Dəfinələr adası. Роберт Льюис Стивенсон
o, bunu bir udumla başına çəkdi.
– Hə, bu yaxşı oldu, gözümə işıq gəldi. Həkim yataqda nə qədər qalacağımı söylədi?
– Ən azı bir həftə.
– Ay sənin evin yıxılsın, – deyə bağırdı. – Əgər bir həftə burada qalsam, mənə "qara nişan" göndərərlər… Bu israfçılar öz pullarını göyə sovurublar, indi başqasının malına göz dikiblər. Əsl dənizçi belə şey etməz. Mən həmişə pulun qədrini bilmişəm, bədxərclik etməmişəm. Qazandıqlarımı da indi itirmək istəmirəm. Yox, mən qorxmuram. Onları yenə azdıracağam.
Bu sözləri deyib kapitan çətinliklə dikələrək çarpayıda oturdu:
– Bu həkim məni lap üzdü, qulaqlarım uğuldayır. Cim, sən o dənizçini gördünmü? O, çox pis adamdır, ancaq onu bura göndərənlər ondan da pisdirlər. Əgər mən buranı tərk etməsəm, "qara nişan" göndərəcəklər. Bil ki, onlar mənim sandığımı ələ keçirmək istəyirlər. Mən qoca Flintin birinci şturmanı idim. O, ölüm yatağında yatarkən hər şeyi mənə açıb danışdı. İndi onlar mənim üstümə ya Qara Köpəyi, ya da tayqıç dənizçini göndərəcəklər. Cim, sən ən çox o tayqıçdan özünü gözlə.
– Bəs o "qara nişan" nədir, kapitan?
– Bu, çağırış vərəqi kimi bir şeydir, dostum. Orada yazılana əməl etməsən, səni harada olsan taparlar. Sən gözdə-qulaqda ol! Söz verirəm ki, hər şeyimi səninlə tən yarı böləcəyəm.
Bu söhbətdən sonra necə hərəkət edəcəyimi bilmirdim. Doğrusu, qorxurdum ki, kapitan sirrini mənə açdığından peşman olub, nə vaxtsa məni öldürəcək. Fikirləşirdim ki, bu sirri həkimə açım, lakin gözlənilmədən vəziyyət dəyişdi. Həmin axşam mənim zavallı atam öldü və mən hər şeyi unutdum. Dərd məni üstələdi, qonşuların get-gəli, dəfn mərasimi, mehmanxanadakı iş-güc başımı elə qatdı ki, kapitan barədə düşünməyə, ondan qorxmağa bir an belə vaxtım olmadı.
Atamın dəfninin ertəsi günü dumanlı və şaxtalı bir gün idi. Axşamüstü çöl qapısının kandarında oturub qüssə ilə atamı düşünürdüm. Birdən bir nəfərin yavaş-yavaş mehmanxanamıza sarı gəldiyini gördüm. Yəqin ki, kor idi, çünki əlağacını yerdə gəzdirə-gəzdirə irəliləyirdi. Qocalıqdan və xəstəlikdən ikiqat olmuş bu adam əynindəki cındır papaqlı dənizçi plaşı ilə çox eybəcər görünürdü. O, mehmanxananın yaxınlığında durub səsini yüksəldərək boşluğa müraciətlə dedi:
– Mən vətənim İngiltərəni qoruyarkən gözlərindən məhrum olmuş bir koram. Burada mənə harada olduğumu deyəcək bir adam varmı?
Mən dedim:
– Möhtərəm yolçu, siz Qara Təpə limanında "Admiral Benbou" mehmanxanasının yanında dayanmısınız.
– Mən cavan bir səs eşidirəm. Əlimdən tutub məni bu evə apararsanmı, xeyirxah oğlan?
Mən əlimi uzatdım. Bu kor məxluq əlimdən kəlbətin kimi yapışdı. O qədər qorxdum ki, istədim qoyub qaçım. Ancaq o məni özünə tərəf çəkib dedi:
– Hə, oğlan, indi məni birbaş kapitanın yanına apar.
– Ser, – dedim, – vicdan haqqı, mən heç nə bilmirəm…
– Boş-boş danışma! Bu saat məni onun yanına aparmasan, əlini burub qıraram.
O, öz dəmir əlləri ilə əlimdən, çiynimdən yapışdı:
– Məni birbaşa onun yanına apar, elə ki qarşısına çatdıq, de ki, "Billi, budur, sizin dostunuzu gətirmişəm". Əgər dediyimi eləməsən…
Bunu deyib əlimi elə burdu ki, ağlım başımdan çıxdı. Zalın qapısını açıb korun dediyini etdim.
Bizi görəndə zavallı kapitanın gözləri bərəldi. Bir andaca şərabın təsiri keçdi. Üzündə müdhiş bir vahimə göründü. Ayağa qalxmaq istədi, amma bacarmadı.
Kor dedi:
– Billi, yerindən tərpənmə. Səni görməsəm də, barmaqlarının tərpəndiyini belə hiss edə bilirəm. Gəl işə keçək. Sağ əlini mənə ver.
Kapitanın yerindən qımıldanmadığını duyub mənə müraciətlə:
– Oğlan, onun sağ əlini qaldır və mənim sağ əlimə ver, – dedi.
Mən onun əmrini yerinə yetirdim. Kapitan müqavimət göstərmirdi. Kor qonaq kapitanın ovcuna nə isə basdı. Kapitan da dərhal əlini yumdu. Kor kişi:
– Hə, biz işimizi gördük, – deyib əlimi buraxdı və kora yaraşmayan bir cəldliklə eşiyə sıçrayıb yola düzəldi.
Bir xeyli keçəndən sonra biz özümüzə gəldik. Ka- pitan ovcundakı şeyə baxdı.
– Düz saat onda! – deyə çığırdı. – Altı saat qalır. Biz onlara göstərərik.
O, yerindən sıçradı, amma dərhal səndələdi, əlini boğazına apardı. Xırıltılı səs çıxararaq döşəmənin üzərinə sərildi.
Mən anamı köməyə çağırdım. Ancaq artıq gec idi. Kapitan beyninə qan sızmasından keçinmişdi. Bu adamdan xoşum gəlməsə də, uzun müddət göz yaşı töküb ağladım.
Dənizçi sandığı
Əlbəttə, mən bütün bildiklərimi anama söylədim. Biz çox təhlükəli vəziyyətə düşmüşdük. Əgər kapitanın pulu var idisə, onun bir hissəsi bizə çatmalı idi. Ancaq onun qəddar yoldaşları öz qənimətlərindən keçməzdilər. Mən anamı tək qoyub atla həkimin dalınca gedə bilməzdim. Biz bir qərar verməli idik. Vəziyyət çox təhlükəli idi. Bir yerdə qonşuluqdakı kəndə gedib kömək istəməyi qət etdik. Kənd evimizdən görünməsə də, çox uzaq deyildi.
Kəndə çatanda artıq toran düşmüşdü. Pəncərələrdən düşən şam işığı bizi bir qədər sakitləşdirdi. Lakin kənddən heç kim bizimlə "Admiral Benbou" mehmanxanasına getmək istəmədi. Biz həyəcanımızı bildirdikdə onlar daha da qorxdular. Kapitanın tez-tez yada saldığı Flintin adı burada çoxlarına tanış idi və hamını vahiməyə salırdı.
Anam kənd əhlindən heç kimin bizimlə getmək istəmədiyini görüb özünü sındırmadı və biz təklikdə geri dönməli olduq. Adamlar arxamızca çığırdılar ki, biz ağılsız iş görürük. Amma kişilərdən heç biri bizi ötürməyi belə təklif etmədi. Köməkləri ancaq bundan ibarət oldu ki, mənə dolu bir tapança verdilər və vəd etdilər ki, bir yəhərli at saxlayacaqlar. Əgər quldurlar bizi təqib etsələr, minib aradan çıxa bilək. Cavanlardan biri isə jandarm dəstəsini köməyə çağırmaq üçün doktor Livsinin ardınca getdi.
Evimizə qayıdanda ürəyim şiddətlə çırpınırdı. İçəri girən kimi anam tez şam yandırdı, bir-birimizin əlindən tutub salona girdik. Kapitan arxası üstə, gözləri açıq halda döşəmədə sərilib qalmışdı.
Anam:
– Cim, pərdələri sal! Onlar bizi pəncərədən güdə bilərlər. Sandığın açarlarını axtarıb tapmalıyıq.
Kapitanın yanında dizi üstə oturdum. Ovcunun içində sıxdığı kağızı götürdüm. Kağızda aydın xətlə yazılmışdı: "Axşam saat ona qədər sənə möhlət veririk".
– Ana, bizim saat ona kimi vaxtımız var, – dedim.
Anam