Сайланма әсәрләр. 4 томда. Том 4. Ахат Гаффар
обострённость, откровенность ума и сердца – такой изображает писатель Санию.
Если роман «Чистая душа» является итоговым в плане эпического жанра, то повесть «Рыбацкие байки» – продолжение творческого поиска М. Амира, его неустанное проникновение в психологию современника, стремление рассказать о времени, о себе. Многое волнует, огорчает и радует писателя. Его волнение незаметно передается читателю. Размышления и наблюдения автора всегда близки и понятны. Порой даже поражаешься стремительным переходам от юмора к обличению, от забавных приключений к житейским проблемам, решать которые предстоит не кому-либо другому, а самому читателю. И если он так же, как и автор, трепетно, высоко чтит и любит величие матушки-Волги, то он просто не сможет равнодушно читать эти глубоко правдивые «Байки» со всевозможными преувеличениями и домысливанием. Если уж ты не можешь встревожить при чтении свой ум, лучше не берись за «Байки». Если наоборот, то прочитай – и обязательно быть тебе другом природы – такова покоряющая убедительность повести.
Являясь как бы весёлой инструкцией для рыбака-любителя, повесть одновременно рассказывает о волнующих писателя общественных проблемах и темах. «В этом, – говорит переводчик Л. Ленч, – заключается главное достоинство «Рыбацких баек».
ЫРЫС КАЛӘМ
Берзаманны җәйге челләдә безнең Әлмәт Язучылар оешмасы биләп торган ике бүлмәбезнең мин утырганына Җәмит абый Рәхимов килеп керде. Бөтен каләм иясе җәйге ялда. Ялда дип… Әлмәттәгеләр әллә кая йөрүчән түгел инде: дачаларыннан һәм Урсай тавы итәкләрендә җир җиләге җыюдан әллә ни узмый.
Керер кибетләрендә исә – грузин чәе, «Завтрак туриста», «Морская капуста», томатлы кильки консервлары, «Молочная» дигән колбаса, «Дружба» сыры, әллә күпме туңдырылып җебетелгәннән калган шәлперәек хек балыгы, бөтен шәһәргә ике мунча (бер көнне хатын-кыз, икенчесендә ир-ат йөри), шәраб, аракы дигәндә, халык кеше башыннан йөзә, кунакханәләрдә – «Мест нет», урамнарда күзгә кырып салырлык та татар сүзе юк. Кыскасы, Әлмәт гөрли, инде 2 миллиард тонна нефть чыгарылып озатылган. Ә тирә-юнь халкы «Юкка мин үзем дә тук» дип гомер сөрә. Дача-бакчаларында газ агулаган редис, кыяр, помидор, кызыл чөгендер үстереп…
Җәмит абый Рәхимов Лениногорскиеннан әнә шундый көннәрнең берендә килеп чыккан иде. Күрешеп, хәл-әхвәл белешкәч:
– Нишләп йөрмеш, Җәмит абый? – дип соравыма ул:
– Эчем пошып… – дип җавап бирде.
Мин ул арада өстәлебезгә үзем генә белгән үлән-чәчәкләр өстәлгән һинд чәен ясап куйган идем инде. Чәйне бергә тәмләп утыргач, ул:
– Татлырагы юкмы соң? – дип сорап куйды.
– Син дигәндә – аяк идәндә, – дип, сейфымны ачарга туры килде, билгеле. Мин аннан: – Нигә эчең поша? – дип сорадым.
– Менә язам да язам, энем, ә җиренә җиткергән нәрсәм юк, – диде ул.
– Күз тимәсен, диген, Җәмит абый! – Югыйсә беләм бит инде: ул чагында әдипнең Татарстан китап