Tanrı nə vaxt gülür. Энтони де Мелло
özü deyil?
– Bəs onda hədəf nədir? – şagird soruşdu.
Lakin müəllim cavab vermədi. Cavabı şagirdin özü nə vaxtsa tapmalı idi, çünki onu sözlə izah etmək mümkün deyildi.
Nəhayət, bir dəfə o, müəllimin nə demək istədiyini başa düşdü: əsas olan nailiyyətin özü deyil, ona olan münasibətdir. Əsas olan hədəf deyil, eqonun4 yox olmasıdır.
BİR UŞAQ ÜÇÜN HƏBSXANA
Bir dəfə hökumət orqanları uşaqlar üçün islahetmə müəssisəsi açmaq qərarına gəlir. Məsləhət üçün tanınmış pedaqoqu dəvət edirlər. O, ehtiraslı bir çıxış edir, koloniyada təlim-tərbiyə işini humanist metodlarla aparmağa çağırır; uşaqlarla səriştəli pedaqoqların işləməsi, onlarla mehriban və nəvazişlə rəftar edilməsi üçün bütün səyləri cəmləşdirməyə dəvət edir.
Çıxışını bu sözlərlə yekunlaşdırır:
– Əgər, heç olmasa, bir uşağın mənəviyyatının pozulmasının qarşısı alınsa, onda hesab etmək olar ki, bu müəssisənin yaranmasına qoyulmuş bütün vəsaitin və zəhmətin əvəzi ödənilmişdir.
Bir qədər sonra şura üzvlərindən biri ondan soruşur:
– Sən nəyisə qarışdırmısan. Məgər bir uşağın xilası bütün vəsait və çəkilən zəhmətin haqqını verə bilər?
– Əgər həmin uşaq mənim övladımdırsa, onda ola bilər, – cavabı gəlir.
AVTORİTET
NƏHAYƏT Kİ!
Bir kral var idi. Hər gün keşiş ona “Bhaqavadgita”dan parçalar oxuyur və dediklərini izah edirdi. Sonra isə, adətən, soruşurdu:
– Mənim kralım, sənə söylədiklərimi başa düşdünmü?
Kral suala nə təsdiqləyici, nə də inkaredici cavab verirdi. Belə hallarda o, adətən, deyirdi:
– Əvvəlcə bunu özün başa düşməyə çalış.
Kralın cavabı keşişi pərt edirdi, çünki o bu görüşlərə həmişə çox ciddi hazırlaşırdı və izahlarının da dəqiq və anlaşıqlı olduğunu düşünürdü.
Keşiş, həqiqətən, mənəvi axtarış içində olan biri idi. Bir dəfə meditasiya5 zamanı, o, reallığın – evin, ailənin, var-dövlətin, dostların, şöhrətin, hörmətin və bütün qalan şeylərin xəyali və nisbi təbiətini gördü. Keşiş bütün bunları o qədər aydın dərk etdi ki, ürəyində bütün bu sadalananlara olan həvəsi tamamilə itdi. O, evdən getməyi və ömrünü səyahət etməklə keçirən bir asket6 olmağı qərara aldı.
Getməzdən əvvəl krala qısa bir məktub yazdı:
– Mənim kralım! Nəhayət ki, mən anladım!
SƏTƏLCƏM OLUN!
Bir qadın bərk soyuqlamışdı və həkimlərin yazdıqları heç bir dərman ona kömək etmirdi.
– Nə olar, bir şey edin, həkim, – deyə qadın yalvardı.
– Bir ideyam var, – həkim fikirli halda dedi. – Gedin evə, qaynar duş qəbul edin və qurulanmazdan əvvəl çılpaq halda yelçəkən bir yerdə dayanın.
– Düşünürsüz ki, bu kömək edər? – təəccüblənmiş qadın soruşdu.
– Yox, amma siz sətəlcəm olacaqsınız, onu isə mən müalicə etməyin yolunu bilirəm.
Heç fikirləşmisinizmi ki, sizin quru sizə hər hansı bir xəstəlik üçün bir dərman verə bilər, halbuki xəstəliyin səbəbi elə onun özüdür?
– Allaha şükür ki, piknikə gedərkən özümüzlə qatırı da götürmüşük. Oğlanlardan biri yaralananda onu qatıra mindirib gətirdik evə.
– Necə oldu ki, o yaralandı?
– Qatır ona şıllaq atdı.
HƏKİM ÇUN MƏNİ NECƏ XİLAS ETDİ
– Mənə yaxşı bir həkim məsləhət görə bilməzsən?
– Çun adlı bir həkim var. Mənim həyatımı xilas edib.
– Bu necə olub?
– Bilirsən, çox ağır xəstələnmişdim. Həkim Çinin yanına getdim. Dediyi dərmanı qəbul etdim, halım daha da pisləşdi. Buna görə həkim Çanın yanına getməli oldum. Onun dərmanını içdim və hiss elədim ki, ölürəm. Onda mən həkim Çunun yanına getməyi qərara aldım, amma həmin vaxt o, evdə yox idi.
HƏKİM DAHA YAXŞI BİLİR
Həkim həyat əlamətləri sezilməyən xəstənin üstünə əyildi. Sonra dikələrək dedi:
– Təəssüf edirəm, amma əriniz keçindi.
Cəsədin sinəsindən zəif bir etiraz səsi çıxdı:
– Yox! Mən hələ sağam!
– Ağzını yum, – arvadı onun sözünü kəsdi, – həkim nə dediyini daha yaxşı bilir.
KİMƏ DAHA ÇOX İNANIRSAN
Nəsrəddinin yanına qonşusu gəlir və eşşəyini borca verməyini xahiş edir.
– Mən onu artıq başqasına vermişəm, – Nəsrəddin cavab verir. Elə bu vaxt tövlədən eşşəyin səsi gəlir.
– Amma mən eşşək anqırtısının səsini eşidirəm, – qonşu deyir.
– Sən kimə daha çox inanırsan: mənə, yoxsa eşşəyə?
NƏ VAXT GÜLMƏK LAZIM OLDUĞUNU DEYƏCƏYƏM
Kinoteatrda bir ucaboy tamaşaçı onun arxasında oturan oğlana müraciət edərək soruşur:
– Ekranı görə bilirsən, oğlum?
– Xeyr.
– Narahat olma. Mənə bax və mən gülməyə başlayanda sən də gül.
MÜHARİBƏ NƏ VAXT BİTƏCƏK
Marşal Ferdinand Fok I Dünya müharibəsi zamanı Birləşmiş qüvvələrə başçılıq edirdi. Müxbirlər hər vəchlə onun şəxsi sürücüsü olan Pyeri ələ alaraq marşalın beynində hansı fikirlərin dolaşdığını öyrənmək, müharibənin nə vaxt sona yetəcəyini bilmək istəyirdilər. Amma Pyeri danışdırmaq mümkün olmurdu.
Bir dəfə müxbirlər hərbi qüvvələrin baş qərargahından çıxan Pyeri dövrəyə aldılar.
Sürücü dedi:
– Marşal bu gün, axır ki, dilləndi.
– Nə dedi? – ətrafdakılar səbirsizliklə soruşdular.
– Məndən soruşdu: “Səncə, Pyer, müharibə nə vaxt qurtaracaq?”
Keşişin qızı atasından moizə oxumaq üçün ideyaları haradan aldığını soruşdu.
–
eqo – psixoanaliz nəzəriyyəsinə əsasən, insan şəxsiyyətinin “Mən” kimi dərk edilən hissəsi.
meditasiya – insan psixikasını dərin dalğınlıq vəziyyətinə gətirən əqli fəaliyyət.
asket – maddi nemətlərdən əl çəkməklə mənəvi kamilliyə can atan insan, zahid, dərviş.