Сайланма әсәрләр / Избранные произведения (на татарском языке). Ахсан Баян
буендагы кое тирәсендә хатын-кыз җыелышкан да нәрсәдәндер зарланышып тора.
– Нишләп аптырашта калдыгыз болай?
– Менә суыбызның тәме китте. Әллә нишләде. Төбен чистартып булмасмы дип җыелдык ие.
– Соң, кем рөхсәт бирми?
– Суын чыгарып бетердек инде дә, хәзер төбенә төшәргә йөрәк җитми.
– Хатын-кыз эшеме инде бу? Ирләрегез төшсен.
– Әйтмәдек шул әле.
Озак уйлап тормастан, Тәбрик кое чыгырындагы чылбырны карарга кереште:
– Чылбыры нык күренә болай… Агачы тотар микән? – Аның ниятен хатыннарга бабай төшендергән арада, кителен салып ыргытты да, чиләкле чылбырны каты гына эләктереп, кое бурасына менеп тә утырды. – Акыртын гына әйләндерсеннәр.
Бабай аның сүзләрен хатыннарга:
– Крути тихонька, – дип тәрҗемә итте.
Кулы белән ишарә ясагангамы, болаймы, русча диярлек әйтелсә дә, аңладылар тагы.
Әкренләп, чыгырны көйле генә әйләндерә башладылар. Ә биш-ун минуттан соң кое төбеннән Тәбрик тавышы ишетелде:
– Алыгыз чиләкне.
Ләм тулы чиләкне тартып чыгарсалар – анда коточкыч нәмәрсә…
– Ай, ни бу! Ай! – диештеләр хатыннар, чыр-чу килеп. – Нинди су эчкәнбез! Ай!
– Түгегез чиләкне!
Чиләктә ниндидер үләксә, әллә мәче, әллә куян…
Кое төбеннән тагы боерык:
– Анысын соңыннан тикшерерсез, тагын төшерегез бауны.
– Ай-һай! Кем ташлады икән? Үзе төшмәгәндер инде күрәләтә.
– Вәт юньсезләр, бауны төшерегез!
Бабай юкка җикеренде, билгеле, тиз арада бөтенесе рәтләнде. Алты-җиде чиләк ләм чыгарылгач, егет инде якты җир өстендә иде. Хатыннар, коега су җыелгач, тагын бер йөз чиләк су чыгарырга вәгъдә биреп, егеткә мең рәхмәтләр укып калдылар. Өч-дүрт адым атлагач, бабай аларга үз йомышын әйтте:
– Киләсе җомга көнне Бәки Чабыры – җыйнаулашып чыгыгыз, яме, оныта күрмәгез.
Карт Җәмәки авылына хәтле озата килде дә, бу авыл кешеләрен дә Чабырга чакыргач, кире Үзәнбайга борылды.
– Кыртапа кешеләренә Чабыр буласын әйтергә онытма, улым, – диде Тәбриккә.
– Онытмам, бабай.
Солдат кул болгады да ныклы адымнар белән ары китте.
Кыртапа тау астына урнашкан икән. Төньяктан искән иң әче җилләр тими үтәдер бу өйләргә…
Урамда очраган һәр кеше, иң якын танышына эндәшкән кебек, исәнләшеп үтә. Тик аларны Тәбрик аңлап кына бетерми. Бер карчык тукталып әллә ниләр сөйләп торды-торды да, соңыннан Тәбрик:
– Бик матур сүзләр әйттегез бугай, кызганыч, аңлый алмадым, – дигән иде, әби кул селтәде дә тагын нидер сөйләнә-сөйләнә китеп барды. Аңлап бетермәвеннән бераз кәефсезләнеп баргач, яшьрәк бер ирне туктатып, Фәрхетдин абзый эшли торган өйнең (йорт хуҗасының исемен аңа Сөембикә апа әйткән иде) кайда икәнлеген сорады да аннары уңгарак борылды. Тау тагын да эчкәрәк уелып кергән төштә яңа өй – шунда таба китте.
Капка шар ачык, ләкин ишегалдында җан әсәре күренми. Өр-яңа стеналар чыршы бүрәнәләрдән салынган.