Ena Murray Keur 12. Ena Murray
maklik om haar pinkie draai nie. Hy het nou eenmaal verantwoordelikheid vir haar aanvaar en hy sal toesien dat daar in elke opsig reg aan haar geskied, ook met haar opvoeding.
Dan is haar hande skielik agter sy nek saamgestrengel en sy druk haar lippe vlugtig teen sy ken. Dis so hoog as wat sy kan bykom. Haar stem is sedig, maar daar is tog ’n glinstering in haar oë wat hy nie heeltemal begryp nie.
“Dankie, baie dankie . . . oom Festus . . . vir alles.”
Hy frons, voel half ontevrede oor dié nuwe titel. Hy maak haar hande los en beveel: “Nou toe, jy moet inpak en Poens moet sy goed gaan kry. Aan die werk. Ons het min tyd.”
Poens is baldadig van vreugde toe hy hoor hy kan saamgaan. Katryn kyk hom glimlaggend agterna toe hy kortpad deur die veld laat spaander huis toe. Arme ou seuntjie! Hy was so bekommerd en dit het kompleet gelyk of daar ’n lig in hom aangesteek word toe sy sê dat hy môre kan saamgaan stad toe.
Binne rekordtyd is Poens terug met ’n verslete tas en, op Festus se bevel, ’n brief van sy ma dat sy haar toestemming gee dat hy vir die vakansie kan saamgaan stad toe. Die armoedige tas laat Festus frons. Hy was nog nooit so naby ware armoede nie, maar hy besef dat hy hier beslis te doen het met gebrek aan oorvloed. Hy sou nog meer bekommerd gewees het as hy die inhoud van die tassie kon sien . . .
Katryn kyk die powere inhoud van die tas onseker aan. “Jy sal mos nie deurkom met hierdie paar goedjies nie, Poens. Jy moes darem nog so ’n ekstratjie saamgebring het.”
“Ek kan mos my klere was as dit vuil word, Katryn,” sê Poens heel optimisties.
Sy knik onrustig. As Festus uitvind dat hulle allesbehalwe klere in hul koffers het, gaan die hare waai. Maar wat kan sy doen? Sy weet dat sy verniet gaan vra of haar diere maar kan saamgaan, en hoe kan sy hulle hier agterlaat? Netnou word hulle nie goed versorg nie en as sy terugkom, is hulle dood of vergaan van honger. Blommie en haar kalf Blessie en arme ou Sjah, haar hondmak perd, sal moet bly. Maar ’n plan kan darem gemaak word met Snoefie, die meerkat, Pensie en haar kroos en Romeo, die kapokhaan. En met Loffie, haar mak duif, natuurlik. En dan is daar nog Beauty. Vir Beauty sal sy openlik en eerlik toestemming moet vra, en sy weet daar wag ’n stryd op haar. Maar sonder Beauty gaan sy nie van die plaas af nie. Sy pers haar lippe verbete opmekaar toe sy by die kamer uitmarsjeer op soek na Festus om die bul by die horings te pak. Poens bly agter om sonder enige gewetenswroeging met ’n skêr gate in die koffers se sykante te maak.
Sy kom reg voor Festus staan, hande agter die rug en hy lig sy wenkbroue vraend. Dis duidelik dat sy nuwe beskermling iets op die hart het.
“Oom . . .” Die stemmetjie is baie beleef en báie pleitend. “Oom, kan Beauty maar asseblief saamgaan?”
Hy frons, wil dadelik nee sê, maar daardie blou oë pleit so ernstig dat hy aarsel. Dan probeer hy verduidelik – soos ’n mens omslagtig aan ’n kind moet verduidelik. “Ek glo nie Beauty sal gelukkig wees in die stad nie, Katryntjie. Hy is gewoond aan die plaas waar hy ruimte het. Die erf in die stad is nie te klein nie, maar hy sal nogtans geknel voel. Ek dink ons los hom maar hier. Ek sal die buurman vra om goed na hom te kyk. Ons koop vir hom ’n sak hondepille en hier is mos melk vir hom. Hy sal net die gelukkigste hier wees, kindjie.”
Maar sy bly staan en tot sy ontsteltenis sien hy die blou oë vol trane skiet en die stemmetjie bewe. “Asseblief, oom.”
“Kindjie, luister . . .”
“Ek sal hom uit oom se pad hou, ek belowe! Oom sal nie eens weet daar is ’n hond nie. Rêrig, oom! Asseblief tog, oom!”
Hy sug. Deksels! As dit nog ’n hónd was wat sy wou saamneem, maar daardie gedrog . . . Hy kyk moedeloos na die skraal gesiggie waarin die twee pleitende oë soos pierings staan. Dan kapituleer hy maar. Die kind voel bang en onseker. Dis te verstane. En Beauty is darem iets bekends wat sy met haar saamneem. Dit sal haar miskien minder alleen en hartseer laat voel. Sy stem klink streng. “Nou goed dan, Katryntjie, hy kan maar saam, maar onthou jou belofte! Jy sorg vir hom en jy hou hom uit die pad.”
Soos ’n sonstraal breek haar vreugdeglimlag deur en die volgende oomblik word hy weer eens bedank met kinderlike spontaneïteit. Hy kry ’n klapsoen op sy wang.
“O, dankie, oom Festus! Baie dankie! Ek belowe!”
Sy dartel by die voorhuisie uit en hy kyk haar kopskuddend agterna. Hy sal moet leer om streng te wees en nie toe te laat dat die kind hom in die sak kry nie. Sy het al klaar twee groot oorwinnings behaal – Poens én daardie hond is nou onder sy dak. Maar nie ’n millimeter sal hy verder toegee nie. Katryntjie is beslis te lank toegelaat om te maak en te breek soos sy wil. Dis tyd dat sy onder hande geneem word, en dis nou sý plig. Liewe aarde, dit gaan geen grap wees om pa te speel vir ’n jong dogter nie. En tog is sy soms só volwasse dat hy hom oor haar verbaas.
Hy het in ’n ewige vrees gelewe dat hy tydens die begrafnis met ’n histeriese kind te doen sou hê, maar sy het net treurig langs hom by die oop graf gestaan, die gesig geslote. Dit het hom vreemd aangegryp om sulke selfbeheersing in so ’n klein mensie te sien. Al teken van die smart in haar was die manier waarop sy Poens se hand vasgehou het, só styf dat hy op die seunsgesiggie kon sien dit maak seer. Hy het sy arm vertroostend om die skraal skouertjies geslaan, maar sy het soos ’n laaistok bly staan en hy het haar later maar laat begaan.
Nee, daar is baie potensiaal in hierdie dogter van oom Herklaas. Sy moet net die regte leiding kry. Maar of dit aldag so maklik sal gaan, betwyfel hy. Sy hart het al ’n manier om te wil week word wanneer sy verstand hom vertel hy moet streng wees. Maar van nou af sal hy nie net vir Katryntjie nie, maar homself ook kortvat. Katryntjie gaan dit nie regkry om hom elke keer met pleitende, traanblink oë te oorreed nie.
Poens is uitermate fluks en behulpsaam toe die tasse motor toe aangedra word. Ook Katryntjie help oorgretig en Festus het nie eens nodig om ’n hand te lig nie. Hy voel ietwat verbaas dat Katryntjie glad drie tasse klere het, maar dit is net ’n vlugtige gedagte. Hy het haar die hele naweek, behalwe tydens die begrafnis, in niks anders as dieselfde ou halfvuil broek en los bloesie gesien nie. Maar sy sal seker nie anders wees as die res van haar geslag nie. Daar is in elk geval genoeg plek. Hy het maar net ’n naweektas saamgebring en Poens het net een verweerde klein tassie.
Katryntjie en Poens kyk verlig na mekaar toe hulle die kattebak se deksel toeslaan.
Festus het sy hande vol met Beauty wat dreig om deur die venster by die motor in te spring.
“Poens, gaan haal eers ’n ou kombers of ’n ding wat ’n mens oor die sitplek kan gooi. Hierdie . . . e . . . brak sal my kar se bekleedsel flenters krap met sy naels.”
Beauty is skoon verspot en dit is ’n hele debakel om hom van die voorste sitplek af agtertoe te kry. Teen hierdie tyd is Festus se hare deurmekaar, lê ’n stofstreep teen sy hemp af en is sy humeur maar kort. Hy sou die hond graag ’n paar gepaste woorde wou toevoeg, maar gedagtig aan Poens se skerp ore, is hy verplig om hom te bedwing en woordeloos die saak met Beauty uit te spook . . . iets wat geen hond haaraf maak nie, te oordeel na die manier waarop die brak hom vriendelik met ’n oop, nat bek van die agterste sitplek af toelag.
Poens kry sy sit langs Beauty en vol lag maar met ’n sedige gesiggie klim Katryntjie voor langs haar nuwe voog in. As Romeo hom tog net in toom wil hou en nie agter in die bak begin kraai nie!
Tot haar verligting sien sy die radio raak, en toe hulle wegtrek van Skaars-van-als, laat sy gretig hoor: “O, Poens, kyk, ’n motorradio! Ag, oom, sit dit aan dat ons kan hoor!”
Hy glimlag maar net en doen wat sy vra. Arme kind! Is ook niks gewoond nie.
“Jislaaik, maar dis grênd!” kom dit van agter af. “Draai dit harder, oom!”
Hy gehoorsaam maar weer en Beauty blaf uitgelate.
Een keer is daar ’n vreemde geluid tussen die musiek deur en Katryn kyk met groot oë agtertoe. Poens begin sommer hardop saam met die musiek fluit, totdat Festus ergerlik sê: “Asseblief, man! Jy laat my ore tuit!”
“Ag, ekskuus tog, oom,” laat Poens verskonend hoor, en Katryn draai haar gesig vinnig