Schalkie van Wyk Keur 12. Schalkie van Wyk
my mooi, Ilse. Ek het besluit om met jou te trou, en buig of bars, dit sal gebeur. As Bruce Reyneke iets wil hê, kry hy dit! En ek waarsku jou. As ek jou ooit by ’n ander man sien, meisiekind, is daar moord! Jy’s myne, verstaan?”
“Haar dalk êrens gekoop, Bruce?” vra ’n rustige manstem agter hom.
Bruce swaai om en sien Henk met sy naweektas in sy hand die kamer binnekom. Hy spring op, loop dreigend op Henk af en druk sy vuis onder Henk se neus.
“Dan is dit jy! Dan is jy skielik die grootmeneer wat my meisie probeer afvry!” sis Bruce en sy gesig vertrek van woede.
“Dis wat jóú soort doen, boet, nie Henk Retief nie,” sê Henk koud. “Moenie ’n gek van jouself maak nie, vriend. Ilse stel nie belang in ’n huwelik met jou nie. Aanvaar dit soos ’n man en neem ’n ander meisie uit. Jy sal wel oor jou teleurstelling kom. Maar moenie weer vir Ilse kom lastig val nie, want dan kry jy met my te doen.”
“En met my,” sê Kobus van die deur af en slenter groot en dreigend die kamer binne. “Ek kon nog nooit opdringerige mans in my meisie se kamer verdra nie,” voeg hy by en kyk na Sonja. Dan wys hy met sy duim na die deur. “Uit, boetie, uit!”
“Nou’s dit twee teen een, nè? Ek het ook vriende … Dít sal julle nog uitvind!” sê Bruce smalend en storm by die deur uit.
Hulle hoor hom mompelend na sy motor stap.
“Dis nou ’n tuiskoms waarvan ek hou,” glimlag Henk met sy oë sag op Ilse se strak, bleek gesiggie. “Wat sê jy, Kobus? As ’n mooi meisie van ’n nikswerd ontslae raak, is dit mos die moeite werd om huis toe te kom.”
“Net so, maat!” lag Kobus en neem op die rusbank plaas. “Kry ons moeë manne koffie?” vra hy, kyk na Sonja en draai weer na Henk. “Jammer oor jou oupa, Henk … Was die pad besig?”
“Nie juis nie,” antwoord hy en kyk besorg na Ilse. “Kom sit hier by ons, Ilse. Ek glo nie Bruce sal weer met jou lol nie. En as hy sou, kry hy met my te doen!”
Sy glimlag dankbaar en gaan sit op die rusbank. “Julle weet net nie hoe verlig ek was toe julle hier opdaag nie. Ek het begin bang raak – en ek dink Sonja ook.”
“O, ek sou hom met ons strykplank oor sy kop geslaan het as dit nodig was,” sê Sonja selfversekerd en stap met twee bekers koffie nader. “Kry vir julle suiker.”
Die mans help hulleself en dan draai Henk vraend na Ilse wat oorkant hom sit. “Wat het presies gebeur, ounooi? Ek was net betyds om te hoor dat jy iets van verloof en trou sê. Het Bruce skielik besluit hy wil met jou trou?”
Sy knik en kyk selfbewus op in sy oë. “Ja. Dit het eintlik al gisteraand begin. Ek het geweier, en hy het voorgegee dat sy vraag te skielik was, dat ek te verward was om te weet wat ek sê. Hy het toe weer vanaand gekom en gesê ons moet verloof raak en sommer Saterdag trou. Ek het weer geweier, en toe begin hy met sy praatjies oor ’n ander man op wie ek verlief is. Die res weet jy.”
“Dan wou hy al Saterdag trou? Hoekom skielik so haastig?” vra Henk verwonderd.
“Dis wat ek ook nie kan verstaan nie,” sê Sonja fronsend. “Ek kan nog verstaan as hy na die eksamen wil trou, maar sommer Saterdag al? Dit rym net nie.”
“Dis maar net tipies Bruce Reyneke,” meen Kobus en haal sy kromsteelpyp te voorskyn. “Hy moet natuurlik anders wees as alle ander mans, en as hy besluit om te trou, doen hy dit dadelik.”
“Ek weet nie so mooi nie, Kobus,” maak Henk beswaar. “Ek glo nie Bruce se soort sal ooit wil trou nie – nie solank hy genoeg geld het om elke aand op ’n ander meisie te mors nie.” Hy glimlag vir die stil Ilse oorkant hom. “Maar ek is bly jy het geweier om met hom te trou, ounooi. Nie dat ek ooit gevrees het dat jy met ’n man soos Bruce sal trou nie. Daarvoor het jy te veel verstand in daardie mooi koppie.”
“Ek was altyd my pa se slim kind,” skerts sy en wonder heimlik wat Henk sal sê as hy van haar drome oor Tobias Meiring weet. Nee, hy moet nooit daarvan uitvind nie, want sy weet hy sal dit afkeur – moontlik nog kwaad en teleurgesteld wees oor haar lawwe drome. Maar is haar drome so belaglik? Hoeveel keer het sy al gehoor en gelees van huwelike tussen ouer mans en jong meisies? Dis tog nie so ’n ongewone verskynsel nie, en tog … Sy weet sy sal nooit vir Henk daarvan kan vertel nie.
“Henk,” begin Kobus, kug onseker en vervolg: “Ek weet dis ’n bietjie persoonlik, maar ek kan nie help om te wonder nie … Ek bedoel nou oor jou planne vir volgende jaar. Gaan jy saam met jou pa boer?”
Henk glimlag stadig en skud sy kop. “Dis nie vir my nie, Kobus. Ek aard te veel na my pa en as ek saam met hom moet boer, maak ons van voor af rusie. Nee, ek gaan nog boer, maar nie vir my pa nie.”
“Dan gaan jy nog vir ’n ryk boer werk?” vra Ilse, en hy hoor die teleurstelling in haar stem.
“Wel,” spot hy, “ek hoop dis ’n ryk boer, want ek is van plan om hard te werk!” Hy plaas sy koffiebeker langs hom op die armleuning neer en staan op. “Julle mense moet my verskoon, maar ek is ’n bietjie tam na die ryery. Lekker slaap, almal.”
“Nag, Henk,” roep die drietal in ’n koor.
“Henk lyk moeg,” sê Sonja simpatiek. “Ek wonder of hy vanaand al geëet het?”
“Tant Truia sal wel vir hom sorg,” sê Kobus en hou sy koffiebeker na haar uit. “Sorg jy maar vir jou toekomstige man en bring vir my nog koffie.”
“Hy’s sowaar jaloers!” terg Sonja en lag ondeund in Ilse se oë.
Toe Kobus tien minute later vertrek, hou ’n liggeel motortjie langs die straat stil. Ilse en Sonja staan op die stoep en kyk hoe Tanya met ’n groot gesukkel haar tas agter haar aan sleep stoep toe.
“Jou kêrels darem!” sê Sonja kopskuddend. “Kon die vent nie jou tas vir jou dra nie, Tanya?”
“Hy moet nog vir Mariëtte ook gaan aflaai, en boonop is Brian nie my kêrel nie,” antwoord Tanya vies. Haar gesig is rooi van die gespartel met haar swaar tas.
“Jy vat ook klere vir Afrika saam as jy die naweek gaan kuier,” sê Ilse en stap na haar toe. “Gee, ek sal jou help.”
“Dankie, Ilse,” kom dit dankbaar van Tanya. “My dekselse skoene is so hoog dat ek my enkels swik met elke tree wat ek loop. Jy’s darem ’n ander soort mens, Ilse – so anders as Sonja. Ek dink sy val dood neer as sy iemand anders ooit ’n guns moet bewys!” sê sy nydig en gluur na Sonja.
“Ek sal … as die iemand anders jy is!” koggel Sonja en leun lui teen ’n pilaar, terwyl Tanya haar kamerdeur oopsluit. “Hoe was die naweek toe? Die ene manne?”
“Soos altyd,” antwoord Tanya verveeld, skop haar skoene in die deur van haar kamer uit en draai terug na die meisies. “Julle het nie dalk ’n koppie koffie vir my nie? Ek’s dors … en ek het nuus vir julle.” Sy loer na Ilse. “Veral vir jou.”
“A, fees, fees! Daar’s niks so lekker as ’n sappige ou skinderstorie nie,” spot Sonja en stap die hoekkamer binne. “Kom sit, Tanya, en vertel. Ek sit solank nog water op.”
Tanya neem op die rusbank plaas en krul haar bene op om haar seer voete te masseer. “Ek het my skoensole gisteraand deurgedans,” kla sy. “Was jy en Bruce uit, Ilse?”
“Nee … maar hy was hier,” antwoord sy ontwykend.
“En vanaand weer!” vertel Sonja gretig. “Hy wil uit die bloute aan Ilse verloof raak en sommer nog volgende Saterdag trou. Kan jy dit glo?”
Tanya knik ernstig en kyk vraend na Ilse. “Ek hoop jy het nie ja gesê nie,” sê sy bekommerd.
“Beslis nie!” lag Ilse en voeg tergend by: “Hy’s joune, Tanya. Jy wou mos altyd saam met hom uitgaan, nie waar nie?”
Tanya kriewel ongemaklik op die bank en vermy Ilse se reguit blik. “Wel, ek wou seker maar soos die res van die meisies op die universiteit, maar nou