Əcdadların harayı. Джек Лондон
onlar şübhəli məxluqlara oxşayırdılar. Cır-cındır geyimləri, pırtlaşıq saçları vardı. Buna görə də o, qəfəsin içindən onların üstünə dişlərini qıcayıb mırıldandı. Onlar isə ancaq güldülər və onu çubuqladılar. Bak bu adamların məqsədini başa düşən kimi çubuqları dişləriylə tutdu. Bundan sonra o, bikef halda uzandı və yeşiyin furqona aparılmasını sakit qarşıladı.
Dustaq olduğu yeşiklə Bak əldən-ələ keçirdi. Əvvəlcə onunla nəqliyyat idarəsinin qulluqçuları məşğul oldular və iti başqa furqona mindirib bir az da uzağa apardılar. Sonra müxtəlif çeşidli yeşik və bağlamalarla yüklənmiş bərə ilə yola saldılar. Daha sonra o, böyük bir dəmiryol vağzalına düşdü və nəhayət, onu yenidən yük vaqonuna qoydular.
Vaqon iki gün iki gecə qulaqbatırıcı fit verən parovozun arxasınca süründü. Bu müddət ərzində Bak nə yemək yedi, nə də su içdi. Acığından vaqon bələdçilərinin ona göstərdikləri qayğını belə mırıltı ilə qarşıladı və onlar bunun əvəzini iti cinlətməklə çıxdılar. İt soyuqdan donmuş halda, titrəyə-titrəyə qəfəsdə atılıb-düşdükcə onlar istehzayla gülür və onu lağa qoyurdular. Onlar yaramaz həyət itləri kimi mırıldayır, hürür, miyovuldayır və qollarını yelləyib xoruz kimi banlayırdılar. Bak başa düşürdü ki, bunların hamısı səfehlikdir. Lakin bu hərəkətləri heysiyyətinin təhqir olunması kimi qəbul edir və qəzəbi coşub-daşırdı. Aclığı heç vecinə almırdı, ancaq susuzluq ona böyük əzab verir və heydən salırdı. Bakın yüksək hərarəti vardı, üstəlik, şişən və susuzluqdan yanan boğazı və dili yara bağlamışdı.
Bir şeyə şad idi ki, ipi boğazından çıxarmışdılar. Boğazının ipli olması düşmənlərinə ədalətsiz üstünlük verirdi. İp çıxarıldıqdan sonra isə o özünü göstərə bilərdi. Daha boynuna ip sala bilməyəcəklər! Buna qəti əmin idi. İki gün iki gecə nə yedi, nə içdi. Bu iki gün iki gecənin əzabı onu o qədər kinli etmişdi ki, ona birinci toxunan hər hansı adamı arzuolunmaz aqibət gözləyirdi. Gözləri qanla dolmuş və sanki əsl yırtıcıya dönmüşdü. O qədər dəyişmişdi ki, indi hətta hakim belə onu tanıya bilməzdi. Elə bu səbəbdən Sietl stansiyasında onu yerə düşürəndə qatar bələdçiləri rahatlıqla nəfəs aldılar.
Dörd hambal Bakın yeşiyini vaqondan ehtiyatla çıxarıb hündür hasarla əhatə olunmuş bir həyətə apardı. Boynuna kip yapışan qırmızı sviter geymiş bir kişi onların qabağına çıxdı və qəbul barədə çarvadarın kitabına qol çəkdi.
"Bu da, deyəsən, yeni zalım olacaq", – Bak düşündü və vəhşicəsinə qəfəsin barmaqlığına sarı atıldı. Sviterli kişi pərt-pərt gülümsədi, balta və dəyənək gətirdi.
– Siz onu indi buraxmaq istəyirsiniz? – çarvadar heyrətlə soruşdu.
– Bəli, – sviterli kişi cavab verdi və onun təəccübünə məhəl qoymadan yeşiyə balta vurmağa başladı.
Yeşiyi gətirmiş dörd nəfər cəld dağılışıb gözlənilən tamaşanı seyr etmək üçün hündür hasarın üstünə dırmaşdı.
Bak balta ilə sökülən qəfəsin divarına cumdu, onu dişiylə gəmirdi və var gücünü işə salaraq vuruşdu. Balta çöl tərəfdən dəyəndə mırıldayaraq taxtaya içəridən hücum etdi. O, qəfəsdən qurtulmağa hər vasitə ilə cəhd göstərirdi. Çünki hiss edirdi ki, qırmızı sviterli kişi onu buraxmaq niyyətindədir.
– Buyur, qırmızı gözlü şeytan! – kişi Bakın bədəninin keçə biləcəyi dəlik açdıqdan sonra dilləndi. Tez baltanı atıb dəyənəyi sağ əlinə aldı.
Bu an Bak, həqiqətən də, qırmızı gözlü şeytana bənzəyirdi. O, tüklərini tamam qabartmış və tullanmağa hazır dayanmışdı. Ağzından köpük axırdı, qanla dolmuş gözlərində azğın bir parıltı vardı. O, iki gün qəfəsdə saxlanılmasının açığına özünün yüz qırx funtluq bədənini qəzəblə kişinin üstünə atmağa hazır idi. Belə də etdi. Az qalmışdı ki, caynaqları ilə kişini qamarlasın. Lakin bu an göydəcə elə zərbə aldı ki, bədəni uçundu və dişləri zoqquldadı. O, havada dövrə vurub yanıüstə yerə dəydi. Bak ömründə, bir dəfə də olsun, dəyənəklə döyülməmişdi, buna görə də özünü itirdi. Zingilti ilə hürdü, ayağa qalxdı və yenidən kişinin üstünə atıldı. Bu dəfə də sarsıdıcı zərbədən yerə yıxıldı. İndi o anladı ki, güc dəyənəkdədir, lakin dəlilik dərəcəsində olduğundan buna əhəmiyyət vermədən dəfələrlə kişinin üstünə atıldı və hər dəfə də dəyənək onu havadaca saxlayıb yerə sərdi.
Xüsusilə bir ağır zərbədən sonra Bak güclə ayağa qalxdı. O elə sarsılmışdı ki, mübarizə aparmağa halı qalmamışdı. O axsayır, burnundan, ağzından və qulaqlarından qan gəlirdi. Tükləri qana bulaşmışdı. Az sonra qırmızı sviterli kişi ona yaxınlaşdı, soyuqqanlı halda onun burnuna ağır zərbə endirdi. Bakın indiyə qədər keçirdiyi ağrılar bu zərbənin yanında toya getməli idi. O, qeyzlənmiş şir kimi nərildədi və yenidən kişinin üstünə atıldı. Lakin kişi dəyənəyi sağ əlindən sola keçirdi, sakitcə onun alt çənəsindən yapışdı və ora-bura dartdı. Bak havada bütöv bir dövrə, sonra yarımdövrə vurdu, daha sonra sinəsiüstə guppultu ilə yerə sərildi. Özünü ələ alıb son dəfə sıçradı. Kişi bilə-bilə yığıb axıra saxladığı gücü ilə ona sarsıdıcı bir zərbə vurdu. Bak tamamilə məğlub edilmiş halda yerə sərildi.
– Afərin! – hasara dırmaşanlardan biri şövqlə çığırdı. – Özündən deyən iti belə ram etmək olar ha!
Bakın huşu özünə qayıtmışdı, lakin qüvvəsi yoxdu. Düşdüyü yerdəcə uzanıb qırmızı sviterli kişini müşahidə edirdi.
– Demək, "Bak" ləqəbiylə çağırılır, – kişi meyxana sahibinin Bakın yükləndiyi yeşiyin göndərilməsindən xəbər verən məktubunu oxuyarkən ucadan dilləndi.
– Yaxşı, Bak, əzizim, – o, sevinclə sözünə davam etdi, – səninlə bir balaca zarafat etdik və yaxşı olar ki, bütün bunları unudaq. Əgər sən öz yerini bilsən, mən də sənə dəymərəm. Sözə qulaq assan, mən də yaxşı olaram və hər şey yağ kimi gedər. Amma pis olsan, nəfəsini kəsərik. Başa düşdünmü?
O danışdıqca bayaqdan min oyun açdığı Bakın başını tumarlayırdı. Bak isə ona hər dəfə əl toxunduqca qeyri-ixtiyari olaraq tüklərini qabartmasına baxmayaraq, etiraz etmədən dözürdü. Kişi ona su gətirəndə acgözlüklə içdi. Sonra dəbdəbəli yeməyi – çiy əti yeni sahibinin əlindən tikə-tikə aldıqca onları da eyni acgözlüklə uddu.
O məğlub edilmişdi. Bunu yaxşı bilirdi. Lakin hələ fəth edilməmişdi. O, birdəfəlik başa düşdü ki, dəyənəkli adama qarşı çıxmaq mümkün deyil. Aldığı dərsi ömrü boyu unutmayacaqdı. Dəyənək onun üçün bir kəşf idi: o, Bakı ibtidai həyat qanunlarının hökm sürdüyü bir aləmə aparıb çıxarmışdı və Bak bu qanunu çox tez öyrəndi. O, həyatın sərt həqiqəti ilə üz-üzə durmuşdu və bu onu qorxutmurdu. Onda artıq anadangəlmə vəhşi hiyləgərlik baş qaldırmışdı.
Günlər keçdikcə yeşiyə salınmış və boğazına ip bağlanmış yeni itlər gətirilirdi. Bəziləri həlim və sakit, bəziləri isə Bak kimi kinli və dalaşqan olurdu. O, bir şeyi müşahidə edirdi ki, onların