En Chranz. Johann Widmer
wills am morndrige Taag uf de Gmeind z tue heigid.
Es isch nüüt psunders gsii, das Lüüt gfrooget händ, ebs chönid mitriite und er hät gèèrn Passischier ghaa, will debii für in meischtens en Batze useglueget hät.
Fürs Bagaaaschi hät er en feschte Tariif ghaa.
Won er i de Wiirtsstube zu dene zwee anehöcklet, seit der eint vole Freud: «Jetz schloots aber Drizäni! De Glauser Fritz! Wer het au daas tänkt! Ja, ja, d Wält isch halt au nur es Doorf!» «Lueg au daa, de Korperaal Tobler!» hät de Fritz gstuunet.
Ja, si sind Dienschtkoleege gsii vom Gränzschutz im Chrieg.
Iren Boutrupp hät am Rii une Bunker poue und iigrichtet. E furchtbaar wichtigi und gheimi Aarbet aber völig sinnloos, will di Tüütsche vo änet em Rii zueglueget und jedes Schüfeli Betong zellt händ.
Aber für die Mane isch es halt doch e groossi Ziit gsii und iri Chriegserläbnis händ Generazioone überläbt aber au mängi Soldaatefrau hässig gmacht, wän er zum hundertschte Mool verzellt hät, wie de Sanitääter mit eme Choorb voll Eier, won er frisch rekwiriert hät, èèrschlige s Poort abgrutscht isch in Rii ine. Ooschtere 44 mues es gsii sii …
Bevors ufs Theemaa choo sind, hät de Fritz vernoo, das de Kantoon di ganzi Gmeind nöi vermässe lösi, wäg de Güeter Zämelegi. Jede Puur chömi dänn sis Land an eim Stuck über.
Vilicht sogaar bessers Land als vorane.
Das isch Musig gsii für de Fritz, wo scho lang vome schööne, ebene und fruetige Blätz Land tröimt hät.
Die paar Jucherte won er jetz no ghaa hät, sind Pöörtli oder nassi Tuele, Steihüüffe und vill «Schatte am Waldrand» gsii.
Eb em ächt die beede Geometer chönted nützli wèèrde?
Binere feisse und fuerige «Metzgete» hät di unbesiigti Schwiizer Armee mit em Generaal nomool di Tüütsche in Schach phalte. Die cheibe Schwaabe hettid emänd no di ganzi Wält eroberet, wänn der Adolf nöd öis im Rugge ghaa hett.
Aber will er nöd gwüsst hät was miir im Sinn ghaa händ, hät er müese höfeli tue …
Vo all däm feisse Späck und dène rezänte Wüürscht händ d Hallauer Wiipuure au no profitiert.
Nach es paar tüüffe Güürps häts wider Platz ggèè für es paar «Verdauerli», de Korperaal hät uf Grappa gschwoore, sin Chef hät dänn no en Gonjagg spändiert und de Fritz hät e ganzi Fläsche Chrüüter mit uf de Wääg gnoo.
«Mini Here s isch Polizeistund!» hät de Beizer aagseit und die drei wackere Soldaate sind hinders Huus marschiert (pambelet) wo s Ross mit em Wage ufs gwaartet hät.
Aber si händ sich zeerscht emool a d Huusmuur gstellt und s voorig Wasser abgloo, s Ross hebs dän ringer bim Zie.
Dänn händs iri Chischte und Mässlattene uufglaade und wills grad aagfange hät räägne, händs ales mit Plachene teckt.
De Fritz hät ene no es waarms und weichs Plätzli uf de Brugg gmacht mit ere Rosstecki und nach em Komando «Aufsitzen» händs mit vil Müe und Lache iri Wageburg eroberet.
Aber au de Fuerme hät echli Müe ghaa, uf de Bock ue z choo, will er ja au nöd elei gsii isch. Sonen groossen Aff hät er scho lang nüme ghaa.
Er hät no «Hü» gseit und s Ross hät braav aazoge, aber scho bi de Saagi vorne häts en chliine Halt ggèè, wils hät aafoo schiffe was abe hät möge.
Jetz isch Plaan B choo.
De Fritz isch zu den andere uf d Brugg hindere ghocket, hät ali mit ere Plache zueteckt, hät am verlängerete Leitseil zoge und s Ross isch mit sinere Fuer heizue ggange.
Es hät de Wääg ja guet kännt.
Wos vor de Milchhütte aaghalte hät, isch de Fritz vertwachet und isch go d Milchchane ablaade.
Won er dän die zwee Mane under de Plache gsee hät, isch d Erinerig wider echli fürechoo biinem.
Er hät iren ganze Karsumpel uf en Fäderewage glade wo hinderem Rössli gstanden isch und dän hät er voore a de Wiirtshuustüüre pöpperlet.
S isch natüürli niemer choo, s isch aber im ganze Huus au nienet Liecht gsii.
Aber er hät doch die zwee psoffne Passeschier müese doo ablifere, drum hät er echli feschter a d Tüür pämberet, hät dänn aber grad wider Schiss ghaa, d Frau Ambüel chönntis ghööre und debii vertwache und mit dère hät ers bigoscht nöd wele verheie.
Di zwee eifach ablaade und dän sölids sälber luege wos undere chömed, aber ali Versüech di zwei Murmeli z wecke sind vergäbe gsii.
Do isch em zwüsched all dene Schwiinswüürscht und em Suurchruut won en truckt hät, di gueti Idee uufgstoosse:
«s Sprützehüüsli!»
Er isch heigrännt go d Schlüssel go hole und dän hät er sini Fuer im Chefi zwüscheglaageret.
Es sind beedi es Momäntli zu sich choo, aber es isch ene ales schiissegliich gsii, si händ nu wele pfuuse und öppis gäg de Tuurscht.
Wänn de Brand gnueg grooss isch, goot au en Chrüüter.
Dezue ane söl er au guet sii bi Völlni.
De Fritz hät die zwee Psoffne uf em undere Schrage anepüschelet und debii isch em einte d Brieftäsche usegheit.
Will mer im Zämehang mit «Chefi» a Dieb und Mörder tänkt, hät ene de Fritz ali Wertsache abgnoo und will er dur eigeni, militèèrischi Erfaarig gwüsst hät, das mer i de Chischte Hoseträäger, Schuebändel und Hosegüürt mues abgèè, hät er au daas in Ornig proocht. Dänn hät er beidi Schlösser abgschlosse und isch hei.
Er hät no s Ross abtröchnet und dänn isch er näbedraa uf en Stroohuuffe glääge zum Pfuuse.
Vom Chileturm häts grad drüü gschlage.
Am sibni mues er i de Hütte sii, zum d Milchchane uuflade.
D Frau Eerismaa won i de Poscht hinenuse gwont hät, isch nächti ab dèm Grampool im Sprützehüüsli hine vertwachet, aber si hät wägem Zwätschgebaum vor em Feischter nöd chöne gsee, was dett hine passiert isch. Si hät aber mit überchoo, das im Chefi di ganz Nacht s Liecht prännt hät.
Drum häts ere schaurig prässiert am Morge beziite is Gmeindshuus z choo zum Butze, will mer deet sicher gwüsst hät, wele Halungg iiglochet woorden isch.
Uf em Wääg i d Gmeind isch ere no de Milchfuerme verchoo, wo zimli übernächtiget uusgsee hät. Aber er häts goppel prässant ghaa und hät mit de Geisle klöpft, das sis Ross echli tifiger traabi, s isch aber au scho halbi achti gsii.
I de Gmeind isch zeerscht d Leertochter doo gsii. Si isch echli früener choo wil si no en Brief vom Voortaag nomool hät müese abtippe.
Das tumi Tüpfi hät überhaupt nüüt gwüsst vonere Gaschtig im Chefi, das häts ja überhaupt no nie ggèè sit si i de Stifti isch, aber si häts schüüli spanend gfunde.
Ebs ächt en Röiber vertwütscht händ?
D Frau Eerismaa hät eender uf en Luschtmörder tippet. So znacht, um die Ziit und bi däm Souwätter. «Nei au, aber sonöppis und dänn na bin öis, jeemerli au, d Wält wiirt alls wie schlächter», hät si klöönet.
De Herr Gmeindschriiber wèèrdis dän scho wüsse, hät d Leertochter Heidi trööschtet, aber er chömi hütt echli spòòter, heig er gseit.
D Heidi hät no käni drüü Linie tippet, do schälet s Telifoon.
En Polizischt hät aaglüüte.
Jaa, si seigid doo underwägs wäg eme Gfangenetransport fürs Bezirksgfängnis, aber si seigid nüme ganz sicher, ebs die Delinkwänte im Wislig oder z Efrèètike oder z Lindau müesid go hole.
Ganz iifrig hät d Heidi gseit: