Япон зобити. Леонид Чигрин
ҳарбий қисм кўринишига келди. Поручик одамларни жонлантириш, бўшаштирмаслик кераклигини, акс ҳолда уларнинг жанговар кайфияти тезда тушиб кетишини биларди. Шунинг учун аскарлар дам олиб бўлгач, қолган вақтларида қуролни қисмларга ажратар ва тозалар, сафда юриш машғулотлари билан шуғулланар, қоровуллик вазифасини бажарар, ошхона ва казармаларда ишларди.
Об-ҳаво яхшиланмади. Оғир булутлар гоҳида қопқора қатламга уюлар, гоҳида эса бўлинар, худди кимдир тиришқоқлик билан улардан тўкилай деб турган намликни ушлаб туриш учун баҳайбат чўмичда аралаштираётгандек таассурот уйғотарди. Лекин ёмғир тинмас, уйларнинг томига, аскарларнинг елка ва бошларини тўсиб олган брезент ёпинчиқларига худди аввалгидек бир хил маромда шитирлаб ёғар, кўчанинг бир томонидан иккинчи томонига қуйилаётган кўлмаклар юзасидаги пуфакчаларни таъқиб этарди.
Қарғалар галаси қаттиқ қағиллаганча шаҳар узра учиб ўтиб черков гумбази ва хочига қўнди. Қушлар гала-гала бўлиб тунд об-ҳаводан зорланар ва иссиқ кунлар келишига ошиқарди.
Амаллаб бўлинма жойлашган хоналарга етиб келишди. Поручик қайси аскар дам олиши, кимларга топшириқ берилишини ойдинлаштиргач, ўз хонасига ўтдида, жиққа ҳўл бўлган кийимини, этигини ечиб, каравотига чўзилди. Кун эндигина бошланган бўлса-да, гавдаси худди қўрғошин қуйилгандек гувилларди. Ютаро Тода кечалари ёмон ухлар, баъзан ўринда суяниб ўтириб олар, бўғиқ ўқ товушларига қулоқ солар, махфий жойларда қоровуллик қилаётган одамларидан хавотирланарди. Бу кеча тинч ўтди, ҳеч қандай ташвишли воқеа юз бермади. Демак, яна озроқ чўзилиб ётиш, кейин эса ўзига ишониб топширилган ҳудуддаги вазият ҳақида навбатдаги ҳисобот билан полк штабига бориш ва янги топшириқни олиш мумкин.
Унинг миясида ўй-фикрлар аралашиб кетди, улар худди намлик билан лиқ тўла ўша булутлар сингари кетма-кет ёпирилиб келарди. Ютаро Тода ўзи ҳақида ўй сурарди. Бир хил хизмат уни буткул эзиб юборган, лекин икки ойдан сўнг уларнинг полкини алмаштиришлари ва олд фронтга йўл олишлари унга таскин бағишларди. Ана ўша ердан зобитлар мактабида тайёрлашганидек чинакам иш бошланади. Ютаро Тода оиласида ҳарбийлар йўқ бўлса-да, бу касбни танлаганидан афсусланмасди. У Хоккайдо оролидаги Саппорода туғилганди. Отаси ўша ерда тиббиёт институтини тамомлаган ва узоқ йиллар хусусий шифохонада ишлаганди. Уни қўлигул жарроҳ дейишар ва бу муболаға эмасди. Ишдан қайтгач, у хотини ва болаларига куни қандай ўтгани, қанақа жарроҳлик амалиётларини бажаргани ва беморлардан қай бирини ўлим чангалидан тортиб олишгани ҳақида тўлқинланиб сўзлаб берарди. У шифохонага чақирилмаган кечалар камдан-кам бўлар, бироқ отаси ҳеч қачон нолимаган, касбига содиқлик унинг ҳаётини белгилаб берганди. У фарзандида ўз касбининг давомчисини кўргани аниқ. Гарчи Ютаро ўзида тиббиётга унчалик мойиллик сезмаса-да, эҳтимол, шундай бўларди ҳам. Модомики отаси хоҳлар экан… Бир тасодиф унинг мақсадларини ўзгартириб юборди.
Бир неча йил олдин отасини нимадир безовта қилаётганини