Кайту. Марат Кәбиров
җәймә алып аның янына килеп басты:
– Утыр әнә шунда.
Кыз утыруга, иңенә җәймә япты да кайчы уйнатырга тотынды. Чәчне алалар… Тәнзиләнең күңелендә ниндидер рәхәтлек тойгысы кабынды. Ул инде шәһәрдән кайткан апаларныкы шикелле матур итеп чәчен кистерергә күптән хыяллана иде. Менә, ниһаять… Бу урын әллә бик начар җир түгел инде? Шулай гына булсын иде. Кызганыч, көзге юк. Ниндирәк прическа ясый икән, күрәсе иде.
Бераздан Надя эшен тәмамлады. Тәнзиләнең башы җиңеләеп калгандай булды, бераз өшегән дә кебек. Шулкадәр калын чәчне юкарткач, өшер дә инде. Күрәсе иде… Һәм ул Надяга карады:
– Надя апа, ә көзге мөмкинме?
Надя пырхылдап көлеп җибәрде һәм кечкенә көзге алып кызның йөзенә китерде.
– Менә…
Я, ходай! Тәнзиләнең башы ялтырап тора иде. Малайларныкы кебек. Авылга кайтса, ахирәтләре ирештерәчәк инде хәзер, "Бетле!" – диячәкләр. Авылда бары тик бетле кызларны гына шулай пеләшкә әйләндерәләр. Ә монда…
– Мин бетле түгел! – кыз көзгене читкә этәрде.
Надя тагын елмайды:
– Монда тәртибе шундый. Бөтен баланы да пеләшкә алалар.
Надя шкаф янына барып тагын нәрсәләрдер актарырга кереште.
– Тамагың ачмы? – диде ул бераздан һәм бер сынык икмәк тоттырды, – Шушында гына аша, тегеләр күрмәсен. Аннан эшне дәвам итәрбез.
Тәнзилә бер Надяга, бер икмәккә карап алды.
– Аша, аша… – Дип елмайды хатын, – Монда сиңа әти-әниең юк.
Тәнзилә икмәкне алып ашарга тотынды. Шул арада үзе:
– Ә без кайда? – дип кызыксынды.
– Балалар йортында, – Надя көрсенеп куйды, – Авыллардан җыеп шушында китерәләр. Аннан төяп зур шәһәрләрнең приемнигына озаталар. Моны беркемгә дә әйтмә, үзең генә бел.
Чәчен такырга алса да Надя әйбәт иде. Әнә ич, икмәк бирде, сер бүлешә…
– Монда тормыш аяусыз, – дип дәвам итте Надя, – Балалар ике төркемгә бүленә. Берсендә – җинаятьчеләрнең балалары. Алар тәртипсез, сугышырга, әйбереңне талап алырга, кимсетергә генә торалар, моңа тәрбиячеләр дә ирек куя. Икечесе – сәяси тоткыннарның балалары. Алар тыныч, үзара тату яши. Тик аларны тәрбиячеләр дә, җинаятьче балалары да кимсетә. Бәйләнәләр икән, җавап кайтар. Җебеп торсаң, тагы рәнҗетәчәкләр. Сиңа сугалар икән, үзең дә сук. Монда шунсыз булмый…
Тәнзилә аның һәр сүзен сеңдерергә тырышып тыңлады. Һәм үзенең коточкыч урынга эләгүен аңлап телсез калды. Надя дәвам итте:
– Ә тәрбиячеләр белән киресенчә, тыңлашырга кирәк. Җавап кайтармаска, күзләренә бик күренмәскә. Сәяси тоткыннарның балаларын алар күралмый. Җае чыкса-чыкмаса да рәнҗетергә генә торалар. Аларны ачуландырмаска тырыш. Бу сүзләр дә икебез арасында гына калсын.
Кинәт Надяның җитдилеге юкка чыкты, аның йөзендә Тәнзиләнең әнисенеке шикелле ягымлылык, наз чаткылары пәйда булды. Ул кызга бер тын яратып карап торда да аркасыннан сөйде:
– И, балакай… Ошадың әле син ни өчендер… Нык бул инде син, бирешмәскә тырыш, – тавышы да җылы, хәстәрлекле иде, – Ашап бетердеңме? Яхшы, хәзер фотографка барырбыз.
Кыз