nie wat om te doen nie.
* * *
“Rugby is my lewe,” sê ek vir Willem.
“Soos dit hoort,” meen hy en druk ’n halwe hamburger in sy mond.
“Dit is al wat ek goed kan doen.”
Hy knik en kou.
“Maar vir haar sal ek dit los.”
Hy