Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2. Мусагит Хабибуллин
аңламаса, бер тотам калмыйча, аның артыннан чапмас иде. Алар ханша һәм сакчылардан качарга тиешләр, бер мәлгә генә, бер мизгелгә генә булса да качарга тиешләр.
Атлар өздереп чабалар, сакчы алыплар күптән инде күздән яздылар. Менә ул урман, менә юл, менә алар көткән алан.
Илбарыс атыннан сикереп төште, Чәчкә атының йөгәненнән тотты, кызга аттан төшәргә ярдәм итте. Чәчкә аның кочагына иңде.
– Буйтурым-арысланым. Мин сине шундый, шундый сагындым…
Нәрсә булды аларга? Кичәле-бүгенле барысы да үз урынында кебек иде ләбаса. Ә менә бер-беренең кочагына килеп кергәч, аларга кисәк кенә төшенеп бетмәгән оялу килде. Әйе, хакыйкать хыялдан башкарак икән шул. Хыял күп тапкыр татлырак булса, хакыйкать мең тапкыр сизгеррәк эш итә. Нәкъ менә хакыйкать килмәгән булса, алар, бәлкем, бу мизгелне хыялый рәвештә генә татыган булырлар иде. Менә шунда, аланлыкта сизделәр алар бер-берсе өчен яратылуларын. Хәзер аларны беркем дә аера алмас! Алар тормышта булган барлык сынауларны җиңеп чыгарлар. Кайда гына булмасыннар, кай тарафларда гына йөрмәсеннәр, Чәчкә күңелендә буйтур булыр, буйтур күңелендә – Чәчкә… Әйе, хәзер буйтуры китсә дә ярый, хәзер хан кызы Чәчкә үз көченә үзе ышана – көтәр. Бәлкем, буйтуры аның Патшакаладан бөтенләй әйләнеп кайтмас?.. Юк, кайтыр, ул теләгәнгә кайтыр. Инде язмыш аларны аера икән, хан кызы Чәчкә күңеле белән барыбер аның янында булыр, мәңгегә, үлгәнче, җаны җәннәткә киткәнче.
Шул мәлдәге тетрәнүе, шигәюе, куркуы, киләчәк өчен борчылуы тикмәгә генә түгел иде Чәчкәнең. Хан кызы сизенә, тоемлый, атасы вәгъдәсендә торачак, аның Юстинианга ярәшүе сәясәткә бәйле нәрсә, ике илнең килешеп яшәвенә. Мәгәр Чәчкә үкенмәс, үртәлмәс, ул менә сөйгәненнән бүген сөелә, бүген бөтен гомеренә җитәрлек назны алып кала, менә шушы аланлыкта, аулакта!
– Чәчкә, Чәчкә, – ди Илбарыс һәм кызның татлы алсу битләренә, сусыл иреннәренә тартыла.
Әнә ат тояклары тавышлары да ишетелә башлады. Сакчылар килеп чыкса – харап. Олуг хан буйтурны беркайчан да кичермәс, ул иртәгә үк аның башын кистерер. Әмма йөрәк дигәнең моны кабул итми, ат тупырдаулары да үтеп китәр сыман, атасы да буйтурны кичерер шикелле.
Шул ук мәлдә, сакчылар якынайган саен, Чәчкәне курку били. Кем өчен?.. Үзе өченме?.. Юк, тагын бер тапкыр юк! Буйтуры өчен. Чәчкә сөйгәне буйтур кочагында үләргә дә риза. Тик аңа гына тимәсеннәр, аны гына рәнҗетмәсеннәр.
– Алар безне эзлиләр, буйтурым. Сакчылар явызлар, алар шундук укка алырлар, – диде Чәчкә. Әмма буйтур кочагыннан чыгуы булды, яңадан кереп эреде.
– Чәчкә, Чәчкә, мин сине…
– Буйтурым, атландыр мине атыма… Буйтурым, – диде, атына менгәч, Чәчкә. – Буйтурым, мин Кодрак абам белән Өске Кирмәнгә утырмага китәм. Кайту белән син анда кил. Мин сине көтәрмен, буйтурым, көтәрмен, көтәрмен…
Чәчкә, атын чаптырып, аланлыктан чыгып китте. Ул сакчыларга каршы китте.
– Хан кызы Чәчкә биредә, ханша! – дип кычкырды сакчыларның берсе.
Буйтур атына атланды, атын атлатып кына бөтенләй башка якка юнәлде.
Өенә